- F.
- Th.
- Bl.
- B.
- L.
- A.
- K.
I.
animantium
A.
1.
a.
wyprowadzenie; actus educendi
StPPP II p. 424 (a. 1436) : sexaginta marcas incurrent ... domino castellano ... ad soluendum racione e-is equorum extra regnum ultra inhibitionem domini regis.
N.
funeris
wyprowadzenie zwłok, urządzenie pogrzebu;
i. q. elatio,sepultura
SSrSil I p. 339 (saec. XV ex.ex) : Georgius ea die, que inter mortem Ladislai et funeris e-em incessit, accersitis proceribus, gubernationem suam non exspirasse regis obitu dixit.
b.
wypędzenie, wygnanie; expulsio, eiectio
ArPrawn X p. 237 (a. 1408) : in causa exilii et e-is per phacem ignis ... de civitate (cf. ib. iniuste exulaverunt eos et cum phace eduxerunt de civitate).Cf. Th. V 2,123,73 sq.
2.
wydanie na świat, spłodzenie (potomstwa); procreatio
ArHist V p. 152 (a. 1470) : in causa coram nobis vertente ... pro ... cohabitacione carnali inter eosdem facta et prolis ex ea Margaretha e-e feminei sexus.
3.
iur.
t. t. sprowadzenie kogoś dla dokonania pewnej czynności prawnej; actus aliquem ad rem iure peragendam arcessendi
ArHist III p. 186 (a. 1412) : habent terminum ... ad audiendam sentenciam … dominorum sub penis et purgata infamia nobilitatis ac e-e testium ipsius (ed. ipsus) Abrahe.
AGZ VII p. 70 (a. 1425) : nos ... visa et considerata e-e eorundem senum iusta et rationabili nulla parte eam impugnante ipsas granicies taliter limitavimus etc.
Ib. XIV p. 5 (a. 1440) : terminus prorogatur ... parti adverse ... in duabus ebdomadis ad visionem et e-em ministerialis.
StPPP VI p. 118 (a. 1518) : in prima eorum arbitrorum per partes ipsas e-e concordia ipsa non est facta (cf. ib. supra: partes debent conducere arbitros principales).Cf. EDUCO I B 1.
B.
nobilitatis generalis
tzw. pospolite ruszenie szlachty; iuris feodalis onus, quo omnes regni nobiles ad bellum gerendum armati convenire cogebantur
Tom. II p. 140 (a. 1513) : generalem ejusmodi nobilitatis ad bellum e-em gravem esse omnibus et impendii multi (cf. ib. supra motio generalis universe nobilitatis regni).
II.
rerum
A.
propr.
1.
a.
usunięcie, wywiezienie; amotio, evectus
CodSil III p. 136 (a. 1387) : mediam marcam pro e-e fimi.
RachJag p. 190 (a. 1394) : pro e-e fimi (ed. funi) de domo Drogosszii.
KsgKaz p. 382 (a. 1396) : de e-e lateris fornacis VIII scotos.
Ib. p. 441 (a. 1398) : Jankoni VI gr. de e-e cymenti.Ita saepius. v. gr. lignorum de silva sim.( PP II p. 111, a. 1450 et saepius), terrae ( RachWaw p. 424, a. 1564), item: wywóz, eksport; exportatio ( *PommUrk V p. 490, a. 1320 : huiusmodi rerum suarum inductio vel e-o). Glossa Pol.
RachWaw p. 115 (a. 1529) : Laurentio ... ab e-e istorum roborum ... de fluvio ad stabulum ... alias «oth karovanya».
Ib. p. 59 (a. 1525) : ab expositione aut e-e 20 roborum ... de aqua alias «wywloczenya» mrc. 26.
N.
non eductio
AGZ XV p. 156 (a. 1473) : villa ... luit penam ... ob non e-em arborum.
Constr. sq.
de supra Ίet 12 et saepius.
