- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B. (cineris,
- cineres),
- BJ. (ceneris,
- cinerum),
- A.
- H.
- Ha. (cineres),
- N.
I.
popiół (produkt spalenia); pulvis, in quem res combustae vertuntur.
Distinguitur
1.
produkowany (przez spalanie drzewa); ex industria paratus (lignis combustis)
a.
dla. celów przemysłowych (w garbarstwie i szklarstwie);
ad usum fabrilem (in arte coriaria et vitraria)
KodWp I p. 261 (a. 1251) : fornacem, in qua liquantur c-es.
DŁUG. Hist. I p. 27 : Wysla fluvius ... picem, c-es fraxinos ... alveo suo subministrans.
Visit. p. 202 (a. 1512) : currus ... onusti... c-e pro arte sutoria concernente.
N. locut.
cineres laborare (
KsgLub
p. 133, a. 1546).
Indicantur mensurae vas (
CodPom I
p. 611, a. 1250)
, pensa (
BreslUB
p. 65, a. 1296
;
CodSil VIII
p. 110,
a. 1373)
, lasto vel lastus (
KsgMaz II
p. 95,
a. 1425
;
ib.
p. 209, a. 1426)
, tunna (
ib.
p. 176
,
a. 1426).
b.
do kościelnych ceremonii pokutnych;
ad caerimonias poenitentiae ecclesiasticae
StSyn IV p. 113 (a. 1420) : c-um vel frondium palmarumque benediccionibus se occupent.
N.
dies Cinerum
popielec; quo ieiunium quadragesimale incipit
KodWp I p. 77 (a. 1213) : in die C-um.Ita saepissime. Eodem sensu abs. pl.
RachJag p. 12 (a. 1389) : in crastino C-um.
Ib. p. 65 (a. 1390) : post C-es.Ita saepissime.
2.
powstały na skutek pożaru; qui rebus incendio destructis efficitur.
Saepius apponitur favilla.
N. locut.
α.
trans.
in cinerem (-es) redigere
spalić doszczętnie (pass. spłonąć);
penitus cremare (pass. conflagrare)
Lites II p. 233 (a. 1238) : molendinum ... in c-em et favillam redigerunt.
DŁUG. LibBen I p. 428 : cum ... domus ob ... incendia ... in c-es redigeretur (cf. in naturam cineris id. Hist. III p. 156).
Eodem sensu
ad cinerem comburi :
BRUNO Qfr p. 414 : ut ... omnes mansiunculae ... ad c-em comburerentur.
Item
in cinerem (-es) convertere (
Lites II
p. 216,
a. 1312
et
p. 326, a. 1413
; cf. Th. III 1073,3
sq.
).
β.
intrans.
in cineres abire
spłonąć;
comburi.
II.
1.
terrae
proch ziemski, ziemia; pulvis terrae,
humus.
2.
a.
szczątki zmarłych; corporis mortui reliquiae.
N. locut.
in cineres redigi
obracać się w proch, rozpadać się; dilabi, corrumpi
DŁUG. Op. p. 37 : cadaver ... in c-es et pulverem ... redactum.
PAUL. CR. p. 48, v. 208 : in c-es membra redacta.
b.
meton.
pl. śmierć;
mors.