- F.
- Th.
- S.
- Dc.
- BJ. s.
- v.
- absit,
- A.
CodSil V p. 159 (a. 1340) : eidem a predicta ecclesia sua ... dispensative licentiam concessimus abessendi.
AKapSąd I p. 452 (a. 1465) : cupientes (canonici sc. ) ... vitas eorum conservare, sibi ipsis dederunt licentiam ab ecclesia abessendi et recedendi].
I.
propr. być
nieobecnym w jakimś miejscu; non
adesse, alio loco esse; refl. eodem sensu
KodKKr I
p. 193 (a.
1332)
:
quibus contumaciter se a-ntibus ... nos ... diffinitiue pronuntiamus.
N. locut.
in a-nti
na niewidziane; etiam
si quis non viderit
DŁUG. LibBen I
p. 647
:
item ibi est ecclesia parochialis lignea, valet triginta mereas in a-nti.
II.
brakować;
deesse.
III.
transl. być wolnym od
czegoś; liberum esse ab aliqua re, carere aliqua re.
N.
locut.
absit (verbo)
invidia
za pozwoleniem; noli id
pro arrogantius dicto
accipere
Tom. V p. 249 (a. 1520) : quo et observantiorem sui habet neminem, et, absit verbo invidia, de re Christiana magis meritum.
*Dogiel IV p. 291 (a. 1532) : inquo (bello sc. ),absit invidia, ut humano more loquamur, sic versati sumus, ut speraremus nos Deo ... placituros.
IV.
porzucić zajęcie; relinquere
negotium
StPPP XI p. 245 (a. 1462) : filius afuit de arteficio linificali.
V.
nie zgadzać się na co, zabraniać czego, opierać się czemu;
vetare, resistere alicui rei
Tom. IV p. 357 (a. 1518) : nos quidem non absumus ab eo, ut ... illuc vadat.
VI.
impers.
1.
abest ab aliquo, ut
niemożliwe jest,
żeby ktoś; fieri non potest, ut quis
NIC. BŁ. Serm. I p. 316 : hoc ... non potest dici veritas, cui apostolus facit discredere ... cum absit ab apostolo, ut veritatem prohibeat credere.
2.
parum abest
mało brakuje, aby;
propemodum fit, ut
AKap p. 105 (a. 1551) : aque, que attigerat ad pavimentum summi altaris in ecclesia cathedrali, non tamen illud operuerat, quod parum abfuit.
VII.
1.
absit
bynajmniej, wcale nie; minime,
nolo.
Constr. :
a.
abs.
b.
c. ut.
c.
c.
acc.
c.
inf.
*SSrSilVIII p. 122 (a. 1462) : absit me hys illudere.
2.
quod (procul) absit
(interiectionis loco) co nie daj Boże, broń Boże;
quod Deus avertat.
N.
constr.
c.
dat.
:
KH XXXIX p. 521 (a. 1445) : is homuncio ... optat vir apparere strenuus! — Quod absit illi!
3.
absit quod, absit si
chyba żeby; nisi forte
AGZ XIII p. 513 (a. 1466) : generosa Elizabet ... recedit a iure suo dotis ... absit si ratione propinquitatis aliquis vellet exemere.
Constr.
ad I—V:
a.
abs.
b.
c.
adv.
loci.
c.
c.
dat.
d.
c.
abl.
e.
c. a, ab.
f.
c. de.
g.
c. ex.