General
Full Entry
More

ASSEQUOR

Grammar
  • Formsassequor, assecor
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -i, -secutus (-qutus -quutus) sum
Meaning Outline
  • I. propr. ad eum, quem sequimur, pervenire, praecedentem consequi.
  • II. transl.
    • 1. aliquid in manum recipere, capere, aliqua re potiri
    • 2. + causam principalem consilium damnum adipisci, impetrare, accipere
    • 3. + cogitatione, iudicio, coniectura, per coniecturam mente complecti, percipere, coniectare.
    • 4. aequare aliquem vel aliquid aliqua re.

Pełne hasło

AS-SEQUOR s. ASSECOR, -i, -secutus (-qutus et -quutus) sum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
  • H.
[act. usurpatur
Tom. II p. 112 (a. 1512) : pacem ... assequivissemus.
part. perf. sensu pass.
KodPol I p. 53 (a. 1246) : utilitate gaudeat assecuta.
KsgŁawKr p. 84 (a. 1372) : omni iure civitatis assecuto.
DŁUG. LibBen I p. 283 : ratione dominii assecuti in ... Gorka.
Immo saec. XVI
CRIC. p. 285 : ob assecuta ... publica officia.
Tom. VIII p. 142 (a. 1526) : litigator assecuta principali causa, ea sit contentus.]
I. propr. dogonić, dopędzić kogoś; ad eum, quem sequimur, pervenire, praecedentem consequi.
N. in imagine de
poena dosięgnąć, dotknąć; attingere
ArHist IV p. 341 (a. 1384) : dominum Andream ... per nos ... nulla pena a-i potest.
II. transl.
1. dostać do rąk, posiąść, zdobyć; aliquid in manum recipere, capere, aliqua re potiri
CodSil XV p. 113 (a. 1440) : Thaborite castrum nostrum ... a-ti fuerunt et de eodem nobis ... dampna gravia intulerunt.
AGZ XIX p. 589 (a. 1532) : habemus desuper litteras graniciales, quas modo a-i non potuimus.
2. osiągnąć, uzyskać, otrzymać; adipisci, impetrare, accipere, v. gr. causam principalem ( Tom. VIII p. 142, a. 1526 cf. ), consilium ( ARect II p. 52, a. 1539) , damnum ( AGZ XV p. 23, a. 1457 : dampna, que est a-ta in suo dotalicio.
ZabDziej II p. 223, a. 1485 : damnum a-tus ... perdendo duas equas.
Cf. AKapSąd I p. 640, a. 1520) , ecclesiam (( ArPrawn I p. 14, a. fere 1400 ; ;item plebaniam AKapSąd II p. 96, a. 1434 ; cantoriam: KodMp IV p. 450, a. 1446) , magisterium ( APozn II p. 381, a. 1499) , pecuniam extra iudicium ( KsgŁawKr p. 230, a. 1393) , terminum ( Lites II p. 454, a. 1410).
N.
aliquem in regem :
CodEp III p. 15 (a. 1447) : cum te in regem nostrum ... a-ti sumus.
N. glossas Pol.
RFil XXIV p. 63 (saec. XV ineunte): qui potest a-i «doyocz» aliquam sapientiam.
Ib. XVI p. 349 (a. 1428) : a-itur «odzyerszala».
3. cogitatione, iudicio, coniectura, per coniecturam et abs. pojmować, domyślać się, wnioskować; mente complecti, percipere, coniectare.
Constr.
a. abs.
b. sq. acc.
c. sq. de:
Tom. VII p. 376 (a. 1525) : qua de re ... vra mtas ... per conjecturam ... a-i potest.
d. sq. ex.
e. sq. acc. c. inf.
Tom. XIV p. 813 (a. 1532) : iudicio meo a-or illorum rationes ... vanas ... esse.
f. sq. quod:
Tom. XIV p. 254 (a. 1532) : coniectura a-imur, quod id factum sit.
g. sq. enuntiato interrog.
Tom. VI p. 285 (a. 1523) : nulla cogitatione a-i possumus, que causa ... materiam prebuerit.
Ib. XIII p. 87 (a. 1531) : uter ... principi ... perplacuerit, non satis a-or.
4. dorównać czymś komuś lub czemuś; aequare aliquem vel aliquid aliqua re.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)