Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ACTIO-1

Gramatyka
  • Formyactio, accio, axio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I.
    • A. + gesta czynność,czyn
      • 1.
        • a. + gratiarum a-o a-es dziękczynienie
        • b. + meritorum a-es zasługiuczynki miłosierdzia
        • c. + morborum a-o sposób leczenia chorób
        • e. + negotiorum a-o załatwianie interesów
        • f. + officii a-o sprawowanie,wykonywanie urzędu
        • g. + temporum a-es rzeczy, sprawy, które dokonują się w czasie
      • 2.
        • a. + habere a-em cum aliquo mieć do czynienia z kimś (= prowadzić wojnę)
        • b. + habere liberas a-es swobodnie załatwiać sprawy, interesy
        • c. + praestare a-em czynić coś
      • 3.
    • B. zajęcie
    • C. moc, działanie
    • D. sprawozdanie z czynności, sprawy omawiane na posiedzeniach
  • II. iur.
    • A. spór, sprawa, pro\ces sądowy
      • 1. rodzaje spraw
        • a.
        • b. + criminalis
        • c.
        • d. + directa
        • f.
        • g.
        • h. + personalis (=in personam)
        • i.
        • j. + super proprietate et dominio rei
        • k. + realis (=in rem)
        • l.
        • m. + terrestris
        • n. + violentae expulsionis
      • 2.
        • a. + a-o causae, litis prowadzenie procesu
        • b. + libri a-um księgi z protokołami rozpraw,procesów
        • c. + terminorum a-o czas rozpraw
      • 2.
      • 4.
    • B. prawo do wnoszenia oskarżenia lub powództwa, prawo skargi
      • 1.
        • a. + directa prawo wytoczenia powództwa wprost, nie przez zastępcę
        • b. + principalis przeciw głównemu zobowiązanemu
        • c.
      • 2. + cedere a-i ustąpić komuś prawo objęte sporem
    • C. + intentio, propositio)przedstawienie sprawy przez powoda (w pozwie lub na rozprawie)
    • D. + ACTORATUS II, ACTOREITAS, ACTORIA, ACTUS VI 5) przyznane przez sąd prawo do wyznaczenia spornej granicy
    • E. + dura, utilis, mixta personalis czynność prawna w ogóleumowa obligacyjnadarowizna
  • III. danina, oplata

Pełne hasło

ACTIO s. ACCIO s. AXIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • A.
I.
A. czynność,czyn; actus agendi,effectio, confectio (syn. gesta cf.
KodWp III p. 45 : humanarum a-um gesta.
AKapSąd II p. 661 : inter mortalium et corriptibilium a-um gestiones).
1. iuncturae nominales:
a. gratiarum a-o vel a-es dziękczynienie; actus referendi gratias.
N. locut.:
DŁUG. Hist. IV p. 127 : singulae ecclesiae ... agant ... Deo ... pro beneficio ... gratiarum a-es.
AKapSąd III p. 151 (a. 1511) : ut graciarum a-es agerem de beneficiis ... impensis.
DŁUG. Hist. I p. 289 : abbas... celebrata in Deum gratiarum a-e [(ita saepius)].
DŁUG. Op. p. 290 : in Trinitatem benedictam ... gratiarum a-es iugiter depromebat.
FormJ p. 46 : magnasque venustati vestre graciarum exinde effu dit a-es.
DŁUG. Hist. IV p. 113 : de tam sublimi dono gratiarum a-bus in Deum exsolutis.
NIC. BŁ. Serm. I p. 186 : ad gratiarum a-em Deo faciendam.
b. meritorum a-es zasługi; merita
PP II p. 65 (a. 1440) : diligentem et aptam meritorum ... Nicolai ... pensantes a-em. c. miserationum a-es
uczynki miłosierdzia; actus misericordiae
DŁUG. Op. p. 10 : utroque ... coniugum ... piis ac miserationum a-bus navante operam.
c. morborum a-o sposób leczenia chorób; ratio et via morbos medendi
NIC. POL. p. 50 v. 77: cum sua sit pluris et plus accommoda curis a-o morborum quam tota sit ars medicorum.
e. negotiorum a-o załatwianie interesów; negotiorum tractatio
DŁUG. Hist. III p. 25 : omnibus ... aut pro priorum negotiorum a-e aut sopore tunc deditis et occupatis.
f. officii a-o sprawowanie,wykonywanie urzędu; officio, munere fungi
StPPP III p. 41 (a. 1504) : ad omne officii exercitium et a-em ... vocare debet marsalcum.
g. temporum a-es rzeczy, sprawy, które dokonują się w czasie; ea, quae in tempore, in hoc mundo peraguntur
KodMp III p. 107 (a. 1357) : cum sit tempus instabile, instabiles sunt et temporum a-es.
