Ogólne
Pełne hasło
Więcej

APOSTOLUS

Gramatyka
  • Formyapostolus, appostolus
  • EtymologiaGr. ἀπόστολος
  • Odmiana -i
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajmęski
Znaczenia
  • I.
    • 1. eccl. eccl. apostoł, jeden z dwunastu wybranych uczniów Chrystusa
    • 2. szerzyciel wiary chrześcijańskiej
  • II. iur. pl. iur. t. t. pismo, którym sąd zawiadamia wyższą instancję (zwł. Stolicę Apostolską) o wniesieniu do niej apelacji przez stronę
    • α. + dimissorii
    • β. + refutatorii
    • γ. + reverentiales
    • δ. + Testimoniales
    • α.
    • β.
    • 2. eccl. eccl. list wydawany przez opata zakonnikowi przechodzącemu do innego klasztoru

Pełne hasło

APOSTOLUS s. APPOSTOLUS, -i m. (Gr. ἀπόστολος)
  • F.
  • Th. (rec.)
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
  • H.
  • N.
I.
1. eccl. apostoł, jeden z dwunastu wybranych uczniów Chrystusa; unus e duodecim Christi discipulis electis (nomine haud addito intelligitur praec. s. Paulus).
Inde sensu latiore
2. szerzyciel wiary chrześcijańskiej; de eo, qui fidem Christianam inter gentiles propagatur
DŁUG. Hist. III p. 475 : Iagello rex Lithuanica egentis conversor et a-us possit censeri.
Cf. ib. IV p. 536 et MPH IV p. 139 .
II. pl. iur. t. t. pismo, którym sąd zawiadamia wyższą instancję (zwł. Stolicę Apostolską) o wniesieniu do niej apelacji przez stronę; litterae dimmissoriae, quibus iudex, a quo appellatum est,iudicem superiorem (praec. Sedem Apostolicam) de appellatione facta certiorem facit
KodWp I p. 536 (a. 1287) : in hiis scriptis ad Sedem Apostolicam appellamus, nos ... eiusdem Sedis protectioni submittentes et a-os instanter petimus (Iacobus archiepiscopus Gnesnensis contra Apostolicae Sedis legatum ad ipsam Sedem appellat ).
UrkBBresl p. 108 (a. 1284) : episcopus paratus erat dare a-os inspecta causa primitus appellationis interpositae per ducem.
Ita saepius, cf. Th. II 253, 50 sqq.
Syn.
dimmissoriales (libelli sc. )
ArPrawn VII p. 175 (a. 1566) : si quis se gravatum existimaverit iudicum decreto a-os seu dimissoriales petat et ad nos vel senatum appellet.
Item
litterae :
*CodSil V p. 122 (a. 1340) : ab observacione nostri iudicij dimittentes ad examen presentibus a-is sive litteris nostro sigillo signatis duximus dirigendum.
Distinguuntur
α. dimissorii
ib. p. 121 (a. 1340) : apostoli dimissorij per quos apparet quod ... iudex partem a sua potestate dimittit et ei, ad quem appellatum est, mittit.
Simili sensu
delatorii ib. p. 129 .
β. refutatorii
*MPVat III p. 149 (a. 1310) : auditor ... appellationi non detulit tanquam frustratorie ... mandans hos refutatorios a-os ... tradi.
Cf. Lites I p. 48, a. 1320 ; DŁUG. Hist. V p. 359 .
γ. reverentiales :
ArHist XII p. 340 (saec. XIV) : dicuntur a-i reverenciales, quando is, a quo appellatur, differt appellationi ob reverenciam superioris.
Cf. *CodSil V p. 122 (a. 1340) ; Tom VII p.378 (a. 1525). ;
δ. Testimoniales
*CodSil V p. 121 (a. 1340) : a-orum alij sunt testimoniales, quibus testificatur de appellatione facta.
Cf. ib. p. 128 .
N. locut.
α. a-os dare ( UrkBBresl p. 108, cf. et saepius ), interponere, intimare, insinuare ( Lites III p. 26, a. 1414).
Opp.
petere ( KodWp I p. 536 , cf. et saepius).
β. super a-is respondere ( AKapSąd II p. 98, a. 1436).
2. eccl. list wydawany przez opata zakonnikowi przechodzącemu do innego klasztoru; litterae, quae ab abbate dabantur monacho in alterum monasterium discedenti
SSrSil I p. 262 (a. 1482): abbas dedit tunc dicto fratri a-os carcerales [(i. e. quibus incarcerari iubebatur).]
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)