- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- L.
- A.
SSrSil I p. 419 (saec. XV in.) : Bobera] fluvius ... eo anno ter ultra conswetum inundata est.
I.
trans.
A.
propr.
1.
zalewać, zatapiać; aqua superfundere, demergere, obruere (praec. prata, hereditates sim.).
Additur aqua, piscina, stagnis (
AKapSąd III
p. 345, a. 1525
;
AKap
p. 133,
a. 1555
;
ArPrawn VII
p. 20, a. 1566
et saepius).
N.
de piscinis parandis
AGZ III p. 158 (a. 1407) : addidimus ... Waskoni ... exundacionem stagno eius novo superiori ... liberum erit ei i-re usque ad Iizbiska.
Ib. XIII p. 292 (a. 1449) : Nicolaus habebit piscinas suas fundare et i-re usque ad dictos «copcze».
ZabDziej III p. 532 (a. 1498) : Johannes ... piscinas alciori aqua i-vit in ... dampnum Michaelis.
Simili sensu
fontem
(i.
puteum)
PomnLw III p. 32 (a. 1417) : VI grossos his, qui i-erunt fontem.Glossae Pol.
StPPP II p. 156 (a. 1404) : ne aqua de ripis efflueret et prata Iacussij i-ret alias «ne topyla» excepta pluuiali inundacione.
AGZ V p. 72 (a. 1433) : equitantes ... usque ad paludem, quem i-at vulgariter «zalewa» piscina regalis.
Ib. XIII p. 251 (a. 1447) : fossuris et duccione aque agros ipsius Iohannis i-asti et destruxisti alias «potopyles».
Ib. p. 292 (a. 1449) : Nicolaus ... debebit suas piscinas i-re alias «zalewacz» ultra dictos «copcze».
Ib. XV p. 174 (a. 1475) : piscinam post expiscacionem inferiorem ... sublevasti ita, quod piscinam (ed. -a) in Byelka i-asti alias «zatopylesz».
Constr.
a.
sq.
(usque) ad :
KADŁUB. p. 141 (in imagine) : fons ... alueos fluminum gemmis presentibus ad summum i-at.Cf. etiam b. sq. ultra
2.
aliquid lacrimis, sanguine
zraszać, zalewać; irrigare, opplere (saec. XV).
B.
transl.
1.
zalewać, napełniać, zajmować;
explere, occupare.
Additur
fumo :
SSrSil XVII p. 62 (a. 1506) : cerevisiariorum domos, quae ... ad publicam viam frequenter conversas habent coquendi potus illius officinas, fumo penitus i-ntes omnia late decolorant.
II.
intrans.
A.
propr.
1.
wezbrać, wystąpić z brzegów, wylewać; superfundi, superfluere, abundanter effluere (de aquis, fluminibus sim.)
N.
constr.
a.
sq.
abl.
separationis
alveis (
KADŁUB.
p. 57
)
. b.
sq.
extra :
KsgMaz II p. 241 (a. 1427) : aqua fluminis ... sit semper in rippis suis et non i-et extra ripas.
PP VI p. 102 (a. 1431) : in quantum Visla fluuius extra rippas i-erit.c. sq. in c. abl.
MPH I p. 291 (Thietmar) : i-nte Danubio in Bawariis.
2.
rozlewać się; diffundi, diffluere
KodWp III p. 106 (a. 1358) : lacum Belsko et Blozino ad quamcunque sive remote sive prope se extenderint seu i-erint partem monasterio Strzelnensi atribuendo.
AGZ II p. 109 (a. 1441) : que piscina procedit a curia domini Hermanowsky et i-re poterit ad omnes partes terminando usque ad aggerem domini ... Hermanowsky.
KodUJ II p. 66 (a. 1446) : Martinus ... aggerem piscinae suae in ... rippa ... potens est facere tam longe et late, velut eadem piscina i-erit.Ita saepius. In imagine
DŁUG. Hist. V p. 471 : sic in annis illis scelerum diluvium i-vit, quod omnes facinorum terminos transcendisse videbatur.Glossae Pol.
AGZ XIII p. 429 (a. 1464) : piscina debet i-re alias «vylevacz» usque ad predictos duos scopulos.
DokLub p. 360 (a. 1476) : stagnum cum i-at alias «zaleye», debet stare in suo robore.
Constr.
sq. (usque) ad
et saepius.
3.
obficie (gwałtownie) padać; abundanter (vehementer) pluere
MPH I p. 291 (Thietmar) : eadem tempestate i-ntes pluviae ... nocuere.
MARTIN. OP. Serm. p. 486 nlb. : cum vndique ... pluuia i-ret.
KodWp III p. 535 (a. 1383) : cum pluvie i-ant glaciesque dissolvitur, parochiani prefatas ecclesias ... non poterant adire.Cf. Th. VII 2, 249, 45 sq.
B.
meton.
lacrimis
sim.: zalewać się łzami; i. q. magnam vim lacrimarum profundere
KADŁUB. p. 211 : videres ... nonnullos uberrimis lacrimarum ymbribus i-ntes.
MIECH. Chr. p. 49 : Stanislaus ... uberrimis fletibus i-bat,Cf. Th. VII 2, 250, 29 sqq.
2.
szerzyć się, rozpowszechniać;
dispergi, diffundi.