2. iuncturae verbales:
a. habere a-em cum aliquo mieć do czynienia z kimś (= prowadzić wojnę); negotium cum aliquo habere (= bellum gerere)
CodEp III p. 362 (a. 1489) : dominus noster habet a-em cum Thartaris.
b. habere liberas a-es swobodnie załatwiać sprawy, interesy; negotia libere tractare posse
StPPP VI p. 123 (a. 1518) : cives ... debent habere liberas a-es in foro ... sal deponere et alia quaevis negotia peragere.
c. praestare a-em czynić coś; facere aliquid
MIECH. p. 101 : qui ... sacrilegio a-em praestiterit, anathema sit.
3. iuncturae c. adi. :
DyplMog p. 27 (a. 1278) : decurrentis mutabilitas temporis gestarum notitiae a-um assolet novercari.
KsgHenr p. 114 : humane a-es omnimode a memoria hominum laberentur.
ArPrawn V p. 484 (saec. XV exeunte): cum indeliberata a-o plurimum sit periculis obnoxia.
KodMp IV p. 119 (a. 1409) : cuius (litterae sc. ) assercio nutrit memoriam et labiles semper perpetuat a-es.
LiegnUB p. 54 (a. 1327) : necesse est ea, quae in longeuam deueniunt a-em, testium aminiculo ... roborari.
KsgHenr p. 61 : mundanas ... perpetuat a-es.
VL I p. 269 (a. 1496) : nonnulli nobiles ... ad fora non propter mercaturam sed in privatis a-bus veniunt (opp. publicae a-es HUSSOW. p.6).
ArHist XI p. 169 (saec. XV) : ornamento bonorum morum et sanctarum a-um in conspectu tuo (Dei sc. ) fulgeat.
B. zajęcie; opera
StPPP III p. 32 (a. 1532) : artes et a-es a plebei ordinis hominibus practicari solitas.
C. moc, działanie; potestas, vis
COPERN. OpM p. 74 : postquam enim lapis (sc. magnes ) coniuge (i.e. ferro ) separatur, continuo moritur et a-e sua destituitur.
D. sprawozdanie z czynności, sprawy omawiane na posiedzeniach; commentarii, acta, causae,quae in sessionibus aguntur.
II. iur. t.t.: a-o iuris, iudicialis, iuridica et abs.
A. spór, sprawa, pro\ces sądowy; lis, quaestio,iudicium forense (syn. causa, controversia, lis, quaestio).
N. glossam Pol.
StPPP II p. 217 (a. 1417) : Goworconi ... cum Canaan ... a-o wlgariter «prza» et causa pro duabus villis.
1. rodzaje spraw; genera actionum
a. civilis.
b. criminalis
StPPP VII p. 245 (a. 1544) : a-es criminales, quae sunt: homicidium, furticinia, incendia, invasiones domesticae, dispersiones, stratae publicae, defloratio virginum vel mulierum, c. ex contractu.
c. ex delicto.
d. directa
GLb p. 4 : a-o directa est, quum aliquid directe, «yawnye», petitur in ius, ut ex commodato vel deposito, indirecte «ffortylnye».
f. facti, in factum.
g. maiestatis (sc. laesae).
h. personalis (=in personam)
Dogiel I p. 164 (a. 1470) : si unus nostrum ... contra alterum ... a-em realem seu personalem ... habet.
i. poenalis.
j. super proprietate et dominio rei
StPPP III p. 194 (saec. XIV med io): super proprietate et domino rei ius et a-em salvam spoliatori nihilominus reservamus.
k. realis (=in rem)
AKapSąd III p. 293 (a. 1508) : salvis a-bus realibus punitionem persone sue non concernentibus.
l. rei persecutoriae.
m. terrestris
ArPrawn VI p. 109 (a. 1554) : a-es iudiciales terrestres coram rege ventilatae in librum terrestrem inscribantur.
n. violentae expulsionis
StPPP III p. 198 (a. 1532) : violentae expulsionis a-e coram iudicio castrensi ... experiendum est.
