General
Full Entry
More

APERTIO

Grammar
  • Formsapertio, apercio, aperitio, aperitio, apparitio, appercio, appertio
  • Etymologyancient Latin
  • Inflectional type -onis
  • Part of Speechnoun
  • Genderfeminine
Meaning Outline
  • I. propr.
    • A. abstr. actus ape riendi rem clausam, e. g. cistam, valvam.
    • B. concr.
      • 1. + vestis i. q. apertura
      • 2. fossa
  • II. transl.
    • 1. + examinis actus ad alicuius scientiam experiendam accedendi
    • 2.
      • a. + libri, litterae de actione aperiendi librum ad cognoscenda, quae eo continentur
      • b. iur. dies ad inscriptiones in libro iudiciali faciendas constituta

Pełne hasło

APERTIO, -onis f. scr. apercio,,aperitio,,aperitio,,apparitio,,appercio,,appertio.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
I. propr.
A. abstr. otwarcie czegoś, co jest zamknięte, np. skrzyni, drzwi itp. ; actus ape riendi rem clausam, e. g. cistam, valvam.
N. syn.
CodSil XV p. 30 (a. 1436) : reseracionem sive a-em ciste.
N. iuncturas
a. castri, civitatis, regni, viarum sim.
DŁUG. Hist. II p. 187 : Mscislaus ad castrum ... caduceatorem ... a-em persuadens transmisit.
APozn I p. 213 (a. 1454) : iustificavit Petrum ... preconsulem cum suis consulibus ... de articulis ipsis obiectis ... signanter super a-e civitatis quatuor noccium se continue sequencium, per quam a-em ipsa civitas debuit tradi per ipsos in manus inimicorum.
MARTIN. OP. Serm. p. 2 : et tunc incepit propter a-em regni celorum tempus gratie et salutis.
Lites II p. 193 (a. 1412) : omnium passuum et viarum inter partes liberam a-em per vos ... factam.
b. lateris, conscientiae:
KodUJ I p. 60 (a. 1404) : Christus in ara crucis hostiam Deo ... salutarem ... offerens sui sanctissimi lateris a-e.
NIC. BŁ. Serm. II p. 246 : a-o ista conscientiae (i. e. confessio peccatorum ) debet esse non qualiscunque ... sed lacrymosa et flebilis.
Cf. APERIO I 1 APERTUS I 1.
B. concr.
1. vestis rozcięcie szaty; i. q. apertura
ZABOR. p. 27 : inter alia ... quae Deus aegre tulit ... est ... morum ... et vestium peregrinorum assumptio ac impudica earum a-o.
2. przekop; fossa
ArPrawn X p. 277 (a. 1407) : Boxsza admisit eidem ... excipere omnes pisces ... et eciam perfossionem et a-em rippe et aggeris.
KodWp V p. 478 (a. 1429) : dominus abbas et ipsius conuentus ... clausuram wlgariter «spust» reformare debent, vbi facta fuit ... a-o seu perfossio.
II. transl.
1. examinis rozpoczęcie sesji egzaminacyjnej; actus ad alicuius scientiam experiendam accedendi
Concl. p. 89 (a. 1495) : ad consulendum ... signanter super a-e examinis pro baccalariandis.
Cf. APERIO II 3 .
2.
a. libri, litterae sim. otwarcie księgi lub pisma celem zapoznania się z jego zawartością; de actione aperiendi librum ad cognoscenda, quae eo continentur
KodKrak p. 151 (a. 1406) : cuius litterae a-o nutrit memoriam et stabiles semper perpetuat acciones.
Ztschr. XLII p. 288 (a. 1262) : Otto ... diffidens de iure suo, ante a-em attestacionum seu publicacionem dictam ecclesiam in manibus domine abbatisse ... resignavit.
b. iur. termin wyznaczony w celu dokonywania wpisów w księdze sądowej; dies ad inscriptiones in libro iudiciali faciendas constituta
AGZ XIX p. 491 (a. 1456) : Stanislaus debet admitti eos computare peccunias statim, dum eas posuerit, non excusando se a-e seu posicione libri terr.
StP PP VI p. 79 (a. 1515) : librorum tum a-e ... terrestrium.
Cf. APERIO III 2.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)