- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- A.
I.
1.
pomoc, wsparcie;
adiumentum, adminiculum .
Syn.
et iuxta posita
adiutorium (
Lites I
p. 96, a.
1339)
, consensus (
StSyn VI
p. 33,
a. 1408)
, consilium (
KodWp I
p. 108, a.
fere 1226
;
AConst
p. 146, a.
1279
;et saepissime),
cooperatio (
Lites I
p. 96, a.
1339)
, favor (
KodMp I
p. 84, a.
1264
et saepius), fides et caritas (
AKapSąd II
p. 62, a.
1425)
, gratia (
NIC. POL.
p. 46
)
, iuvamen (
Lites I
p.432, a.
1326
;
*LhnUrk I
p. 497,
a. 1353)
, promotio (
Lites II
p. 254, a.
1330)
, subsidium (
*Dogiel I
p. 21, a.
1467)
, succursus (
*Lites I
p. 424, a.
1310),
suffragium (
AKapSąd II
p. 770, a.
1511).
Iuncturae verbales
α. auxilium apponere (
PommUrk III
p. 330, a.
1298)
, accommodare (
DŁUG. Op.
p. 42
)
, conferre (StP
PP V
p. 214, a.
1414)
, dare, exhibere (
KodWp III
p. 372, a.
1372
;
*Tom. II
p. 189,
a. 1513)
, expandere (
*KodMp IV
p. 415, a.
1443)
, facere (
Dogiel I
p. 539, a.
1396
;
CodVit
p. 841,
a. 1429
et saepissime), ferre, impendere, parare,
portare, praebere (
Lites I
p. 432, a.
1326
;
ArPrawn V
p. 507, a.
1517),
; praehibere (
KsgGrWp II
p. 74, a.
1397),
praestare (
Lites I
p. 432, a.
1326
et saepissime), tribuere (
AAlex
p. 446, a.
1504).
β. auxilio adesse, assistere
(
AKapSąd III
p. 151, a.
1511)
, esse (saec.
demum
XVI), suffragari (
Lites I
p. 433, a.
1326)
.
γ. in auxilium assumere (
Lites II
p. 154, a.
1413
;
CodEp III
p. 52, a.
1450)
, invocare, mittere, pacisci sibi aliquem (
DŁUG. Hist. I
p. 142
)
, prorumpere (
AKapSąd III
p. 204, a.
1520)
, venire, vocare.
δ. in auxilio esse.
e. pro auxilio alicuius venire (
AAlex
p. 49, a.
1501).
N. locut.
homicida auxilio
ten, kto pomaga komuś w zabójstwie; qui alicui
hominem occidenti opem fert
StSyn VI p. 33 (a. 1408) : homicidas facto, opere, consilio vel a-o.
N.
iur. kara
pieniężna za pomoc przy
zabójstwie; multa pecuniaria ei, qui
aliquem in homicidio adiuvit,
imposita
AKapSąd III p. 160 (a. 1512) : non plus nisi media sexagena solvebatur a-ii iuxta laudum terre (cf. contextum ).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
gen.
c.
sq.
contra.
d.
sq.
in.
2.
zapomoga;
subsidium
KH XLI p. 560 (a. 1444) : sagittariis donatae duae marcae in a-um.
3.
pl. oddziały
posiłkowe; auxiliarii
milites.
II.
dodatkowy obowiązek pomocy przy pracach na folwarku, ciążący na chłopach;
servitus colonis imposita, qua dominorum operas in arando
etc.
adiuvare cogebantur
DŁUG. LibBen I p. 624 : omnes dictae tabernae inhabitatores faciunt a-a alias «pomoczy» absque die, videlicet metunt duobus hominibus, item pratum disponunt una cum cmethonibus eiusdem villae sine die.
StPPP XII p. 441 (a. 1508) : item ducturas faciunt cum a-o aliarum villarum alias «sprzązą».Cf. ADIUTORIUM II AUXILIARIS β.
III.
iur.
1.
pomoc czyli obrona, której udziela prawo; iuris
adminiculum, ex legibus sumptum.
2.
to, co strona może wobec sądu przytoczyć na swoje
usprawiedliwienie, czym popiera
swoją sprawę;
omnia, quibus quis iudicibus causam
suam probat, facta excusat
KsgPrzem I p. 298 (a. 1442) : vnde si Iudeus a-um non adduxerit, dictum Michno liberum ab eo decernemus.
StPPP IX p. 77 (a. 1468) : in libro non potuerunt invenire hoc, quod sibi recepit ad a-um pars aduersa.Cf. ADIUTORIUM III AUXILIARIS α AUXILIOR II AUXILIARIUS I.