Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CREPO

Gramatyka
  • Formycrepo
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -are, -ui
Znaczenia
  • I. intrans.
    • 1.
      • a. + fragore sonum edere, sonare, crepitare. Additur
      • b. vocem edere (de hominibus), coaxare (de ranis).
    • 2. (cum sonitu) dirumpi, scindi.
  • II. trans.
    • 1. + arma armis concrepare
    • 2.
      • a. nuntiare, praedicare (v. gr.
      • b. se iactare

Pełne hasło

CREPO, -are, -ui
  • F.
  • Th.
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • A.
[part. perf. crepatus:
DŁUG. Op. p. 314 : crepatum filium secum trahentes.
formae coniugationis III crepis, erepere:
GŁOG. Alex. I fol. 84a : crepo, -is, -ere id est sonare, dirumpi vel diuidi.
Ib. fol. 104b : erepere seu crepare.
]
I. intrans.
1.
a. (de rebus) wydawać dźwięk, dźwięczeć, szczękać, skrzypieć; sonum edere, sonare, crepitare. Additur fragore ( IANIC. p. 84, v. 103 : saxa fragore c-ant sub aquis),
b. (de animantibus) wydawać głos, odzywać się (o ludziach), skrzeczeć (o żabach); vocem edere (de hominibus), coaxare (de ranis).
2. pękać, rozstępować się; (cum sonitu) dirumpi, scindi.
Additur
medium ( MARTIN. OP. Serm. fol. 156a et saepius, cf. Vlg. Act. 1,18).
N. de
oculis :
MPH IV p. 292 (saec. XIII) : alter ... oculus ei c-uit ita, quod de utroque nichil penitus uidebat.
DŁUG. Op. p. 106 : sinister insuper eius oculus ex eodem languore c-uit.
Ita saepius. Cf. Th. IV 1173,55 sqq. Item de hominibus cf. sq.
N. glossas Pol.
RFil XVI p. 328 (a. 1426) : dentes c-uere retecti ... «rostapyly szyą».
Ib. XXII p. 15 (a. 1466) : c-re «rospuknącz szą».
Inde sensu latiore i. q. mori
*MPH I p. 136 (saec. X) : tres duces ... mala morte ... multati sunt, suspendio namque c-uerunt.
Ib. II p. 95 (Herbord): hic ... tumore ventris ac dolore c-uit et mortuus est.
Constr.
a. sq. ad :
NIC. BŁ. Serm. II p. 21 : olla plena ad ignem non c-at.
b. sq. in c. abl.
DŁUG. Hist. V p. 488 : morte secuta corpus exanime inflatum et in latere et in pede c-uit.
II. trans.
1. arma potrząsać bronią, szczękać orę żem; armis concrepare
Tom. VII p. 254 (a. 1525) : nunc ii, qui magis arma c-ant, seque in illis ... ostentant, minus armis, cum opus est, agere solent.
2.
a. głosić coś; nuntiare, praedicare (v. gr. evangelium).
Additur
verbis ( Tom. VII p. 402, a. 1525).
b. chełpić się; se iactare
Tom. IV p. 4 (a. 1516) : nemo accurrit ex his, qui sese equestrem ordinem ... defensores patrie ... arrogantissime c-ant.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)