- F.
- Th.
- Bl.
- S.
- BJ.
- A.
- N.
[inf.
praes.
act. compensere cf.
infra 727,54
]
I.
1.
propr. szacować, wyznaczać cenę; aestimare, pretium statuere
KodMaz(L) p. 231 (a. 1462) : ipsi fabri ... suos labores statuere aut c-re in aliorum dampnum valebunt demptis babatis equorum, que ex antiqua consuetudine per quatuor ternarios exsolvuntur.
AKapSąd III p. 286 (a. 1505) : c-tis II coclearibus argenteis ad valorem cinguli melioris.
2.
transl. rozważać, uwzględniać, brać pod uwagę;
attendere, respicere, considerare
KodMp IV p. 461 (a. 1447) : priuilegijs ... equa ... lance iusticie discussis et per equitatem iuris et iusticie c-tis parcium iuribus.
NIC. BŁ. Serm. I p. 399 : his igitur c-tis timendum esset Diuinum iudicium semperque de ipso foret cogitandum.
ArHist X p. 194 (a. 1541) : temporis qualitate et aliis circumstanciis debite c-tis.
Additur
in animo:
KodKrak II p. 679 (a. 1455) : attendentes et in animo ... c-ntes ... enormes contingencias.
II.
A.
propr.
1.
spłacać, wyrównywać, równoważyć (dług, należność, pretensje itp.), wynagradzać, zadośćuczynić, odwzajemniać się czymś za coś (za zasługi itp.); reparare, sarcire, rependere, remunerari (dicitur de concr. et abstr.
praec.
de debitis, damnis, meritis).
Syn.
quittare (
AKap Sąd I
p. 340, a. 1427).
N.
α.
pondus viribus:
KADŁUB.
p. 59
:
tolle ... auri quantum libet tuisque viribus metalli quantitatem c-a (inde
VINC. p. 273).
β.
beneficium periculis :
CodVit
p. 740 (a. 1426)
:
rem grandem et importabilem s. v. a me exquirit ... quam magnis c-o periculis.
Constr.
a. alicui aliquid, pro aliqua re. b. alicui aliqua re. c. apud aliquem
*CodEp III
p. 196 (a. 1474)
:
quod volumus apud serenitatem vestram ... amicabili obsequio ... c-re.
d. alicui rei aliquid:
VKyng
p. 726
:
suis meritis premia eterna cunctorum Remunerator vellet sua pietate c-re.
Ita saepius. e.
α. cum aliquo.
β. inter
*Lites I
p. 446 (a. 1335)
:
omnia dampna ... mutuo c-entur tam inter personas ecclesiasticas quam seculares.
Ita saepius.
γ. adinvicem, mutuo, utrimque cf.
supra 27.
KodMp IV
p. 20 (a. 1387)
:
vt valor hereditatum ... equaliter ad inuicem c-etur.
Dogiel I
p. 179 (a. 1515)
:
dos utrinque c-ta.
2.
porównywać, zestawiać;
comparare, conferre
CorpjP III
p. 188 (a. 1511)
:
lucrum cum dampno c-re.
AKapSąd I
p. 623
(a. 1516)
:
c-ndo eiusdem anni percepta cum expositis, constat etc.
Ita saepius.
3.
potrącać;
deducere, detrahere
StPPP VIII
p. 461 (a. 1398)
:
c-tis dictis debitis et hincinde defalcatis adhuc ... Jaschconi XXVII marce adiudicate sunt.
Ib.
p. 708 (a. 1399)
:
iudicium decreuit ... III marcas ... debiti ... super hereditate in Rudno ... c-re.
Ib.
p. 813 (a. 1400)
:
quidcunque ... Petrassius et Imramus indebitati ... fuerint, hoc totum super sorte ipsorum hereditatis ... debet c-ri (cf. PrPol p. 104).
B.
transl.
unieważnić, umorzyć, znieść; irritum facere, tollere, abolere
(praec.
iur. )
AKapSąd II
p. 57 (a. 1420)
:
iudex expensas hincinde c-vit.
KsgPrzem II
p. 118
( a. 1451)
:
omnia dampna, controversias, iniurias ... ante per ipsos hinccumque habita ... deleuimus, mortificamus, c-amus et in nichilum redigemus.
ARect I
p. 363 (a. 1494)
:
reus respondit ... se actorem non animo alio traxisse, nisi vt c-re potuisset contencionem, tumultuationem.
Ita passim.