Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ADURO

Gramatyka
  • Formyaduro
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ussi, -ustus
Znaczenia
  • I. propr. penitus, ad imum exurere.
  • II. amburere, circumurere
    • 1.
    • 2. + aliquid
  • III.
    • 1. + a-us de sole: vehementer urere; sole perustus inde de colore: fuscus, rufus.
    • 2. de frigore: astringere.
    • 3. de lacrimis: exedere
  • IV. transl. de invidia, morbo: urere, consumere.

Pełne hasło

AD-URO, -ere, -ussi, -ustus
  • F.
  • Th.
  • S.
  • A.
I. propr. wypalać coś doszczętnie; penitus, ad imum exurere.
II. wypalić, przypalić, prażyć; amburere, circumurere
1. aliquem.
Constr. :
a. abs.
b. c. acc.
c. c. abl.
VINC. p. 408 : uno ex sociis penitus interempto et reliquo capillis a-to.
d. sq. in c. abl.
DŁUG. Hist. IV p. 507 : erat unus ... flamma in pedibus a-tus.
Ib.V p. 52 : fulmen Petrum ... in manu sinistra graviter a-ssit.
N. locut.:
in facie piętnować na twarzy; notam in facie exurere alicui
JANKO p. 624 : Casimirus rex ipsos (sc. calumniatores )ferro ignito in facie a-i mandabat,
cf. MIECH. p. 233 ; ; a-tus napiętnowany; cauterio notatus
ArHist III p. 280 (a. 1398) : obiciens sibi, quod esset natus de patre a-to ... Lurencius opponens se ... nominauit ... testes ... qui iurauerunt, quod ... est natus ante conbustionem in facie patris sui.
2. aliquid
ZabDziej IV 1 p. 15 (a. 1546) : vinum a-um.
ArHist XI p. 123 (a. 1566) : a-ae polentae.
N. locut.
crines
RFil XXIV p. 343 (a. 1440) : crines ad modum crucis vacce a-unt.
III.
1. o słońcu: przypiekać, rozpalać; de sole: vehementer urere; a-us opalony; sole perustus
IO. VISL. p. 185 v. 37: orientem versus a-um.
CRIC. p. 23 v. 57: Garamantes a-us;
stąd o barwie: kasztanowaty, rudy, ciemnoczerwony; inde de colore: fuscus, rufus.
2. o mrozie: palić, szczypać; de frigore: astringere.
3. o łzach: wyżerać; de lacrimis: exedere
PEREGR. fol. 123a : adeo in consuetudine habuit flere, ut facies tota a-ta lacrimis videbatur.
IV. transl. o chorobie, zawiści: palić, wyniszczać; de invidia, morbo: urere, consumere.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)