- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- Dc.
- B.
- BJ. (-or),
- A.
- N.
TPaw VII p. 385 (a. 1424) : debet ... pro causis ... eos concordari (nisi leg. concordare, ut infra si autem eos non concordarent eqs. ).gerund. concordendum:
ArPrawn X p. 61 (a. 1398) : terminus ... ad concordendum (cf. ib. p. 62 et 64),frequenter occurrunt formae perf. contractae concordarunt: KodKKr I p. 293 (a. 1362) et saepius, concordasse: KsgŁawKr p. 112 (a. 1374) et saepius.]
I.
trans.
A.
homines: pogodzić; concordes reddere.
Praec.
iur. (de arbitris) jednać, godzić, roz
sądzać polubownie spierające się strony; litigantes ad concordiam adducere
KodPol I p. 197 (a. 1348) : nos arbiter … dictas partes ... c-uimus.
StPPP VIII p. 27 (a. 1381) : c-uimus Jacussium et Preczslaum sub vadio LX marcarum, quod non habuit pro riwlo inpedire.Ita saepissime.
N. glossas Pol.
KsgGrWp I p. 202 (a. 1394) : Nicolaus eosdem debet c-re videlicet «rosprauicz» sic, quod si ... non poterit c-re pro predicto «vyast», extunc iterum debent reverti ad judicium regale.
KsgPozn p. 329 (a. 1404) : sunt c-ti wlgariter «yetnani».
Syn.
componere (
AKap Sąd 11
p. 7, a. 1412).
Constr.
a.
abs.
b.
sq. cum. c.
sq. pro
et saepius.
d.
sq. sub
B.
res
1.
uzgodnić, ułożyć; concordes facere, componere,
v.
gr. articulos (
Dogiel I p. II, a. 1460)
, cantum organo (
MARTIN. OP. Chr.
p. 280
)
, constitutionem (
CorpJP III
p. 389, a. 1519)
, statuta contraria (
ib.
p. 391
).
2.
causam, discordiam
sim:
jednać, ugodzić, załagodzić, rozsądzić, ułożyć (zwł. o sądzie polubownym); sedare, componere, ad concordiam adducere, decernere (praec. de arbitris)
*KodWp I p. 370 (a. 1266) : discordia ... amoto iuris strepitu c-ta fuerit et sedata.
*PommUrk III p. 266 (a. 1296) : dissensionem, que vertebatur inter nos ... et strennuos milites ... nunc amicabiliter sub hac forma c-amus.
KodWp II p. 474 (a. 1335) : omnia negotia sive causas inter eosdem ... versas ... c-re, decidere vel determinare (ita saepius ).
Item
ArPrawn X
p. 232
(a. 1408)
: debitum.
AKapSąd III
p. 369 (a. 1472)
: differentiam [(cf.]
ib. II
p. 648, a. 1483 :
differentias taxe).
DŁUG. LibBen I
p. 48
: ordinationem.
Id. Hist. IV
p. 569
:
difficultates.
Ib.
p. 616
: condiciones.
StPPP III
p. 3 (a. 1532)
: consuetudines diversas.
Item impers.
concordatum est:
KsgRachKr
p. 36 (a. 1316)
;
Lites II
p. 57 (a. 1412)
;
AKapSąd III
p. 191 (a. 1517)
;et saepius.
N.
bona
i. e. litem de bonis
StPPP XI p. 265 (a. 1477) : petiverunt bonos homines (i. e. arbitros ) ad c-ndum bona ipsorum.
3.
concordiam
zawrzeć ugodę;
i. q. inire
*PommUrk III p. 25 (a. 1287) : cum ... awnculo nostro ... veram concordiam ... super singulis controuersiis in hunc modum c-uimus.
StPPP VIII p. 550 (a. 1398) : concordiam inter se hincinde perpetuam pro hereditate ... c-arunt et fecerunt.
Constr. ad
A-B 3:
a.
abs.
b.
sq.
dat.
c.
sq.
cum.
d.
sq.
inter:
StPPP VIII p. 658 (a. 1399) : quidquid isti quatuor arbitri inter ipsos c-uerint, dixerint et ordinauerint.
e.
sq.
pro
sq.
f.
sq.
super
4.
singularia
a.
litteras
dać, przyznać;
dare, tribuere
PommUrk VI p. 422 (a. 1309) : ne ... donatio nostra ... possit ... in irritum revocari ... civitati praesentes c-vimus litteras, sigil lorum nostrorum munimine confirmatas.
b.
uzgodnić odpisy z oryginałem; exemplaria descripta cum autographo conferre atque ad eiusdem verba emendare
ArPrawn I p. 255 (saec. XV medio) : defectus ... conscribendos et post bene correctos et c-tos [etc. (cf. contextum]).Cf. infra II 1.
II.
intrans.
1.
de rebus: być zgodnym, zgadzać się;
congruere, convenire, consonare.
N. mediopass.
GŁOG. Alex. II fol. G 4a: secundum hoc possunt c-ri positiones.Impers.
ArPrawn VI p. 115 (a. 1554) : de aliquibus poenis non c-at cum hoc statuto (cf. Th. IV 88,19 ).
Praec.
o kolacjonowanych dokumentach; de litteris, quae cum exemplaribus descriptis conferuntur.
