Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DOLUS

Gramatyka
  • Formydolus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
    • α. + doli capax taki,którego ze względu na wiek można podejrzewać o złą wolę
    • β. + dolo circumventus umyślnie wprowadzony w błąd

Pełne hasło

DOLUS, -i m.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
podstęp, oszustwo, zdrada: fraus, astutia, calliditas. Glossae Pol.
ArLit III p. 163 (saec. XV med.med) : d-us «histroscz, fasczyvoscz» (leg. falszywoszcz).
Ib. p. 108 (saec. XV) : ex d-o «ze lszczywosczy».
RFil I p. 45 (saec. XV med.med) : d-us «chitroszcz, lesczywoszcz».
Additur
malignandi :
KodKKr I p. 8 (a. 1189) : non malignandij d-o, non alienandj animo Chropensium prouinciam suscepisse.
Item gen.
doli pendet paene abundanter ex nominibus ars ( KADŁUB. p. 21 ) , cautela ( ZabDziej III p. 426, a. 1496) , commentum ( DŁUG. Hist. II p. 293 ) , species ( KodPol I p. 215, a. 1359) , scrupulus ( Lites I p. 434, a. 1326 ; CodTes nr 50, a. 1337). ;
Praec. iur. t. t.
malus et abs. : szkoda wyrządzona umyślnie w cudzych prawach; detrimentum, quod quis consulto iuri alterius infert.
N. locut.
(in, sub) dolo podstępnie, w złych zamiarach ( et ChrMP p. 570 ; CarmAlb p. 186 ; ;cf. Th. V 1,1861,63).
Opp.
absque (sine) dolo ( NIC. POL. p. 56, v. 172 ; p. 66, v. 335 ) ;,
α. doli capax taki,którego ze względu na wiek można podejrzewać o złą wolę; in cuius aetatem doli suspicio cadere potest
StSyn VI p. 47 (a. 1415- 1417) : arceatis subditos, ut post baptisma pueros d-i capaces procurent per episcopum confirmari.
GLcerv p. 537 : d-i capax dicitur, qui proximus pubertati puta masculus in anno duodecimo et dimidio, faemina vero in anno vndecimo et dimidio.
Item
doli capacitas :
StSyn III p. 15 : etas autem legittima ad matrimonium contrahendum est in masculo quartusdecimus annus, in femina vero duodecimus annus completus, nisi forte d-i capacitas hec tempora aliquantulum anticiparet.
β. dolo circumventus umyślnie wprowadzony w błąd; consulto ab aliquo deceptus ( DokMp I p. 82, a. 1351 et passim, praec. c. negatione).
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)