Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ARGUO

Gramatyka
  • Formyarguo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ui, -tum
Znaczenia
  • I.
  • I. ostendere,demonistrare
    • 2. rationes alicuius refellere.
  • I. admonere, castigare, vituperare.

Pełne hasło

ARGUO, -ere, -ui, -tum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
[dep. modo usurpatur CodEp I 2,
p. 70 (a. 1449) : 1 in illa ... responsione satis argutus est super interdicto.]
I.
I. wykazywać,dowodzić; ostendere,demonistrare.
Syn.
convincere ( ZABOR. p. 23 ) ; ost en- dere, proponere ( NIC. BL. Serm. I p. 131 ) . Constr. a. abs. b. sq. acc. c. sq. acc. c. inf. d. sq. enuntiato obiectivo. e. sq. ab: WŁODK
p. 171 : a-ndo a nobilitate causae supra nobilitate effectus.
NIC. BL. Serm. I p. 204 : a-itur humana negligentia ab inutili otio.
Ita saepius.
Item sq.
inde
*Tom. VI p. 83 (a. 1522) : hoc etiam inde a-itur, quod etc.
f. sq. ad :
GŁOG. Hisp. fol. nlb. : promptus ... in studio logice potest faciliter a-re ad omne propositum,
g. sq. contra :
AKapSąd III p. 269 (a. 1499) : quod ... dnus provincialis... ; contra eum fortius a-isset.
h. sq. de :
MATTH. p. 76 : iste, de quo a-imus, retribuere sine Deo j non potest.
Lites II p. 151 (a. 1413) : queeunque j a-untur ... de filia ... ducis,
i. sq. ex :
DŁUG. LibBen I p. 5 : ex quibus omnibus Cracoviensis dioecesis excellentia ... a-itur.
Cf. Th. II 552, j /3 sq. j. sq. in :
GŁOG. ExLog fol. 63b : a-ndo in secunda figura,
k. sq. pro :
GŁOG. ExLog fol. 10a : j a-re pro vtraque parte contradictionis. I. sq \ supra (super):
WŁODK. p. 171 cf. CodEp I 2, p.70, a. 1449 cf. m,sq.adv. vel locut. adv. circulariter ( GŁOG. Anal. fol. 40b ) ; fortissimo argumento ( DŁUG. LibBen II p. 211 ) .
2. zbijać czyjeś argumenty; rationes alicuius refellere.
N. constr. sq. dat.
LibProm p. XXXI (a. 1462) : si autem aliquis huic statuto contrauenire ausus fuerit ... extunc illa responsio illi ... minime computari debet nec decanus ei a-at.
ArLit I p. 76 (a. 1521) : baccalaureus ... visitet disputationes magistrorum in theologia disputancium in eodemque respondenti a-at.
Inde sensu latiore: prowadzić dysputę; disputare
ArLit IV p. 218 (a. 1534) : Jacobus absens non legit, nec a-bat tota commutatione. I. A. I. aliquem
wykazywać czyjąś winę, obwiniać, oskarżać; culpare, accusare, criminari.
Constr.
a. abs. b. sq. gen. c. sq. abl. d. sq. acc. e. sq. acc. a. inf. f. sq. quod. g. sq. de. h. sq. ex :
ARect II p. 53 (a. 1539) : verba dixit ... minime licita, ex 1 quibus a-ndus videtur deliquisse in statutum.
Cf. Th. II 554, 4. i. sq. in c. abl.
N. iur.
ali- j quem in suo iure i. q. iuris sili esse negare ŁASKI j ComPriv fol. 183a: hoc facere debet cum talibus j hominibus, qui in śuo iure non possint a-i. Cf. Th. II552, 70 sqq. j. sq. pro :
Tom. VIII p. 140 j (a. 1526) : donec in eo, pro quo a-untur, legitime j conficti fuerint
. 2. iur. występować sądownie prze-j
ciw komuś; iure agere contra aliquem
KodKWil I p. 64 (a. 1398) : si ... aliquem ... se contra ecclesiam nostram ... manu seculari a-re contingerit.
AGZ XV p. 76 (a. 1467) : pro qua causamecum i hic iure a-it alias «rozparł szyą».B. aliquid
wykazywać niesłuszność czegoś,krytykować, podawać w wątpliwość; in dubium vocare, refellere,repre-j fiendere.
N. constr.
in aliqua re :
CodVit p. 347 (a. 1416) : nec per hoc treuge predicte ... in aliquo puncto ... a-entur.
Item
in aliquo :
FormJ p. 19 : hoc ipsum in me a-itis.
CodVit p. 884 (a. 1429) : negotiosa ... vita in sene ... a-nda est.
N. iur. t. t.
sententiam iudicis
KodWp II p. 587 (saec. XIV med io): sin autem a-ns de falso sententiam suam (i. e. iudicis )probare voluerit... iudicem ... inique sententiam protulisse (cf.ArPrawn V
p. 164
saec. XV). ArPrawn IV p. 139 (saec. XIV med io): si aliquis a-it sive provocat sentenciam castellani Cracoviensis, quod dicitur «narzeczenye» aut «naganyenye».
Cf. ib. p. 695 : cum aliquis a-it seu provocat sentenciam castellani ... quod vulgariter dicitur «naruszy albo nagany».
Item
ŁASKI ComPriv fol. 28b ; VL p. 36 ; JusPol p. 89 . ;
I. upominać, napominać, ganić; admonere, castigare, vituperare.
N. glossam Pol.
GLc p. 16 : «zlayacz, zesromoczycz abo strofowacz» reprobrare, a-re.
Constr.
aliquem a. abs. b. sq. de. c. sq. quod. d. sq. pro :
MPH IV p. 237 (saec. XIII) : quod ipsum pro iniquitatibus suis a-ret.
AKap Sąd II p. 118 (a. 1440) : velitis ipsos seriose a-re pro rapinis,
e. sq. super :
ArHist V p. 432 (a. 1450) : quod si non fecerit... super hoc publice a-atur.
f. sq. enuntiato finali
AKapSąd II p. 615 (a. 1474) : quem testis a-bat, neid dixisset.
DŁUG. Hist. II p. 342 : Przemislaus ... ab archiepiscopo frequenti castigatione a-tus, ne germanum ... detineret.
Tom. VIII p. 164 (a. 1526) : Zaliwski a-bat dnum Janussium, ut non equitaret ad Radiejovicensem villam.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)