- F.
- Th.
- S.
- Dc. :
- ass-o.
AKap p. 262 (a. 1522) : circa novem millia ducatorum astruitur absumisse;part. perf. asumtus
AGZ XVI p. 324 (a. 1501) : antequam mater ipsius ab humanis asumta fuisset.]
I.
propr. zużywać coś,
zjadać, wypijać; abuti aliqua re, edendo vel bibendo aliquid
consumere.
II.
wydać, przepuścić, roztrwonić, stracić na co;
profundere, dissipare in
aliquid.
III.
1.
aliquid
gryźć, żreć, zniszczyć, pochłonąć (szczeg. o ogniu i wodzie); delere, e medio tollere
(praec. igni, aqua); pass. zginąć,
zniszczeć;interire,
deleri.
N. locut.
aliquid oblivione
pogrążyć coś
w zapomnieniu; memoriam alicuius rei
oblitterare
AGZ II p. 93 (a. 1432) : edax vetustas cunctorum actus gestorum oblivione a-ret, nisi scripturarum munimine essent perhennati.
2.
aliquem
zgubić, zabić, pokonać, osłabić; interimere, perdere,
vincere, debilitare;
pass.
a-i morte, a-i ab humanis
vel
abs.
umrzeć; mori
AGZ XVI
p. 324
cf.
sq.
KOMOR. p. 156 : Eugenio quarto ... ab humanis a-to.
N.
locut.
a-tus fame
zmorzony głodem; fame
maceratus
Tom. V p. 346 (a. 1521) : nudus inopsque a-tusque fame turpiter inde fugis.
IV.
transl. zabrać coś,
usunąć, ująć coś z czegoś;
auferre, tollere, detrahere aliquid
ab aliquo.
V.
pochłonąć (o kosztach); impensis consumere
AKapSąd I p. 118 (a. 1472) : molendinum plures a-bat sumptus quam reddebat proventus.
Tom. III p. 174 (a. 1514) : que (dignitas sc. ) si regia aut imperatoria esset, non parvam a-ret summam, si ducalis, mediocrem.
VI.
spędzić, stracić czas;
tempus terere, perdere;
pass. upływać (o
czasie),odbywać się, trwać (o
czynności); labi (de tempore), fieri (de actione)
KlQu p. 31 (a. 1449) : multi enim a-entur ... anni, antequam etc.
StPPP IV p. 154 (a. 1478) : consilio et matura deliberacione per dies plures a-ta ... statuimus.
N.
locut.:
moram in aliqua re
długo coś robić, dużo czasu na coś stracić;
longum tempus in aliqua re
consumere
DŁUG. Hist. IV p. 343 : neque tam diuturno tempore quicquam fastidii hauserant, longiorem etiam moram in eo (Sigismundo rege sc. ) praestolando a-turi; vitam, diemzakończyć życie, umrzeć; de vita decedere, mori
KodTyn p. 496 (a. 1471) : multi ... ocius a-re hanc vitam ... coguntur ... deceduntque.
DŁUG. Hist. III p. 220 : Henricus ... in ordinem rediit illicque diem a-sit.