Inde
b.
oczyszczenie,opróżnienie; purgatio,evacuatio
KsgKaz p. 571 (a. 1400) : pro e-e fossati XIII scot.
Concl. p. 135 (a. 1514) : e-em secreti Minoris Collegii debent facere per unam noctem educendo feces.
2.
iur. Przewód, tj. powinność prawa książęcego polegająca na dostarczaniu siły pociągowej do transportu etapami ładunków należących do panującego; munus iure ducali impositum suppeditandi iumenta plaustrave ad onera domini per mansiones deducenda
KodPol II p. 659 (a. 1329) : penitus nullum frumentum, quod vocatur «sep» ... nullam e-em, quae vocatur «przevod», nullam exactionem dare debebunt.Cf. CONDUCTUS sqq., DEDUCTIO et EDUCO
3.
aquae, fluvii
sim.
.: skierowanie w inną stronę, odprowadzenie; deductio aliorsum
KodMp IV p. 235 (a. 1427) : pro faciendo lacu ... per e-em fluuij Wisle de antiquo suo alueo naturali per nouos meatus.
StPPP II p. 551 (a. 1445) : Johannes est iure victus ... pro e-e aque de «szamicza» et sippacione aggeris.
CorpJP III p. 454 (a. 1519) : si aliquis de fluvio communi ... eduxerit aquam ad suum ortum ... et de tali e-e aquae vicinis non manifestaverit, tunc ... damnum per huiusmodi aquam ... vicinis illatum ille eductor eiusdem solvere debebit.Occ. concr. upust, spadek; i. q. decursus, delapsus
KodWp V p. 240 (a. 1414) : rubetum ... ab e-e aque in wlgo «od vpusta» situm et protensum.
4.
sanguinis
upust; missio
MIECH. Sang. fol. II 3a : quilibet ante aut post sanguinis e-em vsurus quibusdam ... remedijs ... advertat, vt etc.
5.
granicierum
wytyczanie, wyznaczanie granic;
limitum designatio ac definitio
DokMp III p. 188 (a. 1446) : prefati nobiles ... admiserunt iuramentum ad eorum recognicionem et granicierum e-em.
6.
wznoszenie, budowanie; constructio, aedificatio
PommLw I p. 10 (a. 1383) : arbitria ciuitatis de murorum e-e.
RachKor p. 429 (a. 1403) : pro e-e fornacis VI scotos.
RachWaw p. 100 (a. 1529): a reformatione et altius e-e camini supra tectum.
B.
meton.
concr. miejsce, gdzie się coś zaczyna, początek; initium
COPERN. Rv. p. 120 : stella quae est in e-e eiusdem cruris.
C.
transl.
1.
oddanie, przekazanie; traditio
AGZ XVIII p. 368 (a. 1481) : sunt obligati ... iter accipere in terras Mazouie et ibi cum fratribus ipsorum germanis legittime conformari pro e-e dotis, quam tenentur nobili Johanni.
2. (e
Pol.
wywód, wywiedzenie)
oczyszczenie się z zarzutu (nieszlacheckiego pochodzenia); depulsio criminis, quo cui origo ignobilis obicitur
AGZ XIX p. 323 (a. 1439) : e-o nobilis Andree ... de rusticitate inculpati per nobilem Mathiam.
StPPP VII p. 609 (a. 1450) : Petro sentenciauimus in proximis terminis e-em seu ostensionem nobilium fratrum.Cf. EDUCO II A 1 a.
3.
phil. Wyprowadzenie, wywiedzenie czegoś; deductio, derivatio
WROCŁ. EpitConcl fol. c IVa : e-o principiati a principio; et quia in diuinis vna persona est ab alia sicut a principio et sic ponitur processio in diuinis.
GOST. Th. fol. b IVb : prima creatio est e-o rei de nihilo in actum essendi.
GŁOG. Hisp. fol. 115a : in e-e forme de materia.