- F.
- Th.
- Bl.
- S. (
- Dc. et
- A. subst.),
- L.
- A.
- H.
- Ha.
- N.
*CodEp I p. 124, a. 1441 : discretissimus vir ipse [papa (cf. infra 640, 43 et] Th. V 7. 1307, 68; 1308, 13]).
I.
A.
1.
rozdzielony, oddzielny, osobny; divisus,
separatus.
2.
oddalony, odległy; remotus, distans.
3.
odmienny, różny;
diversus.
Constr.
ad 1—3:
sq.
abl.
vel ab.
B.
phil.
1.
oddzielony, odrębny;
separatus.
2.
podzielny, nieciągły; qui dividi potest (opp. continuus)
BYSTRZ. Log. fol. n IIIb : illa quantitas, cuius partes non copulantur ad aliquem terminum communem, est quantitas d-a.
GŁOG. Anal. fol. 65b : arithmeticus ... hoc refert ad quantitatem d-am, hoc est ... ad numeros ... geometer autem ... ad quantitatem continuam vt ad magnitudines.Ita passim, praec. quantitas (ut supra), item accidens ( BYSTRZ. Log. fol. o Ib : de accidentibus d-is, que secundum suas partes habent esse in diuersis subiectis). Occ. mus. vox melodyczne następstwo interwałów, melodia; melodia
SZYDL. p. 17 : d-a ... est vox, in qua aliqua consonancia vel dissonancia discerni potest.
N.
abs. loco subst.
discretum,,
-i
n.
BYSTRZ. Log. fol. n Vb : omne continuum potest fieri d-um.
Ib. fol. o IVb : d-um est diuisibile in vnitates indiuisibiles et continuum est diuisibile in vnitates diuisibiles.Ita saepius.
3.
określony, szczegółowy, jednostkowy; singularis, certus atque proprius (opp. communis)
BYSTRZ. ParvLog fol. E IIb : suppositio simplex ... d-a est acceptio termini d-i pro suo significato respectu predicati ponentis differentiam inter ipsum et superiusvt' Socrates est indiuiduum.
Id. AnalPr fol. p Ia : termini singulares seu d-i.
GŁOG. Hisp. fol. 16b : terminus est duplex, scilicet communis et d-us.Ita passim, praec. terminus, suppositio (ut supra).
II.
1.
de hominibus: roztropny, mądry, przewidujący; sollers, sapiens, prudens, providus
KodMp II p. 45 (a. 1230) : d-orum uirorum prudentia solet ea gesta per litteras eternare.
Ib. I p. 26 (a. 1237) : que a d-is hominibus in tempore geruntur.
KodKKr I p. 40 (a. 1251) : sapiencia d-orum decreuit etc.Ita vulgo usque ad saec. XVI. Cf. Th. V 1, 1308, 4 sqq. Glossa Pol.
GLcerv p. 533 : d-us, qui qualitates personarum et rerum momenta discernit, «rostropny».
Iuxta posita
callidus (
GŁOG. Phys. fol. c 2b)
, cautus (
StSyn III
p. 7
)
, doctus (
DŁUG. LibBen I
p. 261
)
, honestus (
DokMp I
p. 29, a. 1318)
, idoneus (
StPPP III
p. 30
)
, probus, modestus (
ib.
p. 43
)
, providus (
VINC.
p. 368
)
, sobrius (
KodUJ I
p. 191, a. 1439)
, valens (
Lites I
p. 163,
a. 1339).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
abl.
,
v.
gr.
sensu
(
KodUJ I
p. 191, a. 1439)
, sermone (
VINC.
p. 368
)
. c.
sq.
ad :
DŁUG. Hist. I p. 159 : ad disponendum negotia ... d-issimus.d. sq. in a . abl.
CodEp II p. 218 (a. 1428) : in precipiendo d-us, in consilio circumspectus.
N. loco appellationis honorificae
KodWp I p. 190 (saec. XIII med.) : d-o viro ... scolastico Cracoviensi. KodKKr I p. 94
( a. 1272) : vir d-us magister Gerardus.
KsgŁawKr p. 4 (a. 1366) : d-us vir Lewko Judeus.
StPPP VIII p. 528 (a. 1398) : d-o Pancracio rectori ecclesie.Ita vulgo saec. XIV—XVI.
2.
de rebus
a.
przemyślany, celowy, mądry;
providus, aequus, rectus, v.
gr.
conversatio (
DŁUG. Op.
p. 18
)
, decentia (
KodWp II
p. 585, saec.
XIV med.)
, devotio (
ZABOR. Tract.
p. 36
)
,
dispositio (
KodMp II
p. 132, a. 1273).
Occ.
malitia :
PEREGR. fol. f IIa : illa malicia non erat ex ignorantia vel infirmitate, sed d-a et studiosa.
b.
aetas (aetates, anni)
wiek sprawny, dojrzały; aetas pubes, qua iure agere licebat
StPPP I p. 139 (a. 1402) : quousque dictus puer ad annos etatis sue d-os et ligitimos perueniet.
PP III p. 60 (a. 1437) : puerum ... Nicolaus debet seruare ad annos d-os.Ita saepius. Simili sensu comp.
ZabDziej I p. 268 (a. 1546) : in etatibus d-ioribus existens.Cf. DISCRETIO II A 2 et