Ogólne
Pełne hasło
Więcej

AMITTO

Gramatyka
  • Formyamitto, abmitto, ammitto
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -si, -ssum
Znaczenia
  • a. dep.
  • b. + emitto amitto
  • c. part. act. inf. fut. pass.
  • I. propr. propr. wypuścić z rąk, upuścić
  • II. transl.
    • 1. odstąpić, oddać
    • 2. porzucić, zaniechać
    • 3. stracić, utracić, zgubić
      • a.
      • b. iur.
      • c.
      • a.
      • b. dat.
        • α. + bellum przegrać wojnę
        • β. + scrupulum dubietatis uzyskać niewzruszoną wagę
        • γ. + vitam umrzeć
        • δ. + vitam a-ssam alicui reparare (reddere) przywrócić do życia Pass. zginąć,umrzeć
  • III. iur.
    • 1. + causam przegrać sprawę w sądzie
    • 2.
    • 3.

Pełne hasło

AMITTO s. ABMITTO s. . AMMITTO, -ere, -si, -ssum
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • B.
  • BJ.
  • A.
  • H.
  • N.
[
a. dep. modo usurpatur
KodWp III p. 453 (a. 1376) : quem ... equum ... si perdiderit seu amissus fuerit.
AKapSąd II p. 747 (a. 1510) : iniurias pati et sanitatem amitti.
b. emitto pro amitto legitur
PP V p. 63 (a. 1427) : si non soluerit ... extunc ... portionem suam ... emittet.
c. part. fut. act. pro inf. fut. pass.
AGZ XI p. 39 (a. 1428) : si ... solvere neglexerint, super Festum Nativitatis Christi ... extunc senciant ewi tempore villam amissuram.]
I. propr. wypuścić z rąk, upuścić; e manibus mittere.
N. constr. sq.
in .
*AKapSąd III p. 94 (a. 1502) : a-ssa Hostia consecrata in calicem.
II. transl.
1. odstąpić, oddać; cedere, alienare.
2. porzucić, zaniechać; relinquere, omittere.
3. stracić, utracić, zgubić; deperdere, iacturam facere.
Syn.
perdere ( APozn II p. 19, a. 1472 et saepius), annihilare ( ArHist VIII p. 330, a. 1499).
a. res corporales.
N.
ludendo vel in ludo (aleae): AKap Sąd II p. 51 (a. 1420) et saepius.
b. iur. iura, privilegia sim.
c. sanitatem ( AKapSąd II p. 747, a. 1510) , memoriam ( GALL p. 469 ).
N. glossam Pol.
ZabDziej I p. 74 (a. 1464) : a-erunt alias «straczyli»
StPPP II p. 365 (a. 1432) : non a-ndo ea «nye utraczayącz».
ArPrawn I p. 165 (a. 1492) : quod a regno est a-ssum alias «oposczono».
AGZ XIV p. 85 (a. 1443) : a-re alias ... «odpascz».
N. constr.
a. sq. ad (propria est constr. verbi perdere cf. )
AKapSąd II p. 51 (a. 1420) : ludendo alea a-sit et perdidit ad eum mediam sexagenam.
PP V p. 63 (a. 1427) : porcionem suam ... ad ipsum a-et.
b. c. dat. personae,cuius damno aliquid amittitur
ARect I p. 450 (a. 1507) : pro manutergio ... per ipsam ... sibi a-sso.
Ib. p. 730 (a. 1530) : de raptura ... eidem Petro per eum bac(calarium) a-ssa.
N. locut.
α. bellum przegrać wojnę; bello vinci
MARTIN. OP. Chr. p. 215 : imperator a-sso bello cum in Turciam ... fugeret etc.
Item
proelium (pugnam)
DŁUG. Hist. I p. 143 : de a-sso in Calabria proelio (cf. ib. IV p. 91).
Tom. III p. 5 (a. 1514) : ad a-ndam pugnam duo mala adferunt.
β. scrupulum dubietatis uzyskać niewzruszoną wagę; inconcussam firmitatem adipisci
DokKujMaz p. 122 (a. 1231) : vt ... nostre liberalitatis confirmatio scrupulum dubietatis a-at.
γ. vitam umrzeć; mori.
δ. vitam a-ssam alicui reparare (reddere) przywrócić do życia; aliquem vitae reddere
PAUL. CR. p. 146 v. 39: Christum ... a-ssam reparasse cunctis ... vitam.
IANIC. p. 30 v. 61: vitam attulit ille (pater sc. ) sed hic (Bonamicus ) a-ssam reddit et ornat.
Pass. zginąć,umrzeć; perire, mori.
III. iur. t.t.
1. causam przegrać sprawę w sądzie; iudicio vinci.
Syn.
perdere ( KodWp III p. 91, a. 1357 ; ib.V p. 128, a. 1408). ;
Eodem sensu abs. (opp.
lucrare) ZabDziej IV 1, p. 104 (a. 1559) : si aliquis eorum lucraret aut a-ret alias «przegral».
2. actoriatum cf.
3. citacionem, pignorationem, poenam cf. subv. v.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)