- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ.
- A.
1.
propr.
aliquem
przywoływać,wzywać do siebie, zapraszać; ad se
vocare,arcessere,invitare.
Saepe additis: ad se, ad suam praesentiam.
N.
constr.
:
a.
ad, in aliquid
w jakimś celu; aliquo
consilio.
b.
ab aliquo loco
Epitaph. Hedv.
ap.
DŁUG. Hist. III p. 536 : a-at ... doctos peregrina a sede magistros.
2.
transl.
aliquid [ponitur pro verbis sensu similibus:
a.
in difficultatem
utrudnić;
i. q. adducere
DŁUG. Hist. II p. 95 : non convenit ... ut rem suapte facilem in difficultatem a-emus.
b.
in memoriam
przywieść na pamięć;
i. q. revocare
DŁUG. Hist. IV p. 386 : priore responsione in memoriam a-ta respondit.
II.
iur.
t. t.
1.
aliquem
wezwać przed sąd; in
ius citare
KodMp II p. 184 (a. 1292) : si ... pro aliqua causa quis eorum debeat ad nostram presenciam euocari, tunc ad terminum per Iiteram sigillo nostri annuli sigillatam a-etur.
KodWp II p. 95 (a. 1294) : in iudiciis ... non teneantur coram aliquo homine respondere ... nisi coram nostro vladario, per ipsum ad iudicium ... racionabiliter a-ti.
2. causam
a.
wytaczać przed sąd;
iudicum arbitrio subicere
StSyn IV p. CLXXXI (a. 1509) : nullus clericus a-et causas seculares in foro seculari.
b.
wywołać przed swój sąd; a se ipso diiudicandam accire
KodWp V p. 588 (a. 1437) : archiepiscopus … volens ... huiusmodi lites … sopire ... ipsam causam ab ipso domino Benedicto ad sui presenciam a-uit, a-taque ipsam nobis decidendam ... commisit.
AKapSąd II p. 115 (a. 1439) : omnes cause ... sunt hic Gneznam per dnum archiepiscopum a-te et dno officiali Gneznensi commisse.
N.
constr.
ad 1—2: ad se (
AGZ IV
p. 44, a.
1407
;
KodUJ II
p. 171, a.
1456
;;
DŁUG. Hist. V
p. 476
)
; ad suam (sui)
praesentiam (
KodWp V
p. 588,
a. 1437
;
CorpJP III
p. 113, a.
1510)
ad suum examen (
*KodKKr I
p. 280, a.
1361).
III.
1.
iur.
t. t. występować przed sądem w charakterze obrońcy; patroni in iudicio munus obire
CodSil V p. 273 (saec. XIV) : compellere deberemus, ut alter ipsorum pro predicto ... et prenotato negocio a-ret, ne propter advocati defectum ... per appellacionem a nostro iudicio declinaret.ConcPol IV p. 171 (a. 1434-40):
arceantur a percepcione Corporis Christi ... omnes causidici in iniustis causis scienter a-ntes.
DŁUG. Hist. III p. 482 : is enim (sc. Jaszko de Thanczin ) causam reginae ... a-ndam susceperat.Cf. ADVOCATUS I.
Inde latiore sensu
2.
bronić jakiejś sprawy;
causam aliquam tueri, defendere
DŁUG. Hist. IV p. 263 : dum ... miles de domo Sulima causam regis procurando a-ndoque mordacius ... in ... episcopum inveheretur.
Ib.V p. 133 : constabat ... praefatum Mathiam episcopum gravari poenitentia super his, quae pro Lithuanis contra Polonos ... parum iuste super proprietate et iure terrarum Luczensis et Podoliae privatim et publice a-verat.
N. locut.
doctrinam
Concl. p. 173 (a. 1527) : dans atque tradens vobis ... auctoritatem ... in dicta facultate medicine legendi, glosssandi, docendi, interpretandi, a-ndi, consulendi ac magistralem cathedram ascendendi.
IV.
powoływać się na coś;
afferre,proferre
UrkBBr p. 100 (a. 1284): nos ...petere et exigere possemus ab ipso duce per penam in compromisso appositam et in ipso arbitrio a-tam duo milia.
V.
se a-re, se a-ri (ad ius)
zwracać się, odwoływać się do sądu z jakąś sprawą; causam aliquam deferre id iudices
\
(w czyimś imieniu:ab
aliquo;
przeciwko komuś:
erga, super aliquem;
z powodu czegoś:
pro aliqua re)
PP II p. 147 (a.1450): sculteti harum ... villarum ... tenentur ius sustinere coram suo domino hereditario, ... ad nullum ius aliud nec nostrum regale se a-ri et excipi debent.
StPPP II p.. 656 (a. 1459) : procurator ... a-bat se alias «przypowyadalszye» a Barbara ... erga Johannem ... Johannes dixit: ecce a-at se a Barbara, et Barbara mecum terminum ultra habendo iam inscripsit.
Ib. p. 772 (a. 1471) : Zophia ... super Valterum ... a-bat se per procuratorem ... pro eo etc.