- F.
- Th.
- S.
- A.
I.
1.
trans. obwiniać,oskarżać kogoś o coś
(de aliqua re,
super aliquid) ; incusare aliquem de
aliqua re,culpam in
aliquem transferre.
2.
refl.
obwiniać siebie (przy
spowiedzi); sese incusare (de confitentibus coram sacerdote)
StSyn I p. 49 (a. 1436-1446): locum querat secretum, in quo ... possit confessionem ... facere et de suis se culpis a-re.
II.
iur.
t.t.
A.
trans.
aliquem
oskarżać kogoś
o popełnienie przestępstwa, pozywać do sądu;
aliquem pro aliqua re in ius vocare,aliquem reum criminis citare
(syn. citare, inculpare)
1.
o coś, de aliqua re.
Constr. :
a.
c.
gen.
b.
c.
abl.
c.
c. in
sq.
abl.
d.
c. de.
e.
c. pro
StPPP VIII p. 516 (a. 1398) : contra ipsum pro 50 marcis ... iuste a-uit.
ArPrawn X p. 104 (a. 1401) : Stanislaus... a-tur... pro eo, quia etc.
f.
c.
particula quomodo
AKapSąd III p. 223 (a. 1423) : citatus et a-tus, quomodo sit potator continuus.
Ib. p. 61 (a. 1490) : a-vit ... plebanum, quomodo ... ausus est conviciare ... episcopum.
g.
c.
quasi
Tom. VII p. 211 (a. 1525) : a-tus est dnus Ferber mti regie, quasi ... seditionem concitare voluisset.
h.
abs.
2.
przed kimś; apud aliquem.
Constr. :
a.
c.
dat.
KomKadł p. 239 : quem Boleslaus captiuauit et magistratui a-uit.Tom. VII p. 211 (a. 1525) : cf.
b.
c. ad
ArHist VIII p. 335 (a. 1499) : qui nos a-ant ad dominum pallatinum.Et saepissime:
c.
c. coram
KodWp I p. 262 (a. 1251) : denegaturi debita sua domui Messeritz coram possessore Lagov sunt a-ndi.
ArPrawn VIII p. 100 (a. 1407) : ipsos ... a-bat coram ... rege.
N. usum
intrans.:
a-re contra
vel
super aliquem
StPPP
VIII
p. 516
cf.
Ib. II p. 496 (a. 1441) : dedit terminum omnibus, qui a-re voluerint alias «woltrowacz» super ... thabernatorem.
N.
locut.:
a-re contumaciam, absentiam adversarii, de adversario, contra
adversarium, a-re adversarium in contumaciam
żądać od sądu oficjalnego uznania nieobecności przeciwnika na
rozprawie
sądowej; petere, ut iudices
contumaciam adversarii
arbitrio suo confirment
KodKKr I p. 166 (a. 1322) : Ubislao ... contumaciam aduersarij a-nte ... pronuncciauimus.
AGZXIV p.92 (a. 1443) : actores a-bant contumaciam alias «przipithowalisye» contra generosam Fyethkam ... ream.
B.
aliquem ad aliquid
oskarżać kogoś domagając się skazania go na …,inculpare aliquem postulando,
ut damnetur in ...
AGZ XIV p. 193 (a. 1445) : Dobeslaus ... se (sc. Iudaeum ) a-bat ad solutionem pecuniarum.
KodPol I p. 366 (a. 1506) : si quis obloquendo a-verit quempiam ad infamiam ... punietur.
NIC. BŁ. Tract. f. 31a: qui alium iniuste a-at ad mortem, septem annis peniteat.
C.
skazać, przeznaczyć na co; damnare, destinare ad
aliquid
*MPH I p. 251 : omnia ... divisa sunt miserabiliter, Sclavonicae ritu familiae, quae a-ta venundando dispergitur.
III.
refl.
in aliquem
skarżyć się na kogoś; queri
de iniuria ab aliquo accepta
KodMp II p. 289 (a. 1308) : venit ad nos ... plebanus ... a-ndo se in patrem nostrum, quia ipse non soluebat decimam.