Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AUSCULTO

Gramatyka
  • Formyausculto, auschulto, auxulto,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajnijaki
Znaczenia
  • I.
    • 1. audire
    • 2. aurem dare, adhibere.
    • 3. audiendo cognoscere, examinare
    • 4.
  • II.
    • 1. oboedire, obtemperares
    • 2. servare, observare aliquid, rationem habere alicuius rei

Pełne hasło

AUSCULTO s. AUSCHULTO s. AUXULTO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
I.
1. słyszeć; audire
KodPol I p. 127 (a. 1288) : vocem illam Domini merebimur a-re: amice ad quid hic venisti (Vlg. Matth. 22, 12 ).
2. słuchać, przysłuchiwać się; aurem dare, adhibere.
Constr.
a. abs.
b. sq. dat.
*SSrSil IX p. 84 (a. 1464) : Georgium cum ... hereticis publice conversari, ... illorum sermonibus a-re.
*Ib. IX p. 233 (a. 1467) : ipsos ... monemus … ut illum hereticum ... vitent, ... sibi non a-ent, non communicent.
c. sq. acc.
3. poznać, dowiedzieć się, zbadać, sprawdzić; audiendo cognoscere, examinare
KodMp II p. 129 (a. 1270) : nos ... diligentius a-ntes et veraciter cognoscentes ... libertates per ... predecessores ... donatas.
KodKKr I p. 248 (a. 1352) : quo priuilegio uiso et audito ac decenter a-to.
Ita saepissime.
Constr.
a. sq. acc.
b. sq. enuntiato interrogativo
CodVit p. 376 (a. 1416) : Cruciferi quanta pertinacia se Fti Vre opponunt, poteritis a-re.
Tom. IX p. 192 (a. 1527) : qui rumor ... ad me perlatus est, a-re velit, rogo.
c. sq. in c. abl.
CIOŁ. Lib. II p. 105 (a. 1428) : sicud in tenore huius copiae poteritis a-re.
4. sq. cum et abs. : sprawdzać kopię z oryginałem, kolacjonować; exemplar descriptum cum archetypo comparare
Lites I p. 407 (a. 1339) : ea omnia ... propria manu ... transsumpsi ... et ... cum suo originali regestro a-vi.
KodMp I p. 252 (a. 1340) : idem transcriptum ... cum suo uero originali ... a-ri ... fecimus.
KodUJ III p. 87 (a. 1480) : publicum instrumentum huiusmodi in hanc publicam formam omnia de verbo ad verbum a-ndo redegi.
Syn.
collationare ( *Lites II p. 86, a. 1413 ; KodUJ I p. 137, a. 1422 et saepius).
N. part. perf.
n. auscultatum
loco
subst.: dokument przepisany i sprawdzony z oryginałem; exemplar litterarum cum archetypo comparatum
PP II p. 210 (a. 1454) : a-a et forma omagij ac iuramentorum factorum per barones.
II.
1. być posłusznym; oboedire, obtemperares
Constr. sq. dat.
2. przestrzegać, zachowywać, szanować, liczyć się z czymś; servare, observare aliquid, rationem habere alicuius rei
KodMp II p. 75 (a. 1245) : diligentissime ... a-ns sermonis Domini monita et ... cupiens exsequi hoc decretum.
StSyn II p. 8 (a. 1265) : ieiunia non bene a-vimus, infirmos ... non visitavimus.
DŁUG. Hist IV p. 663 : regina legatos ad Bohemos ... mittens... foedera cum Australibus percussa a-ent ... postulat.
MIECH. p. 56 : Boleslaus puer ... disciplinam militarem diligentissime a-ns et exequens.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)