Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DEVOLUTIO

Gramatyka
  • Formydevolutio, devolucio, divolucio,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. iur.+ ius devolutionis hereditas vel ius hereditatis, successio
    • α.
    • β.
    • 2. delatio ad iudices
  • II. + aliquot annorum exitus, spatium

Pełne hasło

DEVOLUTIO s. DEVOLUCIO s. DIVOLUCIO, -onis f.
  • Th. (rec.),
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • L.
  • H.
  • Ha.
I. iur. t. t. spadek (lub prawo spadku), dziedziczenie; hereditas vel ius hereditatis, successio
PommUrkVII p. 225 (a. 1328) : tamen d-i seu successioni una cum fratribus ipsius ... renunctiamus.
KodKrak p. 30 (a. 1352) : domum ... et conuentum ... ipsi sorori ex successione parentum ac legittima d-e innatum.
Ita vulgo usque ad saec. XVI ex. Eodem sensu ius devolutionis
Ztschr. XXVII p. 324 (a. 1354) : universam successionem seu ius d-is, quod vulgariter «Aneval» (Germ. ) dicitur. Cf. ZabDziej I p. 376 (a. 1382) et saepius.
Item
sors devolutionis:
KodPol II p. 797 (a. 1393) : Adam ... plenarie se renunciauit omnis sortis d-is, qui (sic ) ipsum ... spectare vel deuolui possit.
N. glossam Pol.
StPPP IX p. 126 (a. 1486) : pro ... d-bus alias «o spadky», que ibi ad eam deuoluerentur iure propinquitatis (cf. AGZ XVIII p. 558, a. 1503; ib. XVI p. 430, a. 1504).
Iuxta ponitur
expeditio ( AGZ XVIII p. 558, a. 1503) , ius ( DŁUG. Hist. I p. 353 ) , proprietas ( id. Op. p. 40 ), respectus ( KsgRachKr I p. 188, a. 1353) , successio (supra 471,45 et vulgo).
Locut.
α. devolutio cadit ad aliquem (infra 41), competit alicui ( PP II p. 174, a. 1453) , devolvitur ad (super) aliquem ( StPPP IX p. 126, a. 1486 ; AGZ XVI p. 430, a. 1504), item ex devolutione aliquid possidere sim. ( KsgŁawKr p. 155, a. 1391).
β. devolutionem ab aliquo removere ( CodTess nr. 59, a. 1355) , aliquem ab devolutionibus expedire sim. ( PommLw I p. 40, a. 1385), opp. devolutioni renuntiare ( ), devolutionem condescendere et resignare alicui ( ArLit VII p. 281, a. 1489) . Cf. DEVOLVO II B 1 a α.
Constr.
a. sq. adi. v. gr. fraterna ( KsgŁawKr p. 45, a. 1369 et saepius), materna ( ib. p. 84, a. 1372) , paterna sim. ( ib. p. 23, a. 1367 ; ib. p. 155, a. 1391), ;item naturalis ( StPPP VI p. 38, a. 1509 ; KsgRWar I p. 501, a. 1525) . b. sq. gen. subi.
KsgŁawKr p. 45 (a. 1369) : racione d-is fraterne olim Petri.
ArPrawn X p. 263 (a. 1408) : nisi sibi postea per alicuius propinqui d-em ad successionem aliquid iuris contingeret evenire.
c. sq. gen. obi.
CodTess nr. 59 (a. 1355) : modo, quo ... marchionatus d-o nobis ... posset ... removeri.
CodEp II p. 258 (a. 1431) : ducatus d-em pro nobis... reservantes.
Ita saepius. d. sq. de aliquo in aliquem :
CorpJP IV 1, p. 176 (a. 1525) : casus d-is de uno in alium fratrem.
e. sq. ex:
PommLw I p. 40 (a. 1385) : ipsum ab omnibus d-bus ex parte patris eius defuncti ... omnino expediuit et persoluit.
f. sq. post :
ArLit VII p. 281 (a. 1489) : si ad ... Jacobum de ... bonis Naglovycze... post... fratrem ipsius d-o caderet.
2. causae et abs. : przedłożenie sporu (sądowi do rozstrzygnięcia); delatio ad iudices
DŁUG. Hist. V p. 588 : baronibus Bohemiae ... ad diaetam Oppaviensem venire detrectantibus d-o amplior causae in arbitrum ... erat penitus abolita et succisa.
ARect I p. 366 (a. 1494) : dominus rector suscepta d-e cause ... nolens tamen repente in causa procedere ... dedit eis partibus ad concordandum infra hinc ad vnum mensem.
KodUJ IV p. 3 (a. 1507) : liber de d-e causarum in Urbem.
Ita saepius. Cf. DEVOLVO I B 1.
Item
appellationis :
AGZ IV p. 27 (a. 1406) : procurator apppellationem approbavit quo ad d-em appellationis et non quoad causas petens consimile instrumentum appellationis sub manu publica, sed sub expensis partis appellantis et non sue.
II. aliquot annorum upływ, przeciąg; exitus, spatium
KodTyn p. 107 (a. 1345) : post quorum viginti annorum d-em ... octo scotos dare tenebuntur.
ArPrawn X p. 445 (a. 1415) : eundem censum ... Nicolaus ... tenere debet per d-em integri unius anni (cf. etiam AGZ XIII p. 287, a. 1449; ib. VI p. 59, a. 1460).
Cf. DEVOLVO II A 3 a.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)