- F.
- Th.
- S.
- Dc.
[abl.
pl.
congeribus :
KodPol II
p. 738 (a. 1363)
. congeriis:
KsgPozn
p. 371 (a. 1494)
:
pro tribus c-iis lignorum.
Ib.
p. 377 (a. 1494)
:
pro duabus congeriis lignorum.]
I.
propr. stos, sterta, masa; strues, acervus, cumulus. Definitur apposito
a.
adi. lapidea (
KodWp I
p. 258, a. 1251).
b.
gen.
,
v.
gr.
aquarum (
DŁUG. Hist. I p. 30), argenti (CodEp II
p. 126, a. 1421)
, auri (
ib.
et saepius), bladi (
KlQu
p. 384, a. 1380)
, caedis hostium (
DŁUG. Hist. I
p. 501
)
, glaciei (
Dogiel V
p. 29, a. 1308)
, farinae (
DŁUG. Op.
p. 367
)
, frumentorum (
CodVit
p. 200,
a. 1409)
, lapidum (
KodMaz (L)
p. 90, a. 1378
et saepius), lignorum (
),
metalli (
DŁUG. Hist. I
p. 335
)
, nivium (
ib. II
p. 438
).
Praec.
lignorum, roborum
staropolska jednostka obrachunkowa drzewa spławnego; certus quidam lignorum, quae flumine demittuntur, modus
CodSil I p. 22 (a. 1309) : ligaturas sive c-es lignorum vel edificiorum, sicut super aquam dimittuntur.
Ib. p. 23 : quilibet incola ... mansum habens unam plectam seu c-em lignorum sibi faciat.
KodPol II p. 738 (a. 1363) : a strugibus seu c-bus roborum.Ad rem cf. J. Wyrozumski, Jednostki obrachunkowe drzewa spławnego in Kwart. Hist. Kult. Mat. VII 2, 1959, p. 271, 272, 274.
II.
transl. wielka ilość, mnóstwo, zebranie, nagromadzenie czegoś; copia, multitudo, vis.
1.
de rebus
a.
concr.
DŁUG. Hist IV p. 363 : pontium c-es in plura milliaria sine mora exstructa.
AAlex p. 447 (a. 1504) : thesaurorum et temporalium et spiritualium c-em.Ita saepius. b. abstr. , v. gr. gestorum ( *CodEp III p. 81, a. 1455) , malorum ( KodUJ I p. 111, a. 1416) , miraculorum ( DŁUG. Op. p. 76 ) , offensarum ( *PommUrk VII p. 244, a. 1329) , operis ( CIOŁ. Lib. II p. 138 ), probationum( *KodKKr I p. 47 ) , promissorum ( Tom. III p. 376, a. 1515).
2.
de hominibus
GALL p. 477 (= 152, 14 M.) : semperque suorum c-es corruentium augebatur.
BreslUB p. 165 (a. 1346) : tres de c-e vasallorum eligent.
KlQu p. 317 (a. 1380) : retardatur beatorum c-s.
SSrSil VII p. 55 (a. 1459) : in potentissimo exercitu equestri et pedestri c-e.Ita saepius.
Item
societatis:
MARTIN. OP. Marg. fol. p 6b : malum socium declinare, ne sicut morbida ouis inficiat c-em societatis.
III.
singularia
1.
drzewa, kamienie i faszyna, z których buduje się nasypy, groble itp.
; materies ad aggeres, vallos sim. construendos apta
GALL p. 483 (= 163, 4 M.) : Poloni foveas aequant, terram lignaque comportant, quo levius ac planius ad castrum cum turribus ligneis accedant; Pomorani contra lardum lignaque picea parant, quibus paulatim c-em illam comburant.
PommUrk III p. 387 (a. 1299) : vniuersis conburgensibus nostre ciuitatis Stetyn plenam donauimus ... libertatem c-es fodiendi, aggeres preparandi et pontes edificandi (cf. ib. IV p. 65, a. 1302).
2.
warstwa, bryła, pokład (soli); stratum, moles, massa
DŁUG. Op. p. 236 : ubi sales per abundantiam et grossas c-es extrahuntur magis quam coquuntur,