N. refl.
AGZ XIX p. 165 (a. 1475) : cittacio cum copia non c-vit se (e Pol. zgadzać się).
Constr.
a.
abs.
b.
sq.
dat.
c.
sq.
cum.
d.
sq.
de:
DŁUG. Hist. I p. 109 : annales et literae de caecitate huius Myeszkonis c-ant.
e.
sq.
adv.
et
locut.
adverbialibus de verbo ad verbum (
CodEp III
p. 344, a. 1488)
, in toto (
AKapSąd III
p. 175, a. 1513)
, recte (
KodMp III
p. 57, a. 1345)
.
2.
de hominibus
a.
zgadzać się; assentiri, adesse.
N. fere i. q. favere
Tom. XII p. 283 (a. 1530) : Deum precamur, ut nostris optatis clementer c-et.
b.
praec.
iur.
t. t. jednać się, godzić się, pogodzić, ułożyć z kimś wedle postanowień sądu polubownego; cum aliquo de aliqua re pacisci, ab arbitris componi
(ad rem
cf.
P. Dąbkowski, Prawo prywatne polskie II
p.
438-446)
KodMp I p. 151 (a. 1296) : partes per se simpliciter et pure veritate cognita ... c-arunt; quam concordiam ... arbitris ... voce viua ... retulerunt.
Ib. II p. 205 (a. 1300) : cum magistro Martino ... super questione, que inter nos et ipsum ... versabatur ... c-uimus sub hac forma, quod etc.Ita saepissime.
N. eodem sensu mediopass.
concordari
et
refl.
se concordare
(e
Pol.
jednać się)
KsgŁawKr p. 22 (a. 1367) : Petrus ... cum ... Margaretha ... sunt taliter ordinati et c-ti, quod eqs.
StPPP VIII p. 198 (a. 1386) : Benko ... penam VI marcarum, quia se sine voluntate iudicii c-uit.Ita saepissime.
Item
se concordari :
TPaw IV p. 85 (a. 1400) : Kasirod in duabus septimanis debet se c-ri.
N. glossam Pol.
AGZ XII p. 26 (a. 1437) : utraque partium debet utifrui de silva ... ad c-ndum alias «do rosprawi».
Iuncturae adverbiales selectae
amicabiliter (
APozn I
p. 278, a. 1458
et saepius), amice et in toto (
Ztschr. XXVII
p. 328, a. 1354)
, benevole (
KsgŁawKr
p. 112, a. 1374)
, invicem (
APozn I
p. 267, a. 1457
et saepius; item in invicem:
CracArt IV
p. 108, a. 1439)
, in totum (
StPPP VI II
p. 569, a. 1398)
, irrevocabiliter (
KsgŁawKr
p. 68, a. 1371),
mutuo (
ib.
p. 112, a. 1374
,
et saepius), perpetualiter (
ArPrawn VIII
p. 88,
a. 1404).
N. locut.
α.
terminus ad concordandum,
v.
gr.
StPPP VIII p. 3 (a. 1376) : Nicolaus ... cum Nicone ... terminum habet ad c-ndum.Ita passim.
β.
pars concordans
jednacze, sędziowie polubowni;
i. q. concordantes (cf.
s.
v. ), arbitri
AGZ XII p. 330 (a. 1469) : quam divisionem debent tenere ... sub vadio duorum milium marcarum et hoc parti ... tenenti mille et parti c-nti mille marcas pars non tenens debet succumbere.
Constr.
a.
abs.
et passim.
b.
sq.
abl.
Ztschr. IV p. 120 (a. 1460) : c-verunt tali condicione, quod eqs.
c.
sq.
cum
aliquo.
d.
sq.
de aliqua re :
Ztschr. XXVII p. 328 (a. 1354) : de predicto delicto seu de omni culpa ... nobiscum amice et in toto c-vit.Ita saepius.
e.
sq.
ex :
TPaw IV p. 85 (a. 1400) : si autem non c-bunt ex utraque parte.
f.
sq.
in
c.
acc.
StPPP VI p. 313 (a. 1527) : nec poterint in unam sententiam ... c-re.Ita saepius.
g.
sq.
in
c.
abl.
KodKKr I p. 293 (a. 1362) : in termino ... peremptorio ... partes ... c-runt.
CodEp I 1, p. 56 (a. 1423) : cum aliis collegis ... in expositione legationum ... c-vit neque in aliquo fuit discors.
h.
sq.
inter.
i.
sq.
pro :
StPPP VIII p. 171 (a. 1386) : terminum ... ad c-ndum pro IV kmethonibus et curia.Ita passim.
j.
sq.
propter:
KodWp III p. 440 (a. 1375) : abbas ... et Ianko ... c-verunt propter terminos seu limites ... pro quibus se prius citaverant.
k.
sq.
sub
aliqua
re
l.
sq.
super
aliqua
re
sq. et passim.
m.
sq.
quod :
KsgŁawKr p. 140 (a. 1376) : fratres c-verunt, quod ... Johannes eandem tutelam suo fratri resignavit.
n.
sq.
enuntiato interrogativo
KodPol I p. 330 (a. 1449) : c-amus cum nostris kmetonibus ... pro omnibus laboribus ... quid debent soluere et laborare.