Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ERRONEUS

Gramatyka
  • Formyerroneus, erraneus, erronius,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I. propr.
    • a. de animantibus: błąkający się, wałęsający, błędny
    • b. de corporibus caelestibus: błądzący
  • II. transl.
    • A. pass.
      • 1.
        • a. de rebus: błędny, mylny, fałszywy
        • b. błądzący, będący w błędzie (zwł. o heretykach)
      • 2. iur.+ citatio ficta acticatio inscriptio sententia iur. niezgodny z prawem, nielegalny, nieważny
    • B. sensu act. wprowadzający w błąd, mylący

Pełne hasło

ERRONEUS s. ERRANEUS s. ERRONIUS, -a, -um
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • B.
  • L.
  • Ha.
  • N.
  • K.
I. propr.
a. de animantibus: błąkający się, wałęsający, błędny; vagus, vagabundus (saepe abs. loco subst. Occ. zabłąkany, bezpański; qui nullius est
AGZ XVII p. 328 (a. 1496) : condemnavit ...Stanislaum ... quia non paruit cum equo e-o.
b. de corporibus caelestibus: błądzący; i. q. erraticus
PrzMog p. 26 : delirus ille, qui ... solem et lunam e-os asserere ... presumpsisse visus est.
Cf. Th. V 2, 814, 40.
II. transl.
A. sensu pass.
1.
a. de rebus: błędny, mylny, fałszywy; falsus, perversus.
N. phil.
habitus ( BYSTRZ. Log. fol. b Ia) ; s yn.. deceptorius (opp. scientificus id. Elench. fol. p VIa ). Intelligitur praec. heretycki, haereticus (dogma, opinio sim.).
b. de hominibus: błądzący, będący w błędzie (zwł. o heretykach); qui prava sentit (praec. de haereticis).
Syn. haereticalis (
KrMU p. 34, a. fere 1425 ), schismaticus ( CodVit p. 332, a. 1415) .
Additur
in fide ( WŁODK. Den. p. 187 ; ;item fidei :
CodVit p. 332, a. 1415 : scismatici et alii e-i fidei orthodoxe),
in moribus ( WŁODK. Den. p. 185 ). Occ. złych obyczajów, inhonestus
AKapSąd III p. 94 (a. 1502) : dedistis nobis e-um hominem (cf. supra : intrat ecclesiam ... impexus, inhoneste et ebrius).
2. iur. niezgodny z prawem, nielegalny, nieważny; irritus, inanis, vitiosus
StPPP VIII p. 844 (a. 1400) : e-a contumacia.
WŁODK. ScrSel I p. 168 : iste littere ... in iure sunt e-e.
StPPP III p. 68 : perniciosa, e-a ac iuri divine et humano contraria cassamus, irritamus et revocamus.
Ita saepius saec. XV—XVI, v. gr. citatio (syn. ficta : ZabDziej III p. 135, a. 1491) , acticatio ( StPPP VI p. 227, a. 1523) , inscriptio (in librum iudicii: ib. p. 225, a. 1523) , sententia ( ib. p. 205, a. 1523). Occ. sensu latiore: nieuporządkowany, nieustalony, bezładny, confusus, incompositus
JAC. PAR. Serm. fol. 3a : ad regem ... tria requiruntur ... et si quid horum defuerit, iam e-um erit regnum.
AAlex p. 321 (a. 1503) : quod status Prussie ... incompositus e-usque manet ... non probo.
B. sensu act. wprowadzający w błąd, mylący; qui in errorem inducit, deceptorius, fallax
PommUrk II p. 129 (a. 1265) : que processu temporis notam obliuionis e-e possunt incurrere.
MATTH. Dial. fol. XCIVb : quandoque consciencia e-a vel nimis scrupulosa est.
BYSTRZ. Elench. fol. p VIa : scientia ... sophistica ... appareat esse habitus scjen tificus et non sit, sed sit habitus e-us vel deceptorius.
Cf. Th. V 2, 814, 55 sqq.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)