Ogólne
Pełne hasło
Więcej

ASSISTENTIA

Gramatyka
  • Formyassistentia, asistencia, assistencia,
  • Etymologiałacina starożytna
  • Odmiana -ae.
  • Część mowyrzeczownik
  • Rodzajżeński
Znaczenia
  • I. propr.
    • 1. abstr. actus assistendi
    • 2. concr. societas, comitatus
  • II. transl.
    • 1. auxilium
      • α. + cum assistentia auxilio
      • β.
      • γ.
    • 2. foedus

Pełne hasło

ASSISTENTIA, -ae. f. scr. asistencia,,assistencia
  • Th. (rec.),
  • Bl.
  • S.
  • Dc.
  • B.
  • BJ.
  • H.
  • N.
I. propr.
1. abstr. towarzyszenie, obecność; actus assistendi
RFil XXV p. 152 (a. 1450) : propter a-am omnis boni «dia gymenyą cznothi».
ArHist X p. 149 (a. 1527) : sepultura ... sub a-a certorum dominorum ... peracta.
2. concr. towarzystwo, asysta; societas, comitatus
MIECH. p. 59 : beatus ... Stanislaus ... diuina celebrans, a-a uenerabilium personarum circumdatus.
AKapSąd III p. 350 (a. 1530) : nec aliqua conferant in locis privatis, excepta ecclesia aut a-a bonorum hominum.
II. transl.
1. pomoc; auxilium
KodPol II p. 48 (a. 1253) : Wladislauiensi episcopo omnem fidelitatem, a-am, deffensionem ... promisimus.
ChrOl p. 313 : milites ... a-am facientes.
Syn.
brachium ( DŁUG. Hist. V p. 216 ).
Simili sensu pl.
PP II p. 61 (a. 1450) : promittimus ... omnia seruicia a-arum fidelitatis ... et quelibet pro missa ... atendere.
N. constr. sq.
ad :
AKapSąd I p. 44 (a. 1436) : propter a-am ... nobilium ad consumandam pacem.
N. locut.
α. cum assistentia z pomocą; auxilio
StPPP VI p. 134 (a. 1518) : hominem ... detinuisti cum a-a ... coadiutorum tuorum.
β. assistentiam facere (alicui: ChrOl p. 313 et saepius, additur circa aliquid: MHer XII p. 189, a. 1415).
Simili sensu
exhibere ( ArPrawn VI p. 239, a. 1446 ; DŁUG. Hist. IV p. 514 ) ; impendere ( StPPP X p. 24, saec. XV) ; aliquem assistentia prosequi ( Tom. I p. 151, a. 1511).
γ. assistentia alicuius potiri ( DŁUG. Hist. V p. 216 ).
2. przymierze; foedus
CodVit p. 72 (a. 1401) : Wladislao regi ... stabilem a-am ... tenere promittimus firma fide.
Ib. p. 74 (a. 1401) : cum quibus mutuam et constantem servantes a-am ... in ... visceribus Jesu Christi perpetuam et irrevocabilem tenebimus unionem.
Tom. I App. p. 25 (a. 1494) : a-am pariter et contractum fori et emptionis ... dicti duces tenere et observare debent.
Tło: rękopis Rps 3007 III (XV wiek), Źródło: polona.pl
ISSN 2300-5742, 2 / 2014 (1 VI 2014 r.)