Ogólne
Pełne hasło
Więcej

DECEDO-2

Gramatyka
  • Formydecedo, decendo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ere, -ssi, -ssum
Znaczenia
  • I.
    • 1. propr.+ a memoria abire, discedere. In imagine
    • 2. transl.
      • a. magistratu abire.
      • b. mori. Etiam de animalibus
        • α.
        • β.
        • γ.
        • δ.
        • ε. iur.
  • II. deesse,deficere, detrahi
    • 1. propr.
    • 2. transl.

Pełne hasło

DECEDO s. DECENDO, -ere, -ssi, -ssum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • L.
  • A.
[3. sg. con. perf. act. decederit:
RHist II p.186 (a. 1382) : quod si aliquis puerorum Iohannis decederit.
TPaw IV p. 107 (a. 1403) : si aliquid decederit Boguslao.
Tom. VII p. 235 (a. 1525) : si...marchio ... sine prole mascula ... decederit.
pass. loco act.
KsgKaz p. 89 (a. 1377) : si autem Jaśkowadecedetur, eandem hereditatem totaliter ad ... ecclesiam dare vellet.]
I.
1. propr. odchodzić, oddalać się; abire, discedere. In imagine a memoria :
KodWp II p. 469 (a. 1335) : ut non res geste ... a memoria d-ant.
Constr.
a. abs.
b. sq. ad:
HUSSOW. p. 75, v. 229 : ad patrias iterum statuit d-re terras.
c. sq. in c. acc.
2. transl.
a. odchodzić, ustępować z urzędu; magistratu abire.
b. umierać; mori. Etiam de animalibus( ArHist VIII p. 339, a. 1499 : equi ... tres ... d-sserunt).
Syn.
obire ( AKapSąd III p. 177, a. 1513) , dehinc tolli ( ŹrWaw I p. 84, a. 1487).
Additur
α. de (hac) vita; item (ex hac) vita ( KodMaz(K) p. 80, a. 1159 ; CodEp I 2, p. 300, a. 1490 et saepius), ab, de, ex (hac) luce ( KodKrak p. 374, a. 1363 ; AKapSąd II p. 586, a. 1464 et saepius), e vivis ( Tom. XVI 1 , p. 32, a. 1534 et saepius).
β. morte ( ZabDziej III p. 586, a. 1498 ; AKapSąd III p. 177, a. 1513) , de infirmitate ( KodKWil p. 716, a. 1506) , per pestem ( CodEp III p. 55, a. 1450).
γ. in mortali (sc. peccato JAC. PAR. Serm. fol. 52b ) .
δ. humaniter ( Somm. p. 885, a. 1347).
ε. iur. manus decessa cf. DECESSUS adi.
II. ubywać, brakować; deesse,deficere, detrahi
1. propr.
Syn.
decrescere ( Tom. XIV p. 510, a. 1532).
2. transl.
Tom. X p. 288 (a. 1528) : consideret itaque ... rex Poloniae, quantum ei ex illa sua veteri et clarissima existimatione d-et apud omnes principes.
Ib. XII p. 65 (a. 1530) : putabat suae dignitati plurimi d-ssurum, si eqs.
Ita saepius.
Constr. ad
1—2:
a. sq. dat.
b. sq. ex:
CorpJP IV p. 118 (a. 1525) : ne quidpiam clandestine illic ex orbora nostra ... d-at.
Ita saepius.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)