- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- A.
- N.
[formae
decl.
II:
acc.
sg.
equestrum :
Visit.
p. 315 (a. 1370)
:
scoltetum equestrum.
abl.
sg.
equestro:
KodKrak
p. 724 (a. 1542)
:
quamquam de nobilibus et equestro toto ordine minima esset cura etc.
nom.
pl.
equestri:
AKap
p. 222
(a. 1574)
:
nobiles Poloni splendide equestri, armati.]
I.
adi.
1.
konny,koński; qui ad equum pertinet
a.
de hominibus: qui equo vehitur
(opp.
pedester).
b.
de rebus
α.
equi ope vel usu factus, v. gr.
conflictus
sim.;
consilium (
Tom. III
p. 170,
a. 1514)
, latrocinium (
WAPOW. Chr.
p. 39
:
latrocinia predonum e-ia),
transitus (
CodEp III p. 86, a. 1455 : ut gravis sit in certis locis e-is transitus).
N.
molendinum
młyn poruszany siłą końską; quod equorum ope agitatur,equis movetur
PP II p. 161 (a. 1453) : molendina, vnum aquaticum et aliud e-e.
APozn II p. 283 (a. 1495) : Elisabeth ... se summisit resignare molendinum suum e-e in civitate Pyszdrensi.Ita saepius. Cf. EQUIDUCTORIUS, EQUINARIUS, EQUINEUS, EQUINUS, EQUIREUS II 2.
β.
qui equis constat
StPPP VIII p. 900 (a. 1400) : terminum secundum pro repercussione pignoris e-is.
DokMp II p. 305 (a. 1439) : cives ... ab omnibus equitaturis, alias «podwody» dictis, e-bus absolvimus (cf. etiam ib. infra).
c.
equus
koń ujeżdżony, wierzchowiec; ad equitandum aptus
StPPP II p. 427 (a. 1437) : equos indomitos alias «swijeropkij» et alios e-es.
RachKról p. 159 (a. 1477) : a reformacione strigilium ad equos e-es.Ita saepius.
2.
rycerski, szlachecki; nobilis
DŁUG. Op. p. 9 : pater s. Stanislai vir erat ex militari ordine et e-i.
CALLIM. Hist. p. 70, 1 : rex plerosque in e-em ordinem cooptat.Ita saepius.
Locut.
ad equestrem ordinem scribere (
Tom. III
p. 17, a. 1514
:
ad e-em ordinem id est ad ziemianos scriptum), equestri dignitate praecingere (
CRIC.
in
Tom. VII
p. 255, a. 1525).
Occ.
Ordo (Hospitalis sancti Ioannis Hierosolymitanus)
rycerski zakon (Joannitów); ordo (s. Ioannis)militaris
KodWp I p. 258 (a. 1251) : cum ... fratribus ... Hospitalis sancti Johannis Ordinis E-is Hierosolymitani.
Ib. III p. 254 (a. 1364) : in nomine totius ... Hospitalis sancti Johannis Ordinis e-is Hierosolymitani.
II.
subst.
1.
jeździec;
vir equo vehens, eques.
Glossa
Pol.
CodEp II p. 303 (a. 1432) : eorum e-es alias «goncza» ... terram depopulaverunt et vastaverunt.
2.
rycerz, szlachcic; vir nobilis
KADŁUB. p. 139 : illum ... originarium ob liberalitatis insingne dux servitute emancipat, emancipatum locupletat, locupletatum e-ium praetexta nobilitat.
Tom. II p. 65 (a. 1512) : inducere tam conciliarios quam e-es illarum terrarum ad ordinandam defensionem in melius.
Ib. VI p. 162 (a. 1522) : principes ... Lithuanie omnisque ordo tam optimatum quam e-ium ... filium nostrum ... magnum ducem declararent.