Ogólne
Pełne hasło
Więcej

CONDIO

Gramatyka
  • Formycondio
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ire, -ivi, -itum
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. sapidum reddere (cibum, potum)
    • 2. + aromatibus mortuum aromatibus in cadaver iniectis a putredine conservare.
  • II. transl. aliqua re temperare, gratum reddere, ornare.
  • III.
    • 1. formare
    • 2. + copiis donare, locupletare, divitiis augere

Pełne hasło

CONDIO, -ire, -ivi, -itum
  • F.
  • Th.
  • S.
  • BJ.
  • A.
[ confunditur c. voce condere : StPPP X p. 25 (saec. XV) : natura ... salis est ... cibum condere et a putredine reservare. Visit. p. 247 (a. 1512) : pisces sale condunt. 3. sg. ind. impf. act. condibat: Inst. p. 127 : grauitate condibat humanitatem.]
I. propr.
1. przyprawiać (potrawy i napoje); sapidum reddere (cibum, potum).
Syn.
saporare ( GŁOG. Alex. I fol. 99a ) , dulcorare ( ib. ).
N.
maścić; edulium adipe addito pingue facere
RFil XXIII p. 309 (a. 1444) : c-re cibaria arvina «omasczicz» (cf. ib. XXV p. 171, a. 1470).
Ib. XXII p. 16 (a. 1466) : c-it «craschy».
Constr.
a. sq. abl.
b. sq. cum:
NIC. POL. p. 144, v. 2 : c-as brodium cum bonis speciebus.
2. aromatibus balsamować (zmarłego); mortuum aromatibus in cadaver iniectis a putredine conservare.
II. transl. zaprawić czymś, łagodzić, uprzyjemniać, ozdobić; aliqua re temperare, gratum reddere, ornare. Saepius sq. abl. sale CodEp II p. 443, a. 1443 ; ib. III p. 57, a. 1451) .
N. constr.
NIC. BŁ. Serm. I p. 311 : ex humilitatis dulcedine c-untur omnia genera virtutum.
III. singularia
1. kształtować; formare
CIOŁ. Lib. I p. 63 (a. 1424) : scolteto ... dedimus ... facultatem in ... montibus ... fodendi ... et in formas bancorum et porcionum... c-ndi (cf. JusMet p. 141, a. 1426 nisi leg. condendi, cf. supra 895,40 sqq. )
2. copiis obdarowywać, wzbogacić; donare, locupletare, divitiis augere
AUnii p. 62 (a. 1413) : expedit ... debita attendere ratione, ut ... quos in hoc saeculo transitoriis rerum c-imus copiis, illis viam aeternae beatitudinis demonstremus.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)