Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CAEMENTUM

Gramatyka
  • Formycaementum, cementum, cimentum, coementum, cymentum, czementum
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I. lapides ad aedificandum excisi.
  • II. calx
  • III.
    • 1. materia ex calce arenaque ad lateres lapidesve conglutinandos confecta
    • 2. materia, qua parietes conteguntur expoliuntur que, trullissatio

Pełne hasło

CAEMENTUM, -i n. scr. cementum,,cimentum,, coementum,,cymentum,,czementum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • Ha.
  • N.
I. kamień łupany; lapides ad aedificandum excisi.
N. de pavimento
DŁUG. Hist. V p. 205 : terra c-o per totam sacristiam est superposita.
N. glossas Pol.
StPPP XII p. 460 (a. 1519) : c-um etiam, alias «margyer», est facile ad inveniendum.
GLb p. 18 : c-um ... congregatio lapidum minutorum «kamyen cyoszany».
GLcerv p. 478 : c-um sunt lapides rudes et informes, quibus vtuntur ad farturas operum, «rum, opoki».
II. wapno; calx
KsgMaz I p. 77 (a. 1425) : Petrus... obligavit se solvere ... medium tercium lastonem c-i boni valoris.
Ib. p. 173 (a. 1426) : heres de Panthky obligavit se solvere septem tunnas, «kloth» wlgariter, de c-o ad debitum tempus ad aquam.
RachWaw p. 6 (a. 1461) : emi VII cistas c-i ad reformandum foramen in coquina regali.
Cf.
ib. p. 140 (a. 1530). APozn I p. 380 (a. 1465) : summisit se laborare ... fornacem c-i bene cremati.
Cf. APozn II p. 211 (a. 1489) et RachBon I p. 90 (a. 1535).
N.
non exstinctum :
Ztschr. II p. 262 (a. 1495) : pro c-o non extincto sive calce viva.
RachBon I p. 90 (a. 1535) : pro 4 cistis c-i non extincti.
N. glossam Pol.
GLb p. 18 : c-um, calx, «vapno».
III.
1. zaprawa murarska; materia ex calce arenaque ad lateres lapidesve conglutinandos confecta
CracArt IV p. 116 (a. 1441) : ipse debet reformare columpnas templi alias «philari» cum c-o et lateribus (cf. StPPP II p. 480).
AKapSąd II p. 550 (a. 1445) : ecclesiam ... testis tegere absque c-o, ad futurum tamen immediatum annum teget eam cum testis et c-o complete et in toto.
ArHist VI p. 62 (a. 1480) : tenentur... scolares ... propriis impensis ... sepulcra per muratores lapidibus bene locatis et positis reformare et c-o firmare.
2. tynk; materia, qua parietes conteguntur expoliuntur que, trullissatio
CracArt IV p. 120 (a. 1442) : chorum ... c-o linire debet.
AKapSąd II p. 744 (a. 1510) : ecclesiam iam esse consumatam... preter decoracionem cum tenui c-o et... dealbacionem etc.
RachWaw p. 374 (a. 1547) : fabro c-um conficienti alias «stossowal na think».
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)