Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ABSORBEO

Gramatyka
  • Formyabsorbeo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -bui -psi, -ptum
Znaczenia
  • I. bibere, hauriendo sorbere.
  • II.
    • 1. propr. in se trahere, devorare
      • a. de animalibus.
      • b. de elementis.
    • 2. transl. absumere, rapere
  • III.
    • 1. tollere, abolere
      • a. + actiones, iura
      • b. + res
    • 2. + homines, animalia interficere, e medio tollere
  • IV. adaequare(de numeris)

Pełne hasło

AB-SORBEO, -ere, -bui vel -psi, -ptum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • A.
[3. sg. ind. praes. act. absorbit
ChrMP p. 537 : horum habitacula Casimirus flamarum facibus absorbit;
3. pl. ind. praes. pass. absorbuntur
KADŁUB. p. 17 : quodquod ex argiraspidis eis iunguntur, in ore gladii absorbuntur;
3. pl. con. praes. pass. absorbentur
JAC. PAR. I p. 98 : consolacio eis conferatur, ne tristicia absorbentur].
I. pić, połykać; bibere, hauriendo sorbere.
II.
1. propr. pochłaniać, wchłaniać, wciągać, pożerać; in se trahere, devorare
a. o żywych stworzeniach; de animalibus.
b. o żywiołach; de elementis.
N. locut.:
terra aliquem a-at
AKapSąd II p. 463 (a. 1407) : si in aliquo istorum transgressor fuero ... a-at me terra.
ArPrawn V p. 112 (a. 1440) : si tu reus es, quod terra te a-at,
ita saepius.
2. transl. pochłonąć,zabrać; absumere, rapere
MonDipl p. 77 (a. 1153) : si quis ... huius testamenti preuaricari presunipserit priuilegium ... infernus eum uiuum ... a-at.
KodMp II p. 130 (a. 1271) : ne gesta rerum humanarum abyssus a-at obliuionis.
DŁUG. Hist. I p. 11 : minora ... flumina, quorum a praefatis ... fluminibus ... a-entur nomina.
Ib. V p. 674 : regimen illius (sc. novae zuppae ) sub uno ... zuppario ... consisteret, ne una alteram a-ret.
N. locut.:
tristitia a-ri być pogrążonym w smutku, popaść w rozpacz; tristitia affici, devinci JAC. PAR. I p. 98 : cf.
III.
1. usunąć, znieść; tollere, abolere
a. actiones, iura
KodWp II p. 396 (a. 1326) : ne ... ius ecclesie ... ac cultum divinum ... contingeret a-ri.
CodVit p. 401 (a. 1418) : iura dicti Donyn ad et super canonicatum ... pretendens a-re.
Ib. p. 1069 (a. 1422) : per cuius testimonia ... a-ta est (sc. fama, que contra nos ... invaluerat).
b. res
DŁUG. LibBen II p. 337 : patronus ... ecclesiae facta magna piscina ... molendinum a-uit et delevit.
Ib. I p. 174 : quarum ([sc. decimarum) ... plerasque ... a-uit alluvio.
2. homines, animalia wytępić,wymordować; interficere, e medio tollere KADŁUB. cf.
Ib. p. 204 : Kasimiride ... gobiunculos dentibus cuspidum proscindunt aut ensium seu flammarum faucibus a-ent.
*StPPP V p. 225 (a. 1414) : multa millia Christianorum ... necaverunt et plures ... equis subactos a-erunt.
IV. równać się,wynosić (o cyfrach); adaequare(de numeris)
MPVat I p. 20 (a. 1285) : ad rationem unius marche et dimidie argenti nigri pro una de fuso ... a-et.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)