2. iuncturae nominales:
a. a-o causae, litis prowadzenie procesu; administratio causae.
b. libri a-um księgi z protokołami rozpraw,procesów; libri iudiciorum
OSTR. p. 126 : de cura libri a-um terrestrium.
c. terminorum a-o czas rozpraw; dies iudicii
TPaw IV p. 632 (a. 1396) : venientes violenter ... infra terminorum a-em vulgariter «stoyocz w rocech» ei tria uulnera cruentata dederunt.
2. iuncturae verbales: agere
N. constr.:
a. contra aliquem
AKapSąd II p. 783 (a. 1514) : contra quos a-o ... agebatur.
b. pro aliqua re
ZabDziej II p. 316 (a. 1486) : dare sexagenam eandem, pro qua agitur a-o.
agitare
StPPP VI p. 215 (a. 1523) : controversia et a-o inter partes praefatas agitabatur.
ARect I p. 825 (a. 1535) : pro Gradualj, de quo a-o agitabatur inter eos.
committere, delegare
KsgMaz I p. 103 (a. 1410) : Czechoslava ... a-em suam seu controversiam contra Iacobum ... Stanislao ... commisit.
StPPP I p. 54 (saec. XIV med io): domina sive virgo ... a-em sive defensionem suae causae advocato vel procuratori, cui placebit, in totum delegabit,
excitare, proponere super aliquem wytaczać komuś proces,pozywać do sądu; litem alicui inferre
ZapSądWp I p. 111 (a. 1402) : non debet a-es iudiciales super ipsum Pradel excitare et proponere,
extinguere umorzyć spór; litem delere
DyplMog p. 1 (a. 1220) : Nicolaus, ut omnem extingueret a-em, decem marcas ... dedit Budiuoyo.
facere
N. constr.:
a. contra aliquem
PrPol p. 264 (a. 1399) : fecit a-em contra dnum Nakelsky, quod violenter intravit in suam hereditatem.
b. super aliquem
KodWp V p. 93 (a. 1406) : rex super ipsum a-em fecit, quod debuisset sibi scribere literam falsam super hereditates.
c. iure cum aliquo
PP III p. 179 (a. 1449) : cum ipsis iure a-em faciet.
d. alicui pro aliqua re
ZapSądWp I p. 280 (a. 1406) : pro isto ... Mstigneus ipsis fecit a-em, wlgariter «obzalowab.
e. alicui super aliqua re
AKapSąd II p. 79 (a. 1430) : abbas ... super dicta decima lini a-em faciet, si fuerit de iure.
Ib. p. 197 (a. 1455) : super quibus verbis nunquam ipsi testi fecit a-em.
f. sq. quod
KsgGrWp I p. 345 (a. 1399) : a-em fecit, quod mandavit occidere hominem suo filio, habere
N. constr.:
a. cum aliquo
StPPP IX p. 6 (a. 1408) : omnes causas et a-es, quas habuit cum ... Paulo.
CodVit p. 376 (a. 1416) : pro omnibus rebus et negotiis, pro quibus ... cum ipso et ordine haberemus vel habituri sumus a-em.
b. inter
APozn II p. 377 (a. 1499) : pro ... decem mrc. in iure spirituali inter se a-em habuerunt.
StPPP VI p. 187 (a. 1521) : a-o habita est inter partes.
c. pro aliqua re
APozn I p. 112 (a. 1445) : Johannes ... nichil iam habuit cum ... Petro ... a-is pro ... pecuniis,
innovare
AGZ XIX p. 604 (a. 1540) : quando ad etatem legittimam pervenerint ... poterint pro ... limitibus a-em iuridice innovare,
intentare wszczynać proces; litem coram iudicibus incipere
DyplMog p. 30 (a. 1286) : sibi et ecclesiae suae, cuius nomine a-em intentavit.
N. constr.:
a. alicui pro aliqua re
AKapSąd II p. 57 (a. 1424) : pro quibus ... a-em ... Iohanni ... intentaverat.
b. contra aliquem
Dogiel I p. 216 (a. 1549) : si unius nostrum subditi contra alterius subditos a-es intentarent.
c. cum aliquo pro aliqua re
StPPP VI p. 176 (a. 1521) : a-em cum ... Iohanne ... pro ... tutoria ... intentare.
interesse a-i brać udział w rozprawie; causae in iudicio agendae adesse
AKapSąd III p. 150 (a. 1510) : quamprimum ad causam sive a-em ... lacobi ... deventum fuisset … eidem a-i interesse noluit.
mortificare, annihilare, cassare
AGZ XIX p. 659 (a. 1510) : omnes .*. litis a-es mortificant, cassant, annihilant.
movere
N. constr.:
a. alicui
KodKKr I p. 161 (a. 1322) : heredes ... in iudicio constituti causam siue a-em ... Laurentio ... movere intendebant.
