Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DETRACTIO

Gramatyka
  • Formydetractio, detraccio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -onis
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr.+ sanguinis ablatio, imminutio, ademptio. i. q. missio (saec. XVI)
  • II. transl.+ calumniosa detrectatio, obtrectatio, derogatio, calumnia. Additur adi. ,v. gr.
    • α.
    • β. contemptus, humilitas

Pełne hasło

DETRACTIO s. DETRACCIO, -onis f.
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • B.
  • L.
  • A.
  • N.
I. propr. ujęcie, uszczuplenie,umniejszenie; ablatio, imminutio, ademptio. Occ. sanguinis puszczenie krwi; i. q. missio (saec. XVI) .
Constr.
a. sq. gen.
N. sq. gen. obi. fere
i. q. szkoda; detrimentum
KodWp I p. 277 (a. 1253) : ne aliquis malignus circumsessor in d-e dicte domus audeat attemptare.
b. sq. in c. abl.
StKapWł p. 72 (a. 1516) : mensae capitulari tam in censu, decimis etc. ... non modica emanat et sequitur d-o.
II. transl. uwłaczanie komuś, ujmowanie zasług, obmowa, oszczerstwo, obelga; detrectatio, obtrectatio, derogatio, calumnia. Additur adi. ,v. gr. calumniosa ( FormJ p. 27 : calumpniose d-is pedem extendere) , livorosa ( DŁUG. Op. p. 263 ) , mala ( TPaw III p. 132, a. 1389).
N. locut.
labia (verba) detractionis : BRUNO Qfr . p. 391 ; *KodTyn p. 109 (a. 1345). ;Glossae Pol.
RFil XXIV p. 362 (saec. XV med.med) : d-is «vwlocztwa».
Ib. p. 363 : d-o «huwloczthwo».
Meton.
α. ujma;opprobrium
ArPrawn X p. 238 (a. 1408) : Swenthoslaus non debet eis gloriando obicere, quod compulsi iure predicta fecerunt ... nec allegare eis in d-em.
β. lekceważenie, upokorzenie; contemptus, humilitas
NIC. BL. Serm. III p. 204 : secundo consistit perfectio in sui ipsius perfecta d-e.
Constr.
a. abs. b. sq. gen. obi.
N.
famae, honoris :
Lites I p. 90 (a. 1339) : nec eas commissiones in d-em fame dominorum meorum ... publicari facere.
KsgMaz II p. 91 (a. 1425) : Nicolaus... contra Goslawam... pro d-e honoris.
Item
nobilitatis tzw. nagana czyjegoś szlachectwa; actus alicuius originem nobilem in dubium vocandi
ArPrawn I p. 25 (a. 1400) : de et super infamacione condicionis, status, d-e nobilitatis per dictum Ar. ... asserentem ipsos non esse de nobili prole, genere, sive de patre nobili procreatos.
c. sq. gen. subi. d. sq. dat.
AKapSąd III p. 156 (a. 1511) : a d-e statui sacerdotali ... cessare,
e. sq. in a . acc.
Tom. XIV p. 724 (a. 1532) : ut cesset haereticorum vana in nostrum clerum d-o.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)