- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc. (expenditus),
- B.
- L.
- A.
- N.
CodSil X p. 235 (a. 1392) : quod tantum in causa expendiderit.part. perf. expenditus
cf. infra 1458,41. ]
I.
brać pod uwagę, rozważać, badać, oceniać; considerare, examinare, probare (saec. XV—XVI).
Additur
secum (
StCrac
p. 77, a. 1554)
, inter se
(
Tom. IV
p. 1, a. 1516),
utrimque (
Dogiel IV
p. 226, a. 1525).
Pro
obi.
sunt
abstr.
,
v.
gr.
causa, ratio
sim., sed etiam homines (
CRIC.
p. 143
:
ansa data ... de uno hoc deliro poeta reliquos hic omnes e-ndi),
atque libri (
Tom. XII p. 11, a. 1530 : e-imus cum consiliariis nostris ... libellos accusatorum.
Ib. XIII p. 301 (a. 1531) : apologia ... ad e-ndum ... mihi oblata ... ob ... prolixitatem ... a me perlecta esse cum iudicio non potuit).
Inde sensu latiore:
interpretować, tłumaczyć; interpretari
Tom. VII p. 401 (a. 1525) : Christus statuit, ne quis pro libitu suo e-re et pronuntiare de evangelio doctrinaque evangelica posset.
Constr. : indicatur quid
a.
sq.
acc.
b.
sq.
de,
cf.
supra 40
et
Th.
V 2,1640, 43
sq.
c.
sq.
super:
Tom. XIV p. 74 (a. 1532) : super eo negotio e-ns rex ... comperit etc.d. sq. enunt obi.
Dogiel I p. 125 (a. 1527) : quae salutis suae et regni istius sunt, diligenter e-ant.e. sq. enunt. interrog. Indicatur quomodo a. sq. adv. vel locut. adv., v. gr. diligenter ( DŁUG. Op. p. 39 et saepius), ad commodum ( Tom. I p. 53, a. 1510) , ad Platonicam trutinam ( CALLIM. in KlQu p. 59 ) . b. sq. de, cf. supra 32 et Th. V 2, 1639, 75 sq.
II.
A.
1.
pecuniam
wydać, wypłacić, zapłacić;
erogare, impendere, (per)solvere.
2.
rozdzielić, rozdać; donare, distribuere
BRUNO Pass. p. 200(= p. 15 K.): uir Dei ... omnia ... pauperibus e-it.
CALLIM. Hist. p. 102, 28 : qui cibaria in singula capita ... quotidie e-rent.Cf. Th. V 2,1641, 65 sqq.
B.
1.
użyć, zużyć, spożyć; absumere, consumere,
comedere.
Glossa
Pol.
RFil XXII p. 10 (saec. XV ex.) : e-atur «trawyono».Occ. zniszczyć, wyrządzić szkodę; delere, damnum inferre
KsgMaz II p. 98 (a. 1425) : veniens in domum meam metdecimus e-isti michi sex cassulas de frumento.
AGZ XI p. 407 (a. 1455) : Brisz ... nichil ibi e-it (cf. supra : Urbanus ... recognovit Briszonem in domum suam temerarie venisse).
2.
tempus, vitam
sim.:
spędzić, strawić; (con)terere, (per)agere.
3.
zmarnować, roztrwonić; in cassum profundere, dissipare, perdere (concr. vel abstr. ).
Additur
in vanum (vacuum:
GALL
p. 147, 15
;
ib.
p. 161, 9)
;, inutiliter (
KodWp II
p. 397, a. 1326).
N.
stracić;
amittere
MPH II p. 112 (Herbord): qui pro illa vita aeterna vitam praesentem e-re formidarent [(alluditur ad Vlg. Matth. 10,39)].
Constr. ad
A—B:
indicatur quo:
a.
sq.
dat.
(personae).
b.
sq.
abl.
BRUNO Pass. p. 200 (= p. 15 K.): ne inutili uagatione uitam e-ret.
MARTIN. OP. Serm. p. 46 nlb. : tantum spacium temporis debet e-re ad Deum redeundo, quantum e-it a Deo recedendo.Cf. Th. V 2, 1642,48. c. sq. ad :
ArHist VIII p. 344 (a. 1499) : multa ad hoc oportet me semper e-re.Cf. Th. V 2,1642,35 sqq. d. sq. circa :
KsgKaz p. 212 (a. 1388) : pro vino e-so circa eleccionem consulum.
COPERN. Rv . p. 296 : plus habet laboris quam fructus ... supputatio, quae circa minima e-itur.Cf. Th. V 2,1640, 72. e. sq. in c. acc. f. sq. in c. abl. (saepissime). g. sq. pro :
KsgKaz p. 196 (a. 1387) : pro expensis cum capitaneo e-vimus VI gr.
ArHist V p. 410 (a. 1553) : que pecuniae pro quottidianis distributionibus ... e-dite fuerint.Cf. Th. V 2,1640, 74. h. sq. super :
KsgRWar I p. 44 (a. 1471) : nos ... recognoscimus e-isse super testudinem ecclesie ... XXV i sexag.
III.
litteras
wyprawić, wysłać; expedire, mittere
CIOŁ. Lib. I p. 107 : ne difficultas in e-ndis litteris ... in cancellaria ... apostolica oriatur, easdem mandare expedire dignemini graciose.
ŁASKI ComPriv fol. Va : citatio per edictum contra ipsum et contra suos complices possit e-i.