Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONSISTORIUM

Gramatyka
  • Formyconsistorium
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ii
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. eccl.
    • 1. cardinalium consessus sollemnis, cui papa praeest
    • 2. curiae episcopalis officium, ubi negotia dioecesis administrandae atque iudicia episcopalia peraguntur
  • II.
    • 1. ducis vel regis iudicium
    • 2. consulum civitatis consilium
    • 3.
  • III.
    • 1. consessus, conventus
    • 2. iurisdictio

Pełne hasło

CONSISTORIUM, -ii n.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I. eccl.
1. konsystorz papieski, uroczyste zgromadzenie kardynałów pod przewod nictwem papieża; cardinalium consessus sollemnis, cui papa praeest
*KodWp II p. 505 (a. 1338) : ex proposita ... archiepiscopi Gneznensis in c-o coram nobis Benedicto papa XII... conquestione.
DŁUG. Hist. III p. 85 : propositionibus ... in apostolico c-o editis.
Ita saepius.
2. konsystorz biskupi, jeden z wydziałów kurii diecezjalnej dla spraw administracyjnych i sądowych; curiae episcopalis officium, ubi negotia dioecesis administrandae atque iudicia episcopalia peraguntur
KodKKr II p. 108 (a. 1386) : actum et datum Cracouie in c-o nostro.
StSyn IV p. 37 (a. 1420) : ecclesiasticis iudicibus ... inhibemus, ne laicos ... pro causis secularibus ... ad suum c-um citari faciant.
Ita saepissime.
N. locut.
locum standi in consistorio habere :
AKapSąd III p. 54 (a. 1485) : licet sit constitutus in minoribus ordinibus, tamen adhuc est inabilis et non habet locum standi in c-o.
Additur saepissime adi. loci, v. gr.
Cracoviense ( DŁUG. LibBen I p. 579 ) , Gnesnense ( ib. et saepius), Leopoliense ( ZabDziej II p. 39, a. 1483 et saepius) sim.
II.
1. sąd książęcy lub królewski; ducis vel regis iudicium
KADŁUB. p. 161 : matronam ... presidis c-o eminus assistere iubet (cf. ib. p. 169).
KodMp I p. 13 (a. 1212) : ego dux Lesko ... notum facimus ... quod cum essemus in colloquio de Mecholin constituti, Nyegoslaus ... intulit causam in nostre serenitatis c-um.
KodPol II p. 52 (a. 1254) : barones nostros ... ad nostrum Casimiri ducis Lanciciae conuocauimus c-um, quatinus ... causam ... sentencialiter diffinirent.
ZABOR. p. 21 : cum proceribus regni sui, quia illi assistunt principi et regi quoad consilia sui c-ii.
Item:
sąd cesarski; imperatoris iudicium
PP II p. 189 (a. 1454) : prout vi sua intendebant Cruciferi ... in c-o imperiali.
AAlex p. 88 (a. 1502) : cives citare ... ad c-um imperiale et principum Germaniae.
2. rada miejska; consulum civitatis consilium
CodSil III p. 2 (a. 1299) : telicede 3 fertones ... de c-o.
PrzywKr p. 1 (a. 1299) : actum et datum publice Cracouie in communi c-o.
N. locut.
in consistorio consedere, ad sedendum consistorium ascendere
*PommUrk VI p. 135 (a. 1322) : qui hoc dixerit, nobis infra annum in c-o non debet consedere.
*Ib. p. 182 (a. 1323) : quod si non fecerit ... ad sedendum nobiscum c-um non ascendet.
Constr.
a. abs. b. sq. gen. , v. gr. oppidi ( PommUrk VII p. 222, a. 1328) .
3. meton. et in imagine
*KodKKr 1 p. 68 (a. 1256) : reseruationem et alia premissa prudenter ad c-um reuocans tue mentis.
PEREGR. fol. s IVa : Deus ... in suo c-o Diuinitatis percontando secreta delitione habuit duas consiliatrices.
Item
Dei Patris ( *KlQu p. 345, a. 1386) , altum ( ModlWW p. 33 ) .
N. glossam Pol.
RFil XXV p. 72 (a. 1399) : Deus ... motus in suo c-o «w przibitku» etc.
III.
1. zgromadzenie, posiedzenie; consessus, conventus
UrkBBr p. 148 (a. 1285) : observando tam audienciam, quam publicum et privatum c-um in ecclesia nostra.
CodEp II p. 106 (a. 1418) : fuit protunc ... in c-o secreto domini nostri deliberatum ... et conclusum.
DŁUG. Hist. V p. 519 : imperator Fridericus ... cum ... papa et cardinalibus c-a secreta agens.
2. władza sądownicza; iurisdictio
WŁODK. p. 277 : vicarius habet idem c-um cum ordinario.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)