Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DISTRIBUTIVUS

Gramatyka
  • Formydistributivus, distribuitivus
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -a, -um
  • Część mowyprzymiotnik
Znaczenia
  • I.
    • A. act.
      • 1. phil.+ iustitia quae suum cuique tribuit
      • 2. gram. qui distinguit, discernit
    • B. ad distributionem destinatus, singillatim tributus
  • II. phil. qui ad plura significata referri potest,terminum vel propositionem distribuit,i. ad totum eius ambitum extendit

Pełne hasło

DISTRIBUTIVUS s. DISTRIBUITIVUS, -a, -um
  • F.
  • Th. (rec.),
  • Bl.
  • S.
  • L.
I.
A. act.
1. phil. iustitia sprawiedliwość rozdzielcza, dotycząca (słusznego) podziału; quae suum cuique tribuit
NIC. Bł. Serm. III p. 141 : sicut in alijs rebus et humanis negotijs opus est iustitia d-a, sic etiam in honoribus.
STOB. Aret. fol. f IIIb : iusticia d-a et commutatiua differunt dupliciter: primo quia in d-a est habitudo a communi in singulos, quoniam ipsius est ... commune distribuere in singulos ... secundo ... quia iusticia d-a est medietas seu equalitas ... ita quod eadem est proporcio premiorum, que est meritorum.
2. gram. rozdzielający, służący rozróżnieniu; qui distinguit, discernit
Gramm. p. 202 (saec. XV) : fit eciam concepcio generum implicita et hoc in nomine d-o, vt ostenso masculo et femella potest dici: vterque iacet pronus.
GŁOG. Alex. II fol. q IIb : nomen distribuitiuum singularis numeri additur aliquando adiectiuo pluralis numeri sub disconformitate ... vt vtraque formose ... sunt venerande, in quo exemplo hoc distribuitiuum ’utraque’ singularis numeri additur huic adiectiuo ‘formose’ pluralis numeri sub disconuenientia numeri.
B. pass. przeznaczony do rozdzielania,wydawania, wydawany; ad distributionem destinatus, singillatim tributus
ArHist X V p. 168 (a. 1408) : istud est registrum salis d-i, quod datur singulis quatuor temporibus omni anno.
II. log. t.t. dystrybutywny, rozkładający (termin lub zdanie), tj. odnoszący się do (wszystkich) poszczególnych desygnatów; qui ad plura significata referri potest,terminum vel propositionem distribuit,i. ad totum eius ambitum extendit
GŁOG. ExLog fol. 94a : quicquid est d-um substancie ... distribuit in qualitate vel quantitate.
Id. Hisp. fol. 32a : signum d-um distribuit terminum communem, cui additur, pro omnibus suppositis vt ‘omnis’.
BYSTRZ. Log. fol. e IIIb : cum additur termino communi signum d-um, tunc habet suppositionem parcialem, vt cum dicitur: nullum animal est genus.
Id. ParvLog fol. O IVb: sunt ... duplicia signa d-a ... affirmatiua vt ‘vterque’, alia vero negatiua vt ‘neuter’.
WROCŁ. CongLog fol. a 4b : suppositio confusa d-a est, quando terminus stat pro omnibus suis suppositis copulatiue.
Ita vulgo in textibus phil. saec. XV—XVI.
Dicitur item
subiectum ( GŁOG. Alex. II fol. e Ib) , syncategorema ( WROCŁ. Dial. fol. B Ia) .
Constr.
a. abs. ,ut
b. sq. gen.
GŁOG. Hisp. fol. 72a : signorum vniuersalium alia sunt d-a substantie vt ‘omnis, nullus’, alia sunt d-a accidentium, vt ‘qualis, quantus’.
BYSTRZ. ParvLog fol. Q Ia : utrum signa d-a quantitatis distribuunt semper rem se habentem per modum quantitatis.
Ita saepius.
c. sq. pro:
BYSTRZ. ParvLog fol. P 11Ia : quod signum est d-um pro partibus integralibus rei significate per ipsum.
Ib. fol. Q Ib : hoc signum quotienscumque est d-um pro temporibus mensurantibus actus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)