- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- BJ.
I.
ostatecznie,nieodwołalnie,definitywnie; eo modo, ut mutari aut
revocari non possit
Tom. III p. 38 (a. 1514) : nolumus tamen, ut a-e aliquid fiat, nisi prius experiamur, quod in ea re equum futurum sit.
II.
całkowicie,w pełni, w ogóle;
plene, ex toto, omnino
KodWp I p. 123 (a. 1232) : ab omnibus iuribus nobis spectantibus ... a-e liberamus.
StSyn III p. 60 (a. 1302) : hos casus ... volumus ... ipsos ad nos precise et a-e remitti.
KodPol II p. 766 (a. 1385) : quantitate ... pecuniarum ... persoluta ... terram Cuyavie predictam a-e et sine difficultate ... regine ... resignare et restituere tenebimur.
N.
locut.
alicui aliquid libere et a-e dare, possidendum conferre
oddać komuś coś na nieograniczoną i zupełną własność;
liberam et plenam possessionem
alicuius rei alicui concedere
LeubUrk p. 39 (a. 1203) : centum mansos ... dicto monasterio ... dedimus libere et a-e.
KodMaz(K) p. 328 (a. 1230) : nobilis vir Iacobus ... villam ... ecclesie Mechouiensi ... libere et a-e hereditario iure ... contulit possidendam; in aliquem a-e et sine dolo compromitterecałkowicie i szczerze powierzyć komuś polubowne załatwienie sporu; alicui pacem conciliandam plene et sincere committere
Dogiel IV p. 88 (a. 1412) : quomodo ... in ... Sigismundum ... regem ... de alto et basso, a-e et sine dolo compromiserimus.
CodEp II p. 65 (a. 1414) : damus ... mandatum ... ad compromittendum ... in ... papam ... de alto et basso, a-e et sine dolo.
III.
1.
wyłącznie, jedynie, pominąwszy innych (lub inne rzeczy); aliorum ratione neglecta, tantum modo
CodSil X p. 44 (a. 1294) : advocato … unam tabernam a-e nullis coadiunctis aliis officinis ... vendidimus.
KsgŁawKr p. 58 (a. 1370) : Johannes Knur viginti marcas ... uxori sue ... resignavit a-e pre omnibus pueris.
2.
osobno; separatim
KsgRachKr p. 78 (a. 1325) : Henemannus ... XL marcas grossorum a-e et in antea, ante omnem diuisionem dedit.
IV.
bezwarunkowo, bez żadnych ograniczeń,bez zastrzeżeń,zdecydowanie, kategorycznie,po
prostu;
[sine adianctione, certo, simpliciter]
ArPrawn I p. 14 (a. fere 1400): expressit idem impetrans false et dolose in eadem commissione a-e, quod persone habitantes in parrochia ... locuntur Theutonicale.
Ib. X p. 482 (a. 1416) : Jaszco ... de Bodzanow ... debet restituere ... pueris ... 50 capecia de frumentis siliginis a-e in melioribus fructibus.
Visit. p. 265 (a. 1511) : quamvis sint granicies, tamen homines ... a-e intrant mericas ecclesiae et excidunt ipsas.
V.
phil. , math. et gram.
t.t. absolutnie,niezależnie, w oderwaniu od innych rzeczy, bez żadnych
określeń; in
opp. ad relativum
ALBERT, p. 85 (a. 1482) : motus deferentis epicyclum, in se a-e consideratus, de facto uniformis est.
GIEŁCZ. p. 112 : ablatiuus ... a-e positus.