- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- L.
- A.
- H.
I.
adv.
jeszcze, dotychczas; interim, adhuc.
Simili sensu
usque dum :
Tom. III p. 344 (a. 1515) : me usque d-m semper addubitante.
Ib. VI p. 131 (a. 1522) : rex usque d-m deliberat.Occ. c. negatione nec dum jeszcze nie; nondum
TArch p. 105 (a. 1489) : villa deserta, ubi noviter 1 kmetho agrum suscepit nec d-m illic reedificatus est.
II.
Coni.
A.
sq.
promiscue
ind.
vel
con.
(regula consecutionis temporum minime observata)
1.
podczas gdy; indicat intra quod temporis spatium.
Simili sensu
dum adhuc (
KsgŁawKr
p. 251,
a. 1394
:
quomodo ... Nicolaus ... Petro Melczer, d-m adhuc viveret ... persolvisset), i
nsimul dum
( AKapSąd III p. 81, a. 1501 : quod viderit ipsum, insimul d-m ibi testis fuit),interea dum (
ib. p. 202, a. 1520 : interea d-m successit in bona prefata ... fuit parochianus ... ecclesie in Nur),
illo tempore dum (
ib. p. 270, a. 1499 : Johannes ... tangebat in organo, non tamen illo tempore, d-m ... dnus Paulus inducebatur in possessionem dicte ecclesie).
2.
dopóki, jak długo; indicat quam diu, per quod temporis spatium.
N. iuncturam
quondam dum :
KsgŁawKr p. 149 (a. 1390) : quomodo domus ... condam, d-m lignea fuerat, ipsius fuisset.
3.
dopóki nie, zanim nie, aż; indicat ad quod temporis punctum.
Simili sensu
usqe dum (
PommUrk III
p. 334, a. 1298
et saepius),
tantisper dum
(
Tom VIII
p. 160, a. 1526).
Occ.
sq.
negatione
PrPol p. 89 (a. 1399) : thabernam ... tenebit tamdiu, usque d-m sibi pecunia non exsolveretur.
4.
kiedy, gdy, skoro; fungitur vice coni.
cum
t
emporalis (introducit actionem contemporaneam, praeteritam vel futuram, saepe accedente sensu condicionali, causali seu concessivo).
N. appellationes festorum (a primis Introitus verbis sumptas)
dominica
α.
Dum clamarem
dziesiąta niedziela po Trójcy św.
; decima post festum S. Trinitatis (
RachJag
p. 33, a. 1389).
β.
Dum medium niedziela po Bożym Narodzeniu; quae festum Nativitatis Christi insequitur (
ib.
p. 3, a. 1489)
.
N. iuncturas
α.
dum et quando :
AGZ XIII p. 233 (a. 1447) : d-m et quando ... Petrus quasdam causas cum fratribus ... habuerunt cum Johanne ... tunc eandem ad concordandum in crastino receperunt.
PP II p. 29 (a. 1448) : duces ... descendere ad presenciam nostri debent ... d-m et quando ... litteris nostris ... vocati fuerint.Ita vulgo saec. XV—XVI.
β.
dum et quoties :
DokMp I p. 391 (a. 1414) : d-m et quocies ipsum altare vacare contigerit, consules ... habeant ... unum de vicariis s. Petri ... presentare.
PrzywKr p. 7 (a. 1422) : quod d-m et quotiens ... casus offeretur ... sibi ... privilegium ... concederetur.
Item
dum quoties et cum :
KodWp III p. 555 (a. 1385) : d-m quotiens et quum ... fuerit aliquis ... requisitus ... incolas ... excommunicatos ... denuntietis.
γ.
dum primum (primo) :
KodWp II p. 303 (a. 1312) : d-m primum … Johannes ... ad annos discretionis pervenerit, predicta omnia ... sua litera confirmabit.
PP VI p. 121 (a. 1430) : tenetur sex grossos ... soluere in Nowemyastho, d-m primo constituemur.Ita saepius. Simili sensu modo dum :
AGZ XIV p. 388 (a. 1453) : quas litteras Duszka interdixerat ... modo d-m ambe partes in termino peremptorio steterunt.Ib.
infra modo d-m litere sunt perlecte, nos Duszkam ... requisivimus.
δ.
tum (tunc) ... dum :
KodKKr II p. 386 (a. 1414) : dubiorum incommodis tunc prudenter occurrimus, d-m gesta ... literarum apicibus ... perhennamus.
HUSSOW. p. 5 : apud quos antiquos ... arma ... tum maxime d-m litterae floruerunt.
Item
dum ... (pro-, ex-) tunc :
StPPP VIII p. 666 (a. 1399) : d-m sibi pecunie dabuntur, tunc litteras ... Marco restituere ... habebit.
AKapSąd III p. 202 (a. 1520) : d-m iuvenis erat, protunc gregem pascebat.Cf. item infra 26. Occ.
α.
c.
con.
impf.
vel plpf. fungitur vice
cum
narrativi
VAdAnt p. 8, 8 : quadam die, d-m iret de scolis, unus ... socius itineris pretereuntem puellam humo prostrauit.
KodWp I p. 15 (saec. XII med.med) : d-m sedula ... satagerem circa ... commemorationis eius mariti ministerium, idem ... michi astans per somnium ... conquerebatur.
PrzMog p. 31 : dudum te dono potuisse ecclesiastico provideri accepi, d-m operam tue ipse promocioni impendisses.Ita vulgo saec. XIV—XVI (etiam ap. poetas saec. XVI), cf. Th. V 1,2219,34 sqq.
β.
sensu prorsus condicionali (fungitur vice
coni.
si)
KodWp III p. 288 (a. 1366) : de omni gagyo (i. nemore ) tercium denarium recipiet scultetus, d-m in predicta hereditate occurrerit.
APozn II p. 59 (a. 1476) : super quo d-m discreparent, extunc quelibet pars sortem suam ... repetere ... poterit.
Dogiel IV p. 184 (a. 1479) : sic deputatus jurare similiter tenebitur ... d-m talis hoc ipsum prius non jurasset.
Simili sensu per abundantiam
(ni)si dum :
ZABOR. Tract. p. 33 : ac si d-m aliquis mulierem libenter libidinoso oculo considerat, per fenestras corporis sui ... venenum ... instillat.
KodPol I p. 335 (a. 1457) : nec uxor pro crimine sui mariti nec pater pro crimine filij puniatur ... nisi d-m quis particeps esset criminis delinquentis.
4.
ponieważ, skoro, jako że; fungitur vice coni.
cum
causalis (praec.
ap. poetas saec. XVI).
B.
sq.
con.
o ile tylko, byle tylko;
i. q. dummodo
(saec. XVI)
. Simili sensu dumtamen s. dum tamen, cf.
s.
v.
Item
dum immo :
KodMp II p. 273 (a. 1330) : sculteto libertatem concedere volumus et fauorem, d-m imo sibi voluerit vsurpare.
C.
sq.
con. et ind. sensu temporali (saec. XVI).
III.
singulare; introducit enunt.
obi. post verbumvidendi (e Pol.
jak
?)
Lites I p. 199 (a. 1339) : testis non vidit ... Cruciferos ... d-m ... territorium cremaverunt, sed bene vidit fumum et ignem.
StPPP VIII p. 359 (a. 1390) : vidit, d-m idem molendinum suum secuit.
HUSSOW. p. 40, v. 855 : vidi ego, d-m ... vir fortis et acer ensem dimisit.
Item Pol.
jak
reddi videtur
PrPol p. 78 (a. 1391) : domum unam extra ciuitatem Welun, d-m (i. secundum ut ) itur ad saxiferia.