Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ACCESSIO

Gramatyka
  • Formyaccessio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr. propr. wstąpienie, wejście do, zbliżenie się
  • II. transl. transl. dostąpienie czegoś
  • III. dodatek, przybytek, przyrost
    • α. + fluctuum wezbrane, wzburzone fale β. id quod accedit
  • IV. awans, promocja,łaska
  • V. zbadanie,zapoznanie się z czymś
  • VI. iur.
    • 1. sprawa dodatkowa
    • 2. + terminorum rozpoczęcie roków sądowych
  • VII. med.+ morbi atak choroby

Pełne hasło

ACCESSIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
I. propr. wstąpienie, wejście do, zbliżenie się; actus accedendi, intrandi, appropinquandi.
N. constr.
c. gen.
DŁUG. Hist. I p. 431 : cum illi (sc. Voyslao ) ... a-o civitatis denegaretur.
N. locut.
personalis osobiste przybycie; ipsius hominis, de quo agitur, adventus
DŁUG. Hist. V p. 335 : reginae personalis ad exorandum Iohannem ... usque in domum suam a-o.
II. transl. dostąpienie czegoś; alicuius rei adeptio
DŁUG. Op. p. 18 : ex novae insuper dignitatis a-e ardentior ... mens ad rectam ... vivendi normam accedebat.
Tom. VI p. 154 (a. 1525) : pro officio ... et a-e gratie nostre non vulgari.
N. locut.:
sortium rozstrzygnięcie przez losowanie; de actu consulendi sortes
Dogiel IV p. 125 (a. 1436) : testes ... illius partis, cui sortes advenerunt in processu limitum praedictorum, castra et civitates partium praedictarum ex hac sortium a-e non attingent.
III. dodatek, przybytek, przyrost; additamentum, incrementum,augmentum.
N. locut.:
α. fluctuum wezbrane, wzburzone fale; magni fluctus
KADŁUB. p. 27 : quasi iam portum ... teneas, qui nec dum fluctuum a-es attigeris.
β. id quod accedit; przynależności
GLb p. 45 : fundus est mansio alicujus cum a-bus ut domus, terra, ligna, ager, aqua.
IV. awans, promocja,łaska; de actione promovendi aliquem in officium; honorem ampliorem, de favore
ŁASKI ComPriv fol. 126a : barones etiam nobiles boiari terrarum nostrarum Lithuanie predictarum donationibus, privilegiis et a-bus ipsis per nos datis... gaudeant.
Tom. II p. 263 (a. 1513) : nosque adeo ... devinxit, ut ejus a-i ordinisque incremento mirum in modum studeamus.
V. zbadanie,zapoznanie się z czymś; cognitio
KodUJ IV p. 103 (a. 1526) : attento a-em earundem literarum cum debita ratione... factam esse.
VI. iur.
1. sprawa dodatkowa; actio,quae accessionis modo geritur
ARect I p. 741 (a. 1530) : actio autem pro debito eidem a puero, qui quondam traditus erat, obligato, a-o sibi reseruatvr cum parentibus.
2. terminorum rozpoczęcie roków sądowych; de actu incipiendi conventus
TPaw III p. 371 (a. 1396) : infra terminorum a-em vulgariter «stoyącz w rocech»... (Paulo ) vulnera... dederunt.
VII. med. morbi atak choroby; morbi impetus, paroxysmus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)