- Dc.
- A.
- BJ. (adv-),
- H.
- N. (adv-).
I.
zawiadamiać, przestrzegać, uprzedzać, wzywać; aliquem
certiorem facere, monere, ad se vocare
FormJ p. 60 : a-at dominum de perfidia amici sui.
Et paulo infra et necesse est dominum a periculis a-re.
Lites II p. 92 (a. 1413) : et a-vit specialissime predictumKasper, quod vellet audire omnia gravamina Lythwanorum facta a Pruthenis.Ita saepissime.
Syn. et
iuxta posita
advocare (
CorpJP III
p. 129, a.
1510)
, hortari (
KodMp IV
p. 273, a.
1432)
, obdestinare (
KodUJ I
p. 136, a.
1534)
, praecustodire (
ArPrawn V
p. 463, saec.
XV
;
AKapSąd III
p. 139, a.
1509)
, praemunire (
Somm. I
p. 1012, a.
1447
ubi male legitur
aviscere), vocare (
CorpJP III
p. 12,
a. 1506).
N.
constr.
AAlex p. 443 (a. 1504) : post campos et imperium istius imperatoris Nohaiskii imperatores alii a-ti dominantur (i. e. dominari feruntur ).
N.
locut.
aliquem avisatum facere, reddere :
DŁUG. Hist. V p. 256 : eos, qui in castro erant, faciunt de tradimento a-tos.
Dogiel I p. 356 (a. 1510) : rex ... debet alterum per litteras vel nuntios de hoc a-tum reddere.
Praec.
1.
zawiadomić plebana o dokonaniu zbiorów, aby przyszedł wybrać dziesięcinę;
parochum certiorem facere de messibus confectis, ut veniat
decitnamque sibi eligat
AKapSąd II p. 218 (a. 1459) : quomodo ... non a-to plebano nec factore suo ad decimandum, conduxerunt frumenta ipsorum.
Et paulo infra decima relicta, pro qua a-erunt plebanum ... ut conduceret eam de campo integram.
Ib. III p. 247 (a. 1481) : quilibet decimam manipularem solvens, cum frumenta sua collegerit et conducere voluerit, eum ad quem decima pertinet, debeat trina vice a-re, quod veniat et decimam suam percipiat.Ita saepius.
2.
rozesłać wici, wezwać na wojnę; ad bellum evocare
AAlex p. 259 (a. 1503) : ut quamprimum ipsi capitanei a-rentur per R. Mtem vel campiductorem, non negligerent huiusmodi restes ad capitaneos districtuum...emittere.
CorpJP III p. 5 (a. 1506) : necessitate imminente a-ti per capitaneum Marienburgensem ad tempus et locum deputatum venire debent pro defensione facienda.
II.
iur.
t. t. zawiadomić, obesłać;
denuntiare alicui aliquid
ArHist III p. 191 (a. 1412) : Petrus admonere debet et a-re vulgariter «obeszlacz» Przeduogium.
ArPrawn X p. 453 (a. 1415) : consules ... Nicolaum ... debent a-re litteratorie ad tosIos.
Ib. p. 452 (a. 1415) : episcopus tenebitur predictos fideiussores ante monicionem eiusdem Nicolai die 8° a-re.Ita saepissime.
N. sq.
de :
KodWp V p. 545 (a. 1434) : ministerialis ius reddens recognouit, quomodo a-uit ... Albertum ... de pecunijs, quas habet in Szroda ... de frumentis ... et de omnibus bonis, vbicumque habet, pro eo, quia venit ... super ... Nicolaum.
Syn. et
iuxta posita
admonere (
ArHist III
p. 191,
a. 1412)
, citare (
ZabDziej III
p. 79, a.
1490)
, monere (
AGZ XIII
p. 525, a.
1466
;
AKapSąd I
p. 63, a.
1494).
N.
glossas
Pol.
ArHist III
p. 191 (a.
1412)
cf.
AGZ XII p. 11 (a. 1436) : Iacobus ... debet ... Procopium a-re alias «obeslacz».Cf. etiam ib. p. 219 (a. 1452) ; JusPol p. 439 (a. 1452) ; RH XIV p. 322 (a. 1460) ;
AGZ XV p. 46 (a. 1467). GLb p. 118 : a-o, praecustodire, «obeslasz, vistrzecz».
Constr.
ad
I-II:
a. aliquem cf.
et saepissime.
b.
sq.
abl.
cf.
et saepius.
N.
tribus diebus:
ZabDziej III p. 400 (a. 1495) : dnum priorem in tempore et hora ante spacium duarum septimanarum obduxit et obdestinavit, tribus diebus a-vit.
c.
sq.
abl.
gerundii
StPPP II p. 390 (a. 1434) : dominus marsalcus vel sui successores debebunt dominum Spithconem ... a-re significando mortem filij sui predicti.
d.
sq.
inf.
KomKadł p. 418 : regnicolas cavere 51-vit.
e.
sq.
ab
cf.
supra 997,
17.
f.
sq.
ad
cf.
et saepius.
f.
sq.
ante
cf.
et saepius.
h.
sq.
de
cf.
et saepissime.
N.
APozn I p. 123 (a. 1446) : de sciencia et de speciali consulatus nostri consensu ... ac mandato a-ti sunt ... creditores.
i.
sq.
in
c.
abl.
APozn I p. 323 (a. 1461) : tutores dicte Agnetis ipsum Nicolaum prefatum a-re in uno medio anno debebunt.
l.
sq.
ex:
ArPrawn I p. 262 (a. 1553) : ministerialis sibi detur ad a-ndum ex astito termino ipsum citatum, ut veniret et responderet, quare etc.
m.
sq.
pro
cf.
et saepius.
n.
sq.
super:
CodEp II p. 242 (a. 1430) : per nuncios vestros vestram serenitatem a-amus super eo.
o.
sq.
quod:
Lites II p. 92 (a. 1413) cf. p. sq. ut:
AKapSąd II p. 67 (a. 1426) : ipsos debet a-re ... ut et ipsi venirent.
KodMp IV p. 273 (a. 1432) : a-ti fuimus et hortati vt.Ita saepissime.
III.
singularia
1.
znosić się z kimś, porozumiewać się; commercium
habere cum aliquo
CodVit p. 833 (a. 1429) : cum eisdem haereticis vos saepius a-atis, sed que qualia sint avisamenta huiusmodi nobis omnino nichil rescribitis.Cf. AVISAMENTUM III 1.
2.
przedstawić; exponere,
proponere
WŁODK. p. 236 : et quia de his aliqualiter latius a-vi circa textum litterarum praedictarum, hic me brevissime expedio.Ib.
p. 267 : et haec sint dicta probabiliter et per modum avisamenti ad effectum, ut haec materia taliter a-ta determinationem sui debitam recipere valeat.
3.
domagać się; expostulare
AGZ XII p. 324 (a. 1469) : Sismundus ... a ... Johanne ... a-bat alias «napomynal szya przed prawem» litteras et privilegia super villam Vsczye.
4.
pouczać; edocere
ConcPol IV p. 174 (saec. XV med io): presbiteri ... circa sacramentorum dispensationem ... sufficienter a-ti reddent populum Deo acceptabilem.