- F.
- Th. (rec.),
- S.
- L.
I.
rozdzielający, rozłączny, służący rozróżnieniu;
qui disiungit
a.
gram. . coniunctio
(
GŁOG.Alex. II fol. d IVb
et saepius),item
nomen :
WROCŁ. EpitConcl fol. e IVb : ‘persona’. hoc nomen potest poni tripliciter in oratione; primo sine nomine d-o ... v.gr.‘Pater est persona’,secundo ... cum nomine d-o et hoc ... cum nomine relatiuo in masculino genere v. gr.‘alius est Pater in persona’ ... vel in feminino genere, v. gr. ... ‘alia est persona Patris’.
b.
mus.
punctum:
KROMER MusFig fol. G IIb : punctum ... d-um ... disiungit gradus.
II.
log.
t. t. rozłączny tj. alternatywny lub dyzjunktywny; qui ad disiunctionem (cf.
s.
v.
II 1) pertinet
a.
propositio :
WROCŁ. Dial. fol. C IIa : propositionis ipotetice tres sunt species principales, scilicet conditionalis, copulatiua et d-a.
Ib. fol. C IIb : d-a propositio est illa, in qua coniunguntur due propositiones cathegorice per... coniunctionem ‘vel’ aut sibi similem ... vt ‘Socrates currit vel Plato disputat’; ad eius veritatem sufficit alteram partem esse veram.
Hoc sensu etiam abs. loco
subst.
disiunctiva,,
-ae
f.
GIEŁCZ. fol. A 6a : ad veritatem d-e sufficit, quod sit altera pars eius vera.
WROCŁ. Dial. fol. E IVb : tercia species syllogismi hypothetici est a tota d-a cum destructione vnius partis ad alteram eius partem non destructam, vt ‘homo est animal vel homo est asinus; sed nullus homo est asinus; ergo homo est animal’.Ita saepius. . Occ. in textibus, qui ad logicam non pertinent
SSrSil VII p. 167 (a. 1467) : veritas post quindenam hujus d-e patuit (cf. contextum ).
Concl. p. 162 (a. 1524) : de prandio apparando ... data est eis sententiariis pro arbitrio d-a eadem ut baccalauriis.
b.
descensus:
BYSTRZ. ParvLog fol. G Ib : est autem d-us descensus, in cuius consequente supposita in supponendo tantum alicuius termini coniunguntur distributiue.
WROCŁ. Dial. fol. M IIa : descensus ... d-us est, , quando in descendendo sub aliquo termino communi subinfertur vna propositio ipotetica d-a composita ex omnibus singularibus illius propositionis ... vt ‘omnes apostoli Dei sunt duodecim, ergo isti apostoli Dei et isti apostoli Dei ... sunt duodecim’.
Opp.
descensus copulativus:
GIEŁCZ. fol. O 2a : sub quocumque termino potest fieri descensus copulatiuus, sub eodem potest fieri descensus d-us disiunctus et quandoque copulatus.
c.
modus
significandi
GŁOG. ExLog fol. 78a : equivocum habet sua significata, uno modo per modum copulatiuum, alio modo per modum d-um.