Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONFESSIO

Gramatyka
  • Formyconfessio, confescio, confexio,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. actus aliquid profitendi, confitendi, professio, quae confessione prolata sunt (praec. iur.)
    • α.
    • β.
    • a.
    • b.
    • c.
    • d.
  • II. eccl.
    • 1. actus sacerdoti peccata confitendi, item: ea quae quis confessus est.
      • α.
      • β.
      • γ.
    • 2. + fidei fidei professio, actus se Christi cultorem esse profitendi.
      • a. martyrium.
      • b. doctrina, fides confessa.
    • 3. + Latina ritus Romanus
    • 4. ordo

Pełne hasło

CONFESSIO s. CONFESCIO s. CONFEXIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • N.
I. wyznanie czegoś, zeznanie, oświadczenie, przyznanie; actus aliquid profitendi, confitendi, professio, quae confessione prolata sunt (praec. iur.).
N. glossas Pol.
RFil XXII p. 10 (a. 1466) : c-is «vyrzeknyenya».
AGZ XI p. 424 (a. 1457) : Dolynsky in huius verbi c-em alias «wysznanye» posuit memoriale (cf. GLcerv p. 507).
Syn. et iuxta posita
obligatio ( ARect I p. 8, a. 1469) , recognitio ( APozn III p. 1, a. 1502).
Locut.
α. confessionem audire ( ArPrawn II p. 371, saec. XIV et saepius), confirmare ( APozn I p. 72, a. 1440 ; additur morte: ArPrawn VI p. 195, a. 1554) , considerare ( ib. II p. 371, saec. XIV) , elicere ( DŁUG. Hist. I p. 183 ) , exprimere, facere sim. ( WAPOW. Chr. p. 184 ; ;additur iudicialiter: AKapSąd III p. 347, a 1526) , ratificare ( KodKKr I p. 150, a. 1307).
β. pro confessione alicuius iurare ( ArPrawn VIII p. 112, a. 1411).
Constr. ad
1-2:
a. sq. gen. subi.
b. sq. gen. obi. v. gr. auri celati ( DŁUG. Hist. I p. 183 ) , debiti ( ARect I p. 8, a. 1469 et saepius), donationis ( StPPP VIII p. 572, a. 1398) , pavoris (WAPOW. Chr. p. 184 ).
c. sq. de.
d. sq. super :
DŁUG. Hist. IV p. 287 : probationes seu c-es partium super sigillis et signis dictarum literarum.
AKap Sąd III p. 95 (a. 1503) : audita c-e ipsius Alberti super impregnacione Margarethe.
II. eccl. t. t.
1. wyznanie grzechów, spowiedź, treść spowiedzi; actus sacerdoti peccata confitendi, item: ea quae quis confessus est. Distinguitur auricularis ( CodEp I 2, p. 69, a. 1449 ; DŁUG. Hist. IV p. 184 et saepissime), generalis ( id. LibBen I p. 569 et saepius), mentalis ( RFil XXIV p. 67, a. 1415) , sacramentalis ( ib. ArHist V p. 212, a. 1430 et saepius).
N. sensu latiore
sub sigillo confessionis w tajemnicy; i. q. in secreto
Tom. III p. 306 (a. 1514) : magnificentia vestra velit mihi ad hec per aliquem fidum et sub sigillo c-is rescribi facere.
Locut.
α. confessionem absolvere, complere, facere sim. (( KodMaz(K) p. 120, a. 1190 ; Tom. IV p. 18, a. 1516 ;et saepius; additur stando: StSyn I p. 49, a. 1436) , item confessioni se subicere ( CodEp II p. 329, a. 1434) , confessione se procurare ( AKapSąd II p. 15, a. 1415 et saepius).
β. confessionem audire, excipere, ministrare ( StSyn III p. 20, a. 1320 ; PommUrk VI p. 307, a. 1325 et saepissime; opp. (de)negare: DŁUG. Hist. I p. 293 et saepius), item ad confessionem aliquem compellere ( AKap Sąd III p. 352, a. 1531).
γ. confessionem manifestare, pandere, prodere, revelare ( AKapSąd II p. 389, a. 1459 ; ib. III p. 270, a. 1499 et saepius; item confessionis proditio, revelatio ib. II p. 547 , a. 1444 ; ib. III p. 270, a. 1499), item sigillum confessionis aperire ( ib. III p. 269, a. 1499).
Constr.
a. sq. gen. subi.
b. sq. gen. obi. , v. gr. culpae, erroris sim.
2. fidei et abs. : wyznanie wiary, wyznanie, te się jest chrześcijaninem; fidei professio, actus se Christi cultorem esse profitendi.
Inde
a. męczeństwo; martyrium.
b. wiara; doctrina, fides confessa.
Additur
Christiana ( Somm. I p. 109, a. 1394).
3. Latina obrządek łaciński; ritus Romanus
MARTIN. OP. Chr. p. 223 : dans symboli formam, quam et Latina c-o praedicat in ecclesiis.
4. zakon; ordo
*KodWp II p. 610 (a. 1348) : prior domorum Hospitalis ordinis sancti Iohannis Ierosolimitani ... nec non frater Nicolaus ... c-is eiusdem tunc commendator in Poznania.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)