Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ASPER-1

Gramatyka
  • Formyasper
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. horridus,inaequalis, scaber.
    • 2. montuosus, invius (de regione).
      • α. + hereditatem in plano et aspero obtinere (renuntiare, vendere) aspera in plana convertere (dirigere) i. q. plane, omnino i. q. res difficillimas perficere
    • 3. acutus
  • II. transl.
    • 1. difficilis, molestus, amarus.
    • 2. rigidus, durus, severus.
    • 3. ferus, saevus, acerbus.
    • 4. impiger

Pełne hasło

ASPER, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
I. propr.
1. szorstki, chropowaty, przykry w dotyku; horridus,inaequalis, scaber.
N.
cutis skóra niewyprawiona; rudis
PommUrk IV p. 57 (a. 1302) : pro decade cutium a-arum.
N. locut. (per metonymiam)
aspera virgarum :
JAC. PAR. II p. 126 : carnis ... crucifixiones ... in ieiuniis ... in virgarum plagis et a-is.
2. nierówny, górzysty (o terenie); montuosus, invius (de regione).
N. locut.
α. hereditatem in plano et aspero obtinere (renuntiare, vendere) całkowicie; i. q. plane, omnino ( KodKKr 11 p. 372, a. 1412 et saepius),(i. aspera in plana convertere (dirigere) dokazać czegoś nader trudnego; i. q. res difficillimas perficere ( KodPol I p. 287, a. 1413 ; *CodVit p. 452, a. 1419, ;cf. Vlg. Isai. 40,4; Luc. 3,5). Simili sensu planis aspera associare ( *CodVit p. 595, a. 1422).
3. ostry; acutus
MPH IV p. 487( a. fere 1457): securim satis ... a-am.
II. transl.
1. przykry, dokuczliwy, bolesny; difficilis, molestus, amarus.
Opp.
mitis ( IO. VISL. p. 224, v. 47 ), suavis ( CodEp II p. 94, a. 1417).
2. szorstki, surowy, twardy; rigidus, durus, severus.
N. constr.
a. sq. abl. limitationis, v. gr. moribus.
b. sq. gen. obiectivo
KOMOR. p. 259 : a-r et rigidus indomitorum.
3. zawzięty, dziki, okrutny; ferus, saevus, acerbus.
4. energiczny; impiger
PEREGR. fol. 25a : si ... muti essemus in laude Dei et fide, a-i in mala operatione.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)