Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ANIMADVERSIO

Gramatyka
  • Formyanimadversio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • 1. propr. actus animadvertendi, attentio, consideratio.
      • α. + a-is miseratio
      • β.
      • γ.
    • 2. transl. sollicitudo, cura alicuius rei
  • II. castigatio, reprehensio, poena.
    • α.
    • β.
    • γ. + gladii poena mortis.
    • δ.
    • α.
    • β.
    • γ.
    • δ.
    • ε.
    • ζ.
  • III. + in Deum actus resistendi, inoboedientia?

Pełne hasło

ANIMADVERSIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
I.
1. propr. uwaga, zastanowienie; actus animadvertendi, attentio, consideratio.
Syn.
meditatio ( AKapSąd II p. 661, a. 1491).
N. locut.
α. a-is miseratio i. q. miserationis plena animadversio
Lites II p.458 (a. 1411) : pio compassionis affectu perpendentes et salubris a-is miseracione ... revolventes etc.
β. a-e compensare ( KodKKr II p. 408, a. 1416) ; considerare ( DŁUG. LibBen I p. 566 ) ; duci ( AKapSąd II p. 661, a. 1491) ; perpendere ( KodTyn p. 202, a. 1407) ; in animo revolvere (( Lites II p. 458, a. 1411 ; KodMp IV p. 354, a. 1440). ;
γ. a-em habere super aliqua re ( Concl. p. 139, a. 1514).
2. transl. troskliwość, dbałość; sollicitudo, cura alicuius rei
MPH IV p. 444 (a. 1454) : sepulcrum quod ... sine debita a-e et honore iacuit.
StCrac p. 90 (a. 1564) : cuius rei a-o ... domino praesidenti ... est commissa.
II. nagana, kara; castigatio, reprehensio, poena.
Syn.
censura ( KodWp I p. 45, saec. XII) ; muleta ( KodPol IV p. 160, a. 1473) ; severitas ( KodWp II p. 391, a. 1391).
N.
α. capitularis ( StKapWł p. 169, a. 1572).
β. ecclesiastica ( KH XXIV p. 69, saec. XII).
γ. gladii kara śmierci; poena mortis.
δ. poenarum ( ConcPol VI p. 312, a. 1586).
N. locut.
α. a-o in (contra) aliquem fit ( DŁUG. Hist. I p. 321 et saepius); aliquem plectit ( KodKKr I p. 126, a. 1288).
β. a-em in aliquem exercere ( DŁUG. Hist. V p. 383 ; CorpJP III p. 138, a. 1510) ;; extendere ( KodPol IV p. 160, a. 1473 et saepius); facere ( DŁUG. Hist. V p. 602 ) .
γ. a-e coercere ( AKapSąd III p. 336, a. 1517) ; condemnare ( KH XXIV p. 69, saec. XII) ; ferire; percellere ( CodEp III p. 76, a. 1455) ; plectere ( DŁUG. Hist. I p. 56 ) ; punire ( KodMp I p. 45, saec. XIII et saepissime).
δ. ecclesiasticae a-is anathemate condemnare ( KH XXIV p. 69, saec. XII).
ε. severitatis et a-is sarculo praecidere ( KodWp II p. 391, a. 1326).
ζ. a-em sentire ( KodMp II p. 135, a. 1275 ; Lites I p. 456, a. 1337) .
III. in Deum sprzeciwianie się,nieposłuszeństwo? actus resistendi, inoboedientia?
DŁUG. Op. p. 264 : mea delicta, meaeque multiplices a-es in Deum ... maiores ... poenas deposcunt.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)