Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AVERTO

Gramatyka
  • Formyaverto, abverto, avorto
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ti, -sum
Znaczenia
  • I. odwracać, kierować w inną stronę, odwodzić, odciągać, nie dopuszczać
    • α.
    • β. + quod avertatur
    • a. abs.
    • b.
    • c.
    • d.
    • e.
    • f.
    • g.
    • h.
  • II. zatrzymywać, wstrzymywać, przeszkadzać
  • III.
    • 1. przeciągnąć na swoją stronę
    • 2. + Th. wyrwać

Pełne hasło

A-VERTO s. ABVERTO s. AVORTO, -ere, -ti, -sum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • A.
I. odwracać, kierować w inną stronę, odwodzić, odciągać, nie dopuszczać; alio vertere, in aliam partem convertere, deflectere.
N. locut.
α. quod Deus avertat ( Lites I p. 429, a. 1320 et saepius). Simili sensu Deo avertente ( StPPP II p. 391, a. 1434).
β. quod avertatur i. e. quod absit
PommUrk IV p. 388 (a. 1309) : hos ... reditus ... quovis suo tempore ... minisstremus, non obstante, si, quod a-atur, grandes fecerint excessus accipientes.
Constr.
a. abs.
b. sq. acc.
c. sq. ab.
d. sq. ad.
e. sq. in c. acc.
f. sq. per :
AKapSąd II p. 217 (a. 1459) : iam iterum vis a-re a me populum per tuam predicacionem.
g. sq. adv. loci, v. gr. alio.
h. sq. enuntiato finali
HUSSOW. p. 88, v. 611 : toxica ... procul a-ntia sensus, cernere ne possint verae praecepta salutis.
II. zatrzymywać, wstrzymywać, przeszkadzać; impedire, irritum reddere
DŁUG. Hist. IV p. 699 : Hungari ... transitum Wladislai regis in Poloniam quam maxime a-unt.
Ib. V p. 543 : Maioris Poloniae milites in diaetam ipsam generalem ... venire ex industria omiserant, absentia sua decretationem subsidii a-suri.
Ita saepius, v. gr. MIECH. p. 189 ; DECIUS p. 7 . ;
III. singularia
1. przeciągnąć na swoją stronę; aliquem ad causam suam perducere
DŁUG. Hist. V p. 414 : quod capitaneus Naklensis ... quingentos equites ... a-isset etadguerram regi... inferendam ... stabilisset.
Et paulo infra mittebantur autem ad praefatum Wlodkonem et gentes ab eo a-sas crebri nuntii.
2. (sq. abl. ) wyrwać; evellere. (cf. Th. II 1323, 23 sqq.)
ROYZ I p. 179, v. 518 : dogmatis insani si quicquam impubibus haesit, exsecrata sequens aetas id dispulit omne, a-itque animo et notis vos reddidit aris.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)