Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EPISCOPATUS

Gramatyka
  • Formyepiscopatus, ephiscopatus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -us
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I. propr. abstr. propr. abstr. biskupstwo, urząd, godność, stanowisko biskupa
    • a.
    • b. + (cathedralium) ecclesiarum (sanctae) Lubucensis ecclesiae Occ. (sensu praegnanti) biskupstwo rzymskie
  • II. transl. concr.
    • 1. okręg administracyjny kościelny, podległy władzy biskupa, diecezja
      • a.
      • b. gen.
        • α.
        • β.
        • α.
        • β.
    • 2. siedziba biskupia

Pełne hasło

EPISCOPATUS s. EPHISCOPATUS, -us m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • H.
  • Ha.
  • N.
  • K.
eccl. t. t.
I. propr. abstr. biskupstwo, urząd, godność, stanowisko biskupa; episcopi dignitas et officium. Quasi abundat episcopatus dignitas ( KsgHenr p. 2 ) , honor ( VAdAnt p. 11, 4) , maiestas ( URSIN. p. 32, 28).
Additur
a. adi. nominis loci, v. gr. Camenecensis, Cracoviensis, Premisliensis etc.
b. gen. explic. , v. gr. (cathedralium) ecclesiarum ( StPPP III p. 42 ; Tom. XV p. 1, a. 1533) ;, (sanctae) Lubucensis ecclesiae ( ArSang II p. 3 a. 1289 ; KsgHenr p. 2 ). Occ. (sensu praegnanti) biskupstwo rzymskie; i. q. episcopatus urbis Romae
DŁUG. Hist. I p. 244 : Iohanne papa vicesimo mortuo, qui sedit annis undecim et cessavit e-us diebus duobus, Benedictus nonus ... succedit.
Cf. Th. V 2,676,20.22 et EPISCOPIUM II 1.
N.
meton. biskup; episcopus
DŁUG. Hist. IV p. 211 : Cunradus ... apud Othmuchow ... in e-um Wratislaviensem consecratus est.
Praec.
okres sprawowania władzy biskupiej, rządów biskupa; [temporis spatium, quo quis episcopi munere fungitur, pontificium, pontificatus
CodSil(M) II p. 41 (a. 1208) : e-us sui etiam IIanno.
Cf.
KodPol I p. 63 (a. 1252) : monachus et post... episcopus... villam... tempore sui monachatus et etiam e-us... possederat.
Cf. Th. V 2, 675, 82; 676, 14.
II. transl. concr.
1. okręg administracyjny kościelny, podległy władzy biskupa, diecezja; territorium ecclesiasticum episcopi dicioni subiectum, dioecesis
KodPol III p. 7 (a. 1166—67) : ego Gedco Cracoviensis episcopus dedi ... fratribus de Andrzeow ... decimam ... suprascriptarum villarum in e-u meo ... positarum.
KodMp I p. 8 (a. 1192) : quecumque dona ... monasterium in nostro e-u ... possidet.
KodKKr I p. 10 (a. 1206) : ego ... abbas... dedi domino episcopo ... uillam ... in Cracoujensi e-u sitam.
Ita vulgo usque ad saec. XVI. Additur
a. adi. nominis loci (territorii), v. gr. Cracoviensis ( ), Cuiaviensis ( KodWp I p. 196, a. 1242) , Plocensis ( DokKujMaz p. 157, a. 1250 et saepius), Posnaniensis ( ArSang II p. 3, a. 1289 ; KodWp II p. 153, a. 1298) sim.
b. gen.
α. nominis loci (territorii), v. gr. Mazoviae et Cuiaviae ( KodWp I p. 197, a. 1242).
β. nominis sancti, v. gr. beati Adalberti ( KodWp I p. 196, a. 1242). Distinguitur
α. magnus (de archiepiscopatu Tom. IV p. 362, a. 1518).
β. regularis ( ib. XVII p. 511, a. 1535). Cf. EPISCOPIUM I 2.
2. siedziba biskupia; sedes episcopi
GALL p. 30, 4 : rex Boleslauus ... in ecclesiis construendis et e-bus ordinandis beneficiisque conferendis ita devotissimus existebat, quod suo tempore Polonia duos metropolitanos ... continebat.
MPVat III p. 406 (a. 1363) : in quadam civitate sua dicta Lamburga ... e-um fundare.
DŁUG. LibBen I p. 4 : eo episcopo Cracoviensi in Vratislaviensem e-um translato et illuc obeunte.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)