Ogólne
Pełne hasło
Więcej

EXCUBIAE

Gramatyka
  • Formyexcubiae, excubie
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -arum
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. milit.propr. vigiliae, custodia; inde meton. de custodibus ipsis.
  • II. transl. intentio animi, cura, labor.

Pełne hasło

EXCUBIAE s. EXCUBIE, -arum f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • A.
  • N.
I. propr. (interdum etiam in imagine), praec. milit. t.t. i. czuwanie (tj. nie spanie), pilnowanie, straż, warta; vigiliae, custodia; inde meton. de custodibus ipsis.
Dicitur v. gr.
excubias (contra aliquem) assumere, facere, habere, gerere (ut aliquid fiat), instruere, observare, servare, tenere, excubiis invigilare, sim. Glossa Pol.
GLb p. 38 : e-ae, vigiliae, custodiae ... «straszh».
Constr.
a. sq. in c. abl.
DŁUG. Op. p. 97 : duo sanctuarii ... aevo graves, qui ceteris quiescentibus et corpora curantibus in oratione devota peragebant e-as.
b. sq. super c. acc.
PommUrk II p. 72 (a. 1260) : assumptis e-iis super vigilias gregis Dei.
2. zasadzka; insidiae
KADŁUB. p. 143 : quid faciat angnus anniculus, rabidis undique luporum circumseptus e-iis?
GLb p. 38 : e-ae ... insidiae.
II. transl. czujność, uwaga, staranie; intentio animi, cura, labor.
Praec. in iunctura
totis excubiis intendere ( LigBenP p. 238, a. 1478 et saepius), sollicitis excubiis superintendere circa aliquid ( DŁUG. Op. p. 21 ) .
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)