Dogiel IV p. 203 (a. 1517) : si ... consulatus Gdanensis super proprietate et jure ... episcopo ... a-em movere voluerit.
b. contra aliquem
KsgRachKr p. 36 (a. 1315) : contra predictam ... Katerinam ... nunquam aliquam movere debet a-em siue questionem.
c. pro aliqua re
StPPP VI p. 256 (a. 1524) : pro qua ipse Iohannes ... a-em in iure spirituali movet.
d. super aliqua re cf. sapra 134,50. omittere
AKapSąd III p. 183 (a. 1515) : a-em vero super rebus et pecuniis ... factori nostro raptis pronunc obmittimus.
pendet alicui a-o
AKapSąd III p. 7 (a. 1450) : pendet michi a-o coram ... episcopo.
proponere in, super aliquem wytoczyć komuś proces; litem alicui inferre
ZapSądWp I p. 112 (a. 1402) : Franczko ... iudicialiter a-em proposuit in et super Wisszachonem, quod etc.
prosequi a-em
ArHist VI p. 184 (a. 1456) : si quispiam a-is rationabilis contra ipsos aliquid habuerit, coram ... episcopo ... prosequatur a-em et iustitiam.
recedere ab
AKapSąd III p. 19 (a. 1465) : partes recedentes ab a-e et appelacione compromiserunt.
reservare
AKapSąd II p. 33 (a. 1417) : in casu, si non terminaverit. (causam ) capitaneus, extunc reservavit a-em sibi.
restat a-o
KodMp IV p. 295 (a. 1434) : domino regi restabat a-o mecum super certis summis.
subigere wygrać sprawę,proces; causam obtinere
AKapSąd I p. 621 (a. 1516) : difficillimam cum Prutenis et magistro Cruciferorum a-em subegit et victoriam obtinuit.
suspendere
StPPP VI p. 405 (a. 1530) : petens ... a-em tamdiu suspendi, donec secum prius... in Biecz iure experiatur.
ventilare rozpatrywać sprawę; litem diiudicare
StPPP VII p. 249 (a. 1537) : per decretum iudicii illius, a quo a-o ventilatur.
vertitur a-o sprawa,proces toczy się; lis est sub iudice
ARect I p. 559 (a. 1515) : attento eo, quod a-o pro eodem coram domino vertitur.
StPPP III p. 155 (a. 1519) : bona ... pro quibus hic a-o vertitur.
4.
N. locut.:
in a-e w czasie rozprawy; tum cum iudicium agitur
ArPrawn VIII p. 70 (a. 1397) : Nicolaus ... penamsex marcarum filio Derslai ... quia patrem iuuit in a-e, tenetur.
KsgMaz III p. 62 (a. 1434) : luit ([poenam)], quia stetit in iudicio cum ferratico in a-e.
ARect I p. 730 (a. 1530) : propter verba inhonesta et ignominiosa (quae ) coram dno rectore in iudicio sedente protulit ... mox in a-e monitus est.
B. prawo do wnoszenia oskarżenia lub powództwa, prawo skargi; ius et potestas citandi et accusandi.
1. iuncturae c. adi. :
a. directa prawo wytoczenia powództwa wprost, nie przez zastępcę; ius et potestas per se ipsum, non per procuratorem accusandi
AKapSąd III p. 134 (a. 1509) : attento, quod illius ville dnus suffraganeus non sit dominus, sed moniales … que pro iniuria cmethonum suorum a-em directam habent.
b. principalis przeciw głównemu zobowiązanemu; contra debitorem principalem
AGZ XVII p. 87 (a. 1473) : Hriczko se submisit capitaneo a-em principalem erga ipsum Melnowsky agere alias «konacz» ad duas septimanas.
c. salva a-o cf. infra 25 et 52.
2. iuncturae verbales: cedere a-i ustąpić komuś prawo objęte sporem; alteri ius actionem instituendi concedere
CorpJP III p. 388 (a. 1519) : saecularis ... a-i suae personae spirituali cedens ... puniatur.
