Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EXAGITO

Gramatyka
  • Formyexagito
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -avi, -atum
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. animantia:popędzać, odpędzać
      • a. szczuć
      • b. popędzać do pracy
    • 2.
      • a. miotać
      • b. + circulariter toczyć
  • II. transl.
    • 1. animantia: dręczyć, niepokoić, trapić
    • 2.
      • a. myśleć o czymś
      • b. + vices czynić, spełniać
      • c. toczyć, dopuszczać się
      • d. + causam prowadzić spór ze zbytnim wzburzeniem
      • e. ściągać
      • f. (subauditur:sermonibus) mówić z niepokojem

Pełne hasło

EXAGITO, -are, -avi, -atum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
  • Ha.
I. propr.
1. animantia:popędzać, odpędzać; agere, depellere. Occ.
a. szczuć; agitare
HUSSOW. p. 32, v. 640 : equites ... diris e-ant vocibus feram.
ArPrawn VII p. 186 (a. 1566) : ad apiaria, lacus ... sine maleficio transeant, sine canibus, quibus e-ent ... feras.
b. popędzać do pracy; incitare (verberibus ad laborem), adigere.
2. inanimantia
a. miotać; iactare.
b. circulariter toczyć; volvere
VITELO Opt. p. 179 : et hic est ludus puerorum in trochis super planas superficies circulariter e-tis.
II. transl.
1. animantia: dręczyć, niepokoić, trapić; vexare, sollicitare.
N. de cruciatibus corporis
DŁUG. Hist. I p. 298 : rex nimio dolore eum intus et extra e-nte etc.
Occ. in bonam partem:
id. Op. p. 129 : quare, inquit, Swyanthoslae e-aris stupore et admiratione?
Tom. VII p. 370 (a. 1525) : petitum ... fuit ab eis ... ut rationem haberent mirabilium operum Dei, quibus nunc mundus per divinum verbum e-atur.
2. inanimantia
a. myśleć o czymś; cogitare aliquid
MARTIN. OP. Chr. p. 136 : defecerantque iam omnia et delicijs assueta mulier prae nimia fame mortem e-uit.
b. vices czynić, spełniać; agere, gerere
DŁUG. Hist. V p. 472 : in conferendis magistratibus et officiis venalitas et mercatura mutuas tunc e-bant vices.
c. toczyć, dopuszczać się; agere, gerere
CodVit p. 82 (a. 1402) : inveterate ... gwerre et offense contra ... Ordinem ... per nos diucius e-te, in pacem perpetuam ... commutentur (cf. Lites II p. 344).
AGZ XV p. 200 (a. 1481) : Petrus conquestus est, quomodo ... Jacobus frater suus plures violenciarum insultaciones contra ipsum e-at, ideo vadium quadringentarum marcarum ... vallatum est.
Ib. p. 203 (a. 1482) : quomodo ... nunc ... contencione provocati inter se hostilitatem e-stis.
d. causam prowadzić spór ze zbytnim wzburzeniem; vehementius agere
KodMp II p. 170 (a. 1288) : cum ... causa e-ri et protendi uideretur, visum tandem fuit ... quod ... per mediatores ... finiretur.
e. ściągać; exigere
PommUrk III p. 295 (a. 1297) : quas marcas dominabus ... recitatis teneor iusto debito sub hac forma, quod de taxatis bonis nullum ... denarium per me seu per nuncium meum ... e-em extorquendo.
f. (subauditur:sermonibus) mówić z niepokojem; agitare
ARect II p. 142 (a. 1547) : strepitus ... iudiciarius propter imminentem ac horrendam pestem e-tam conticuit Cracoviae.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)