Ogólne
Pełne hasło
Więcej

COLLECTA

Gramatyka
  • Formycollecta, colecta
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ae
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • A.
      • 1. vectigal a rege vel principe impositum
      • 2. vectigal urbanum
    • B.
      • 1. stips usui Ecclesiae destinata
      • 2. + denariorum s. Petri vectigal Sedi Apostolicae solvi solitum
  • II.
    • 1. oratio, quae a sacerdote missam celebrante nomine fidelium in ecclesia congregatorum legitur
    • 2. oratio a clero congregato (praec. post singulas horas canonicas) recitari solita

Pełne hasło

COLLECTA s. COLECTA, -ae f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
I.
A.
1. podatek na rzecz władcy; vectigal a rege vel principe impositum
KodPol I p. 29 (a. 1223) : c-am vere, quod moris est in Theuthonicalibus villis, nobis (sc. Zemomyslio Cuiaviae duci ) tenebuntur solvere.
KodWp I p. 134 (a. 1233) : a c-is et petitionibus ... sint ... absoluti incolae villarum monasterii.
Syn. et iuxta
posita angaria ( KodKKr I p. 75, a. 1258) , census ( Dogiel I p. 389, a. 1475) , contributio ( KodWp II p. 439, a. 1375 ; KodMp IV p. 59, a. 1398) , datio ( CodEp I 2, p. 304, a. 1490) , exactio ( KodKKr I p. 75, a. 1258 et saepius), petitio ( KodWp I p. 134, a. 1233 ; LiegnUB p. 123, a. 1351) , pensio ( CodEp I 2, p. 305, a. 1490) , servitium ( KodKKr I p. 75, a. 1258) , solutio ( ib. et saepius), tallia ( StSyn IV p. 81, a. 1420 et saepius), ), taxatio ( KodMp II p. 172, a. 1288) , tributum (( KodWp III p. 439, a. 1375 ; CodEp I 2, p. 304, a. 1430). ;
Distinguitur
communis ( UrkBBr p. 5, a. 1241 ; KodMp III p. 62, a. 1346), simili sensu generalis (opp. specialis: UrkBBr p. 17, a. 1249 et saepius), item subsidiorum ( Tom. III p. 110, a. 1514) .
Definitur glossis Pol. vel Germ.
PommUrk IV p. 239 (a. 1306) : c-is, quod «schot» dicitur.
*LhnUrk I p. 68 (a. 1327) : c-e regie, que vulgo «bernna» dicitur.
KodMp III p. 200 (a. 1366) : de c-a dicta «sep».
CodEp III p. 11 (a. 1447) : c-e sive exaccionis «srzepczsne» dicte (cf. ArPrawn VI p. 263, a. 1457).
Dogiel I p. 389 (a. 1475) : c-is ... quae in vulgari «stewre» appellantur.
N. constr.
a. sq. ab:
UrkBBr p. 5 (a. 1241) : communis c-a a tota terra pro nostris (sc. principis Mesconis ) necessitatibus.
b. sq. pro:
AKapSąd II p. 61 (a. 1425) : pro eisdem possessionibus... c-am ... pro subsidio ... dno regi.
2. podatek miejski; vectigal urbanum
PommUrk V p. 77 (a. 1312) : quilibet carnifex dabit civitati c-am de suo macello.
CodSil VIII p. 109 (a. 1373) : hospites post vnum mensem iacentes in ciuitate dabunt c-as sicut alii ciues.
N.
pastoralis (i. e. pastori civitatis solvenda KsgKaz p. 53, a. 1373) .
B.
1. świadczenia pieniężne na cele kościelne; stips usui Ecclesiae destinata
StSyn IV p. 75 (a. 1420) : clero pro subsidio fabrice c-am imponi.
KOMOR. p. 226 : prelati ... indixerunt c-am peccuniariam in plebanos.
VisitByt p. 33 (a. 1598) : c-ae singulis diebus dominicis in sacculum mittuntur.
2. denariorum s. Petri opłata na rzecz Stolicy Apostolskiej, tzw. świętopietrze; vectigal Sedi Apostolicae solvi solitum
DŁUG. LibBen I p. 570 : ecclesia libera ... censu seu c-a denariorum sancti Petri.
II. liturg. t. t.
1. modlitwa mszalna odmawiana przez kapłana w imieniu zgromadzonych wiernych; oratio, quae a sacerdote missam celebrante nomine fidelium in ecclesia congregatorum legitur
KodKKr I p. 141 (a. 1302) : sacerdos ... c-am pro viuo ... dicere teneatur.
StSyn III p. 29 (a. 1320) : missam ... decantante ... usque ad finem introitus vel kirieleyson aut c-am.
Vocem explicat
NIC. BŁ. Tract. fol. 56a : dicitur c-a, quia fit super populum collectum.
2. modlitwa zbiorowa odmawiana przez kler (zwł. na zakończenie godzin kanonicznych); oratio a clero congregato (praec. post singulas horas canonicas) recitari solita
KodWp I p. 510 (a. 1285) : ante quamlibet horam dicant clerici orationem Dominicam, post horam vero 'Salve Regina' cum tribus c-is.
CodEp III p. 287 (a. 1478) : sacris missarum peractis officiis 'Te Deum laudamus’ cum antiphonis ... et c-is ... decantari.
ArPrawn VI p. 59 (a. 1527) : per antifonam et c-am de Spiritu S. ... capitulum inceperunt celebrandum.
Constr. ad
II
a. sq. de vel pro:
DŁUG. LibBen I p. 212 : alternatim imponendo c-am de Beata Virgine ... et ... pro peccatis.
b. primis orationis verbis laudatis
KodUJ II p. 141 (a. 1454) : imponendo ... memoriam pro anima nostra per c-am 'Inclina'.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)