N. locut.:
cedere a-i et iuri, ius et a-em, de iure et a-e ustępować, zrzekać się prawa do czegoś oraz dochodzenia tego prawa na drodze sądowej; cedere de iure alicuius rei et de iure de ea re iudicio agendi
KsgPozn p. 130 (a. 1423) : cessit et cedere promisit omni a-i et iuri, quod etc.
ArPrawn X p. 282 (a. 1409) : Johannes ... cessit a-i et iuri super domo.
DokSul p. 332 (a. 1282) : abbas de Vitouia ... cessit ... abbati de Syliow ... omne ius, a-em et rationem, quod vel quas ... habebat ... in decimis predictarum hereditatum.
KodWp I p. 97 (a. 1218) : de omni iure nostro et a-e, quod vel quam ecclesia nostra contra ecclesiam predictam ... habere potuit, cedimus.
competit a-o contra aliquem można pozwać kogoś do sądu; potest aliquis in ius vocari
*Lites I p. 15 (a. 1320) : per quem ([canonem sc.)] a-o competit contra quemlibet possessorem,
cf. infra 47 sqq. conservare salvam a-em zachować dla kogoś pełne prawo wniesienia powództwa lub oskarżenia; alicui ius citandi vel accusandi reservare
StPPP VI p. 271 (a. 1525) : iudicium ... pro quibusdam agris ipsi Stanislao ... salvam a-em in toto conservavit.
habere
N. glossam Pol.
ZapSądWp I p. 47 (a. 1401) : ipse Wanczko a-em habet, wlgariter «powod jest».
N. constr.
contra aliquem, aliquid
KodPol II p. 161 (a. 1302) : Wlodimirus ... cum heredibus ... contra jam factam ordinationem ... nullam prorsus habeant a-em.
APozn II p. 282 (a. 1495) : Bertoldus ... publice recognovit ... se nullam ... habere a-em contra ... Petrum.
praecludere a-em alicui odebrać komuś prawo wnoszenia skargi; alicui ius citandi vel accusandi adimere
KodMp II p. 225 (a. 1312) : omnem accessum, additum, a-em ciuibus Cracouiensibus precludendo.
ZabDziej III p. 506 (a. 1498) : precludens viam et a-em Laurentio ... actori.
renuntiare a-i et iuri=cedere a-i et iuri , cf.
KodKKr I p. 124 (a. 1288) : renuntiantes ... iuri suo siue a-i, que ipsis ... competere poterant super eisdem villis,
cf.
KodWp II p. 44 (a. 1291) : vendidit ... archiepiscopo ... tres mansos ... renuntians ... omni iuri et a-i, quod vel que sibi in posterum quacunque ex causa ... conpetere videretur;
reservare (salvam) a-em cf. et25.
AKapSąd III p. 143 (a. 1510) : petens sibi terminum dari ... contra pueros et a-em sibi reservari.
Ib. p. 214 (a. 1528) : dominus ... a-em contra fi- deiussores eidem reservavit.
resignare a-em alicui odstąpić komuś prawo wnoszenia powództwa; ius accusandi, litem instituendi alicui concedere
KsgŁawKr p. 89 (a. 1372) : Witoslawa Judea ... resignavit Merklino Judeo ... omnem a-em et repetitionem debitorum apud Christianos.
KsgGrWp II p. 273 (a. 1398) : dicta domina resignavit ... Laurencio ... a-em wlgariter «prza».
C. przedstawienie sprawy przez powoda (w pozwie lub na rozprawie); causae ab actore in citatione vel in iudicio expositio (syn. intentio, propositio)
ArPrawn V p. 272 (a. 1453) : actor seu «powoth» propositionem seu a-em suam contra reum seu partem adversam ... facere et proponere debebit.
N. locut.:
a. a-is libellus pisemnie sprecyzowane zarzuty; scriptum, quo ea continentur, quae ab actore obiciuntur
Dogiel I p. 216 (a. 1549) : (reus responsum suum ) intra spatium proximorum duorum mensium a transmisso a-is libello mittere teneatur.
b. iuncturae verbales: abiurare (de citato)
ArHist X p. 425 (a. 1414) : Dorothea omnes a-es, quas negavit, ipsorum adversariorum abiurare debuit.
exhibere a-em
Dogiel I p. 216 (a. 1549) : pars laesa sive agens ... a-em statim ipso die iuridice exhibendi potestatem habeat.
facere a-em contra aliquem
ArHist X p. 425 (a. 1414) : actores plures a-es fecerunt contra ... Dorotheam, quas ... Dorothea negavit,
cf. inhaerere a-i contra aliquem trwać przy twierdzeniach zawartych w pozwie; ea, quae in citatione contineantur, sustinere
AKapSąd III p. 224 (a. 1425) : Dominicus inherendo sue a-i ... contra ipsam directe super adulterio petivit se admitti ad probandum ... suam intentionem.
negare a-em (de citato) cf. probare a-em udowodnić prawdziwość twierdzeń, zawartych w pozwie; ea, quae in citatione contineantur, vera esse probare
ZabDziej II p. 430 (a. 1488) : actor pro omnibus dilacionibus a-em suam probabit.
proponere a-em cf. sq. reprobare a-em wykazać nieprawdziwość twierdzeń powoda; ab actore allata falsa esse ostendere
AKapSąd III p. 161 (a. 1512) : intencionem seu a-em ... Margarethe reprobando eciam periurium eiusdem ... comprobasse.
respondere a-i odpowiadać na twierdzenie powoda; eis, quae ab actore obiciantur, respondere
ArPrawn VIII p. 93 (a. 1405) : Clemens a-i respondebat in hunc modum.
D. przyznane przez sąd prawo do wyznaczenia spornej granicy; ius a iudice concessum limitem, de quo ambigatur, definiendi (cf. ACTORATUS II, ACTOREITAS, ACTORIA, ACTUS VI 5)
KodWp V p. 652 sq. (a. 1441) : quilibet archiepiscopus Gneznensis ... a-em principalem wlgariter «podwodowsthwo» affirmantur habere ... eapropter ... archiepiscopo ... tociens, quotiens fuerit ... limitatio ... bonorum suorum cum bonis aliarum ... personarum, a-em principalem alias «powodowstwo» prebere et adiudicare debeatis.
StPPP II p. 540 (a. 1444) : episcopus ... et pallatinus ... recognouerunt, quia amicabiliter decreuerunt inter villas suas ... metas et granicies faciendas. Dominus pallatinus dabat ipsi domino episcopo a-em alias «powodstwo» et dominus episcopus viceuersa dabat a-em alias «powodstwo». Et sic inter se statuerunt, quod debent inter se locare amicos et debent mittere sortem pro a-e et cui sors dederit, ille habebit a-em alias «powodstwo».
AGZ XIII p. 560 (a. 1468) : granicias inter se renovare debent ad s. Johannis B. f. ... et pars tenens principalem a-em habebit.
E. czynność prawna w ogóle; de actione in iure in universum
KodWp I p. 75 (a. 1281) : necesse est a-es seu ordinationes legittimas ... per scripti continentiam in notitiam transmitti posterorum.
DŁUG. Op. p. 37 : presente ... multitudine, quae ... ad contemplandum, quibus Stanislaus a-bus uteretur ... confluxerat.
OSTR. p. 130 : omnes etiam contractus et a-es quascumque Polonico sermone scribendas optarem.
a. dura, utilis, mixta parum perspicuo sensu occurrit
KodWp I p. 753 (a. 1282) : damus ... filiolo nostro ... omnem terram nostri ducatus ... item et iuridiciones omnesque a-es reales ei personales, duras, utiles sive mixtas, que et quas habemus vel habere possemus in ducatu.
b. personalis umowa obligacyjna; contractus
StPPP III p. 13 (a. 1532) : contractus appellatione mutuum, depositum, commodatum, fideiussiones, pignora, donationes, societates et alias a-es personales intelligi volumus.
c. darowizna; donatio
PrzywKr p. 2 (a. 1324) : omnis a-o seu donatio litterarum insignita apicibus ... magis consuerit esse valida.
III. danina, oplata; tributum, vectigal.
Diploma a. 1388 (KodWp III p. 599) ap. DŁUG. LibBen I p. 297 : si infra praefixum terminum nobis aliqua villa pecuniam huiusmodi solvere neglexerit, extunc exactor noster, quem pro tollenda eadem a-e
( KodWp: exactione) duxerimus deputandum etc.
AKapSąd II p. 582 (a. 1460) : petens ... guardianum cum conventu ab a-e (agitur de decima, cf. contextum ) repelli.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)