- F.
 - Th. (rec.)
 - Bl.
 - S.
 - Dc.
 - B.
 - A.
 - H.
 - N.
 
               I. 
               
            
                  1. 
                  
                     eccl.  apostoł,
                     jeden z dwunastu wybranych uczniów
                     Chrystusa;  unus e duodecim Christi
                        discipulis electis (nomine haud
                     addito intelligitur praec. 
                      s.  Paulus). 
                  
               
                        Inde sensu latiore  
                      
                                                
                     
                  
                                            
               
                  2. 
                  szerzyciel
                     wiary chrześcijańskiej;  de eo, qui fidem
                        Christianam inter gentiles
                     propagatur
                  
            DŁUG. Hist. III p. 475 : Iagello rex Lithuanica egentis conversor et a-us possit censeri.Cf. ib. IV p. 536 et MPH IV p. 139 .
               II. 
               
                  pl. 
                   iur. 
                   t. t. pismo, którym sąd zawiadamia wyższą instancję (zwł. Stolicę
                  Apostolską) o wniesieniu do niej
                  apelacji przez stronę;  litterae
                     dimmissoriae, quibus iudex, a quo
                  appellatum est,iudicem superiorem
                  (praec. Sedem Apostolicam)
                  
                  de appellatione facta certiorem facit 
               
         KodWp I p. 536 (a. 1287) : in hiis scriptis ad Sedem Apostolicam appellamus, nos ... eiusdem Sedis protectioni submittentes et a-os instanter petimus (Iacobus archiepiscopus Gnesnensis contra Apostolicae Sedis legatum ad ipsam Sedem appellat ).
UrkBBresl p. 108 (a. 1284) : episcopus paratus erat dare a-os inspecta causa primitus appellationis interpositae per ducem.Ita saepius, cf. Th. II 253, 50 sqq.
                     Syn. 
                   
                                            
               
                  
                   dimmissoriales (libelli  
                  sc. 
                  ) 
                  
                  
                                        ArPrawn VII p. 175 (a. 1566) : si quis se gravatum existimaverit iudicum decreto a-os seu dimissoriales petat et ad nos vel senatum appellet.
                     Item 
                   
                                            
            
                  
                   litterae :
                                        *CodSil V p. 122 (a. 1340) : ab observacione nostri iudicij dimittentes ad examen presentibus a-is sive litteris nostro sigillo signatis duximus dirigendum.Distinguuntur
                     α. 
                      dimissorii  
                     
                  ib. p. 121 (a. 1340) : apostoli dimissorij per quos apparet quod ... iudex partem a sua potestate dimittit et ei, ad quem appellatum est, mittit.
                           Simili sensu 
                         
                                                        
                  
                         delatorii 
                           
                              ib. 
                              p. 129
                              .  
                        
                     
                                                    
                     β. 
                      refutatorii 
                     
                  *MPVat III p. 149 (a. 1310) : auditor ... appellationi non detulit tanquam frustratorie ... mandans hos refutatorios a-os ... tradi.Cf. Lites I p. 48, a. 1320 ; DŁUG. Hist. V p. 359 .
                     γ. 
                      reverentiales :
                  ArHist XII p. 340 (saec. XIV) : dicuntur a-i reverenciales, quando is, a quo appellatur, differt appellationi ob reverenciam superioris.Cf. *CodSil V p. 122 (a. 1340) ; Tom VII p.378 (a. 1525). ;
                     δ. 
                      Testimoniales  
                     
                  *CodSil V p. 121 (a. 1340) : a-orum alij sunt testimoniales, quibus testificatur de appellatione facta.Cf. ib. p. 128 .
                           N.
                            locut. 
                                                        
                        
                        
                           
                        
                     
                                                    
                  
                     α.  a-os dare ( 
                        
                           UrkBBresl 
                           p. 108, 
                         
                     
                     cf. 
                     
                        
                           et saepius 
                      ), interponere, intimare, insinuare ( 
                        
                           Lites III 
                           p. 26, a.
                              1414).  
                     
                     
                  
                           Opp. 
                         
                                                        
                  
                         petere ( 
                           
                              KodWp I 
                              p. 536
                              
                            
                         , 
                        cf. 
                        
                           et saepius). 
                        
                     
                                                    
                     β.  super a-is respondere ( 
                        
                           AKapSąd II 
                           p. 98, a.
                              1436).  
                     
                  
                  
                     2. 
                     
                        eccl.  list
                        wydawany przez opata zakonnikowi
                        przechodzącemu do innego
                        klasztoru;  litterae, quae ab abbate
                        dabantur monacho in alterum
                        monasterium discedenti 
                     
               SSrSil I p. 262 (a. 1482): abbas dedit tunc dicto fratri a-os carcerales [(i. e. quibus incarcerari iubebatur).]