Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DOLOR

Gramatyka
  • Formydolor
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -is
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. cruciatus, aegritudo. choroba; i. q. morbus.
    • α.
    • β.
    • γ.
  • II. Eccl.+ cordis panis doloris molestia,luctus, taedium.

Pełne hasło

DOLOR, -is m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • B.
  • A.
I. (de dolore corporis) ból fizyczny,dolegliwość; cruciatus, aegritudo. Occ. tyle co; choroba; i. q. morbus.
Distinguitur
α. arthreticus ( CRIC. in Tom. XVI1, p. 499, a. 1534) , colicus ( Tom. I p. 69, a. 1510) .
β. calculi, capitis (saepissime;
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 345, saec. XV med.med : contra d-em ... capitis, qui dicitur «vrzeczyene»),
febrium ( VAdAnt p. 26, 14) , hepatis ( DŁUG. Hist. I p. 540 ) , laterum, manus ( STAN. OP p. 874 ; Tom. II p. 264, a. 1513) ;, oculorum, pedis,
γ. in auribus ( AKapSąd II p. 766, a. 1511) , in lateribus ( ib. p. 831, a. 1522) , in pede ( KOMOR. p. 284 ) .
N. constr. sq. gen. explic.
DŁUG. Op. p. 35 : quid, quaeso, hi in d-e poenarum fecissent, qui veritatem absconderunt propter solas minas verborum.
II. (de dolore animi) zgryzota,smutek, zmartwienie; molestia,luctus, taedium. Saepe additur cordis (e Vlg. Eccl. 26,8). Occ. panis doloris (e Vlg. Ps. 126, 2)
MonVlad p. 17 (a. 1480) : in perpetuum carcerem te ... detrudimus ... pane d-is et aqua angustiae diebus vitae tuae sustintandum.
AKapSąd III p. 62 (a. 1491) : carceribus, ad quos ... in pane d-is et aqua tristicie ... fuit deputatus.
Locut.
pro(c)h dolor biada, niestety; vae, sane dolendum est.
N. glossam Pol.
RFil XXIV p. 86 (a. 1418) : proh d-or ... «przesz grzech».
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)