Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ABSQUE-1

Gramatyka
  • Formyabsque, ab, abs
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana
  • Część mowy
Znaczenia
  • a. abl.
  • b. acc.
  • c. gen. gen.
  • I. sine
  • II. contra.
  • III. praeter.

Pełne hasło

ABSQUE s. AB s. ABS prp.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
[ de forma: abs pro absque KodPol II p. 268 (a. 1322) : oues ... pascere ... abs dampno cuiuslibet et inpedimento. PrzywKr p. 8 (a. 1364) : debent abs omni census solucione pacifice possidere; ab pro absque TPaw IV p. 24 (a. 1394) : sunt concordati ab scitu iudicii. PrPol p. 200 (a. 1398) : in perpetuum ... possidebit ab omni impedimento.]
Constr.
a. c. abl.
b. c. acc.
c. c. gen.
KsgPrzem I p. 43 (a. 1412) : mihi servivit honeste a-e denigracionis sue fame.
CIOŁ. Lib. II p. 92 : sufficiat assercio, cui a-e investigationum et requisicionum aliorum testimoniorum fidem volumus plenissimam adhibere.
Cf. Pol. bez c. gen.
I. bez; sine (
N. ordinem verborum
ListMił p. 186 a. 1465) : scribam ea absens, que vix verecundia a-e coram loquerer;
abundat
ArHist IV p. 244 a. 1330 : a-e omni scrupulo proculmoto;
MIECH. p. 37 : matronae et virgines a-e impunitate uiolabantur).
N. locut.:
a-e numero niezliczony; innumerabilis
NIC. POL. p. 52 v. 120: fore talia plurima tu scis a-e quasi numero; a-e iure
bezprawnie; illegitime
ArPrawn VIII p. 130 (a. 1415) : in tribus ipsius pratis falcauit a-e iure.
AGZ XII p. 368 (a. 1475) : que reformacio est facta a-e iure et a-e libro; esse a-e eo, quod
być wolnym od winy, polegającej na...; non esse in noxa,quin...
ArPrawn I p. 10 (a. fere 1400): fuit a-e eo, quod ... fructus eorundem (sc. canonicatus et praebendae ) percepisset;
abs re bez przyczyny, bez podstawy; sine causa
DŁUG. Hist. I p. 429 : non abs re Woyslaum in suo (i. e. Boleslai ) comitatu deesse.
Ib. IV p. 204 : neque abs re portenta praefata constat accidisse.
II. mimo, wbrew; contra.
N. locut.
a-e velle alicuius wbrew czyjej woli; aliquo nolente, invito KsgGrWp I p. 244 (a. 1396) : debet una cum domino Simone ... vendere a-e omni velle. APozn I p. 176 (a. 1452) : alias non exibit de pretorio a-e suo velle.
III. oprócz, nie biorąc pod uwagę; praeter.
N. locut.:
a-e die nie na poczet dni pańszczyzny; remota ratione dierum domino debitorum DŁUG. LibBen I p. 302 : item ducturas ad quaelibet loca faciunt ad rationem dierum in septimana debitorum, praeter Sandomiriam, ubi tenentur ire ordinarie a-e die; praeter id et a-e eo quod oprócz tego, niezależnie od tego, że; praeterquam quod AKapSąd III p. 139 (a. 1509) : preter id et a-e eo, quod deberet kmetones compellere ad faciendum